© 2024 SURF
Algemene opmerking:
Het platform is er in de afgelopen twee jaar vooral in geslaagd om in een interactieve en open samenwerking lectoren en andere onderzoekers, bedrijven en ketenorganisaties met elkaar in verbinding te brengen, kennis te laten maken met elkaar en een bewustwording te realiseren om samen te werken op het onderwerp circulaire economie. Dat proces heeft veel tijd gekost en heeft ook veel opgeleverd. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we niet alle resultaten ten volle bereikt hebben en dat er tegelijkertijd een zeer grote wens is om samen verder te gaan. Hieronder een nadere toelichting.
Open netwerk
Het platform heeft in de afgelopen twee jaar 12 netwerkbijeenkomsten georganiseerd, afwisselend gehost door verschillende hogescholen. Zie bijlage 1 voor een overzicht van de bijeenkomsten en de thematieken die zijn besproken.
Onze gekozen opzet is breed en inclusief. Grenzen en diversiteit zijn goed tot hun recht gekomen: ook studenten, bedrijven, management, docenten, hoogleraren, associate lectoren en kenniskringleden hebben geparticipeerd in het netwerk. Ook verbinding met de universiteiten heeft een plaats gehad via deelname van de Radboud Universiteit en Wageningen Universiteit.
De bijeenkomsten zijn sterk inhoudelijk, interactief en dynamisch, waarbij voor een groot gedeelte vraagstukken vanuit de leden en ondernemers centraal staan. Enkele voorbeelden hiervan zijn werksessies over een circulaire hub in Utrecht, regie in de keten, circulaire speeltoestellen en thematiek van duurzame inkoop. Maar er is ook gewerkt aan thema’s rondom de kwaliteit van onderzoek door drie peer reviews.
Tijdens de bijeenkomsten is er een stabiele opkomst van gemiddeld 25 personen. Het platform werkt steeds meer zijn vruchten af. Leden van het platform zijn positief over het platform en nauw betrokken. Lectoren pakken steeds meer tijdens, maar ook buiten de bijeenkomsten samenwerkingen met elkaar op. Vouchers zijn een aanmoediging geweest om gezamenlijk, interdisciplinair onderzoek op te starten. In totaal is gebruik gemaakt van 5 vouchers.
De Kenniskaart Circulaire Economie is een bruikbare tool. De Kenniskaart is geüpdatet, en er is een hoofdstuk over de rol van onderwijs toegevoegd.
Thematisch programmeren en valideren
Regionale initiatieven van onderzoekers van diverse kennisinstellingen zijn met elkaar verbonden, waarbij gestuurd is op samenwerking en niet gecontroleerd is of die samenwerking tot stand is gekomen. Dit heeft geleid tot bewustwording van de noodzaak tot samenwerking tussen hogescholen en tussen sectoren. Hierbij is in thematiek ook aangesloten bij topsectoren Logistiek en Creatieve Industrie en bij de agenda van de Metaalunie.
In interactieve werksessies is gewerkt aan peerreview. Het effect daarvan is geweest dat onderzoeksvoorstellen zijn aangescherpt en verbeterd.
In dit kader is ook gewerkt aan het verkennen van de samenhang en verhouding tussen biobased economy en circulariteit, met een paper als resultaat. Doel is te verkennen in hoeverre het opstellen van een gezamenlijke kennisagenda tussen deze twee platforms opportuun is. Het antwoord daarop lijkt ja en zouden we graag verder uitwerken in de komende jaren.
Ook heeft de kenniskaart inzicht gegeven in de meest relevante thema’s. Belangrijke thema’s die naar boven zijn gekomen en waarop we in de komende jaren verder willen werken zijn: Businessmodellen voor de circulaire economie; Circulaire bouw, Circulaire accountancy, financiering & inkoop; Wet- en regelgeving voor de circulaire economie; Governance, hervorming en nieuwe rol voor instituties; Toekomst van de afvalverwerkende industrie;
Onze conclusie is dat de programmering gebeurt, maar dat hij ook explicieter en intensiever zou moeten. Tevens zouden we resultaatgerichter moeten gaan werken om expliciet zichtbaar te maken wat de meerwaarde is van het platform.
Organiserend vermogen
Het organiserend vermogen is geborgd, doordat nagenoeg alle lectoren en andere deelnemers willen doorgaan met dit platform (draagvlak), doordat Avans en Het Groene Brein wederom de regie willen nemen (ook na stopzetten van de subsidie) omdat het past binnen hun ambities en doordat via een kernteam geborgd is dat gezamenlijke activiteiten worden opgepakt en de doelen en resultaten worden bewaakt. In het kernteam hebben, naast Het Groene Brein, vertegenwoordigers van verschillende hogescholen en de Radboud Universiteit zitting.
In juni 2016 is een rapport van Partners for Innovation verschenen dat in opdracht van SIA is gemaakt rondom een verkenning en ontwikkeling van een platform Circulaire Economie voor lectoren van hogescholen . Uit dit onderzoek is een duidelijke behoefte naar voren gekomen om een dergelijk platform in te richten. Tevens zijn aanbevelingen gedaan hoe dat concreet op te pakken.
Mede op basis van genoemd rapport is het initiatief genomen om met een aantal lectoren in Nederland die op de thematiek circulariteit zitten en het Groene Brein hierop verder te verdiepen.
De noodzaak van een platform rondom het thema circulaire economie doet zich steeds meer voelen vanwege 3 redenen:
• Uitputting van natuurlijke hulpbronnen
• Versnippering van initiatieven en activiteiten
• Noodzaak tot een multidisciplinaire aanpak
Van een netwerk waarin actoren elkaar positief beïnvloeden en verbindingen leggen is nog geen sprake. Een netwerk kan bijdragen aan:
• Cross sectorale samenwerking tussen de verschillende sectoren;
• Samenwerking tussen de verschillende vakgebieden.
Het platform heft daarom de ambitie om de oplossingsrichting die de circulaire economie biedt voor onze planet problemen te versnellen door het verbinden van lectoren met een onderzoekagenda rond de circulaire economie. Het platform wil dit doen door meer ‘internationale calls’ en onderzoeksprojecten in samenwerking met het werkveld te doen en door als gesprekspartner gezamenlijk op te trekken naar de overheid, politiek en pers.
Het platform ambieert om de samenhang tussen de verschillende lectoren te vergroten en om tegelijkertijd de samenwerking met ondernemers, overheden, het onderwijs en het onderzoek van universiteiten te versterken.
Beoogde doelen zijn:
• Creëren van netwerken
• Verbeteren van focus
• Externe verbinding realiseren tussen kennisinstellingen
• Kwaliteitsimpuls voor HBO-onderzoek
• Disseminatie van ontwikkelde kennis