Sturen op beleving en gedrag in de publieke ruimte

Publieke ruimtes zijn plekken waar alledaagse ontmoetingen, tijdelijk verblijf en betekenisvolle ervaringen samenkomen. In steden en dorpen worden deze plekken steeds belangrijker als omgevingen voor contact, gastvrijheid en herkenning – voor zowel bewoners als bezoekers. Tegelijkertijd staan deze ruimtes onder druk door verstedelijking en maatschappelijke ontwikkelingen. Hoe mensen zulke plekken beleven, beïnvloedt of zij zich welkom voelen, verbinding ervaren of juist wegblijven. In een tijd waarin verblijfskwaliteit, gastvrijheid en sociale cohesie centraal staan, maar praktische sturingsmiddelen vaak ontbreken, groeit de behoefte aan toepasbare manieren om gedrag en beleving te begrijpen en bewust vorm te geven.
Dit PD-traject ontwikkelt een belevings- en gedragsgerichte methodiek voor het creëren van publieke ruimtes die uitnodigen tot verblijf, interactie en herkenning. In samenwerking met ontwerpers, beleidsmakers, onderzoekers en gebruikers worden 4 tot 6 concrete instrumenten ontwikkeld en getest, waarbij de gemeente Deventer fungeert als pilotomgeving. Deze ondersteunen professionals bij het afstemmen van ruimtelijke keuzes op gedrag en beleving, met aandacht voor routing, sfeer, verblijfskwaliteit en sociale dynamiek. De instrumenten worden toegepast in uiteenlopende omgevingen – van binnenstad tot buurtplein, inclusief locaties met een toeristische of recreatieve functie – en sluiten aan bij opgaven rond gastvrijheid, leefbaarheid en betekenisvolle stedelijke ervaringen.
De aanpak combineert ontwerpgericht onderzoek met veranderkundige inzichten en bouwt voort op disciplines als sociologie, omgevingspsychologie, placemaking en hospitality design. Door co-creatie ontstaat een aanpak die niet alleen theoretisch onderbouwd is, maar ook praktisch bruikbaar voor professionals die werken aan betekenisvolle publieke plekken.
De methodiek wordt geïntegreerd in bestaande werkprocessen en gedeeld via onderwijs, kennispartners en netwerken. Zo ontstaat een schaalbare benadering voor het vormgeven van ruimtes waar mensen zich welkom voelen, langer verblijven en zich verbonden voelen. Daarmee draagt het traject bij aan toekomstbestendige publieke omgevingen waarin beleving en gedrag niet aanvullend zijn, maar volwaardig onderdeel van ruimtelijke keuzes.