© 2024 SURF
Het Network Applied Design Research (NADR) is een gezamenlijk initiatief van Nederlandse
designlectoraten, afkomstig van verschillende hogescholen. NADR verbindt lectoren voor wie
praktijkgericht ontwerponderzoek centraal staat. Designlectoraten bundelen in NADR hun krachten en
werken samen aan de kwaliteit en zichtbaarheid van deze onderzoeksmethode.
Vanuit de 4 actielijnen is gewerkt aan 1) netwerk gericht handelen, 2) professionalisering van
toegepast onderzoek op het gebied van design, 3) design research emancipatie en 4) zichtbaarheid
van onderzoeksresultaten & kennisdeling.
In verschillende samenstellingen hebben de designlectoren elkaar ontmoet. Er zijn 12 werksessies
gehouden, 2 netwerkbijeenkomsten rondom de thema’s “Toegepast Ontwerpend Onderzoek” en
“Kennismapping” en een NADR workshop over KIA 2018-2021. Daarnaast is het netwerk structureel
vertegenwoordigd bij Programmaraad CLICKNL en SIA.
Qua zichtbaarheid is NADR de afgelopen 2 jaar erg actief geweest. Behalve een website voor het
platform zelf, www.nadr.nl, is er ook een ontwikkeld voor de Work in Progress (WIP)
tentoonstelling, www.wrknprgrss.nl. NADR heeft twee keer de WIP tentoonstelling georganiseerd
tijdens de Dutch Design Weeks van 2017 en 2018. Waar in de oorspronkelijke projectbegroting alleen
de tentoonstelling voor 2017 was opgenomen.
Tijdens de WIP 2017 tentoonstelling is het WIP On Stage bedrijvenevent georganiseerd en in 2018
heeft het netwerk een sessie op het DRIVE-festival georganiseerd.
Verder is er rondom beide WIP tentoonstellingen een eigen publicatie uitgebracht:
• 2017: Design & Research by Universities of Applied Sciences
• 2018: Applied Design Research as Catalyst of Change
In het kader van actielijn 2 professionalisering is er drie keer een intervisiebijeenkomst
georganiseerd. Daarbij is gebruik gemaakt van de methodiek ‘Intervisie praktijkgericht onderzoek’,
ontwikkeld in opdracht van Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek (Merkx, 2016). Met het
organiseren van deze intervisiebijeenkomsten heeft NADR invulling gegeven aan een van haar
doelstellingen: het stimuleren van de kwaliteit van praktijkgericht onderzoek in de ontwerpende
disciplines.
Tijdens inhoudelijke discussiesessies in het kader van actielijn 3) design research emancipatie is
er een aanzet gemaakt voor een kenniskaart en een white paper over praktijkgericht ontwerpend
onderzoek is in de maak. Dit white paper wordt in 2019 nog afgerond tot een publicatie.
Bij de evaluatie van het NADR platform is uit het netwerk naar voren gekomen dat:
• Inhoudelijke sessies van grote waarde zijn voor het netwerk.
• Zichtbaarheid van grote waarde is. De gezamenlijke tentoonstelling is als zeer
positief gewaardeerd.
• Er is behoefte aan een terugkerend event, bijvoorbeeld in de vorm van de
tentoonstelling, of in de vorm van een jaarlijks symposium of congres. Een afweging daarbij is of
NADR zelfstandig events moet gaan organiseren of dat zij dat moet doen binnen een bestaande
context.
• Intervisies zijn zeer waardevol, maar bleken in huidige vorm lastig te
organiseren.
• Samen onderzoek doen en het faciliteren van het tot stand komen daarvan is
belangrijke reden om bij NADR netwerk aan te sluiten.
• Praktijkgericht Ontwerpend Onderzoek blijkt geschikt voor maatschappelijke
relevante vraagstukken en belangrijke ontwikkeling is dat NWO een discipline code krijgt voor
Design, met eigen reviewers.
• De financiele ondersteuning vanuit SIA is essentieel geweest voor de ontwikkeling
van het netwerk. De investering heeft tevens geleid tot aanzienlijke spin-off financieringen vanuit
de hogescholen en andere bronnen, voor gezamenlijke events en tentoonstellingen.
• Het heeft geleid tot deelname aan het onderzoeksproject MODUS, gericht op methoden
voor praktijkgericht ontwerp-onderzoek, onder penvoerderschap van Hogeschool Utrecht.
• Het NADR platform en het MODUS project hebben vervolgens eind 2018 aan de basis
gestaan van een vierjarig promotietraject bij de hogeschool Utrecht op het gebied van methoden van
ontwerpend onderzoek.
Ook in de toekomst zal financiële ondersteuning voor het NADR netwerk nodig zijn, om de succesvolle
ontwikkeling van het NADR platform te continueren. Als deze ondersteuning wegvalt, bestaat het
risico dat het netwerk aanzienlijk minder impact kan hebben dan in de afgelopen jaren het geval is
geweest.
Conclusie: Het NADR platform biedt een duidelijke meerwaarde en er is binnen het netwerk op zeer
veel verschillende manieren samengewerkt. Ook voor de toekomst is continuering van het Network Applied
Design Research van belang.
De creatieve industrie is een spil in innoverend Nederland en design speelt daarbinnen een cruciale rol. Het
hbo heeft een belangrijke positie in deze drive voor innovatie. Door ontwerpend onderzoek te enten op de
praktijk draagt het hbo actief bij aan kennis over het creatieve ontwerpproces. Het Network Applied Design
Research (NADR) wordt een initiatieforgaan met voorbeeldfunctie en best practices van praktijkgericht en
ontwerp gerelateerd onderzoek: koers uitzetten, initiatief nemen; visie neerzetten door organisatie van events
en output (ondernemend en onderzoekend) die een zuigende werking heeft door te doen/organiseren zodat
massa gecreëerd kan worden. Doelen van dit netwerk zijn onder meer: toegepast design onderzoek te
emanciperen en de zichtbaarheid ervan te vergroten, kennis te ontwikkelen en de ontwikkelde kennis
makkelijker en breder te delen, het stimuleren van de kwaliteit van praktijkgericht onderzoek in de
ontwerpende disciplines, netwerkvorming, het opzetten van een body of knowledge & skills en kenniskaart,
organisatieverband voor interactie met stakeholders, invloed op beleid en instrumenten.
Het netwerk bevestigt de speciale positie die praktijkgericht, ontwerpend onderzoek heeft binnen het totale
onderzoekskader. De verkenning in opdracht van SIA naar de positie van praktijkgericht onderzoek in de
creatieve industrie onderschrijft dit. NADR vertegenwoordigt hbo-lectoren die vanuit hun lectoraat actief zijn
op het gebied van design waarbij wetenschappelijke disciplines als Natural Sciences & Engineering,
Humanities, Behavioral & Social Sciences en Arts in meer of mindere mate worden geïntegreerd om een
bijdrage te leveren aan het reframen en oplossen van diverse maatschappelijke thema’s als bijvoorbeeld
gezondheidszorg of circulaire economie. De verbindende factor is ontwerpen gerelateerd onderzoek en het
platform is open voor lectoraten die zich daarmee verwant voelen, van zorg- technische- duurzame-
virtuele product ontwerpers tot gameontwerpers, architecten of meer op toegepaste kunst gerichte
lectoraten, zolang het ontwerpend onderzoek en integratie van verschillende disciplines bij hen centraal staat.