The Missing Link: Parkmanagement als onmisbare schakel voor weerbare bedrijventerreinen

Dertig procent van de Nederlandse MKB bedrijven is gevestigd op bedrijventerreinen. Vitale en veilige bedrijventerreinen zijn daarmee van cruciaal belang voor een gezond ondernemersklimaat voor het MKB. Bedrijventerreinen oefenen echter ook grote aantrekkingskracht uit op de georganiseerde criminaliteit, omdat ze aantrekkelijke vestigingsplaatsen zijn voor tal van criminele activiteiten. Met name ondermijnende criminaliteit bedreigt het vestigingsklimaat op bedrijventerreinen. Parkmanagementorganisaties (PMO’s) vinden dat hier een belangrijke taak voor hen is weggelegd. Deze PMO’s, vaak zelf MKB’ers of ZZP‘ers, worden in toenemende mate als onmisbaar beschouwd bij de revitalisering van oude en ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen. Deze relatief jonge organisaties missen echter nog de specifieke kennis, vaardigheden en een duidelijke positie om deze taak succesvol op te pakken. Die rol oppakken betekent dat PMO’s effectief moeten samenwerken met publieke veiligheidspartijen. Deze samenwerking komt echter moeizaam van de grond, juist als het gaat om de verbinding tussen ondernemers en de publieke veiligheidsketen. Publieke partijen treden in de ogen van de PMO’s primair incidenteel, reactief en repressief op, terwijl ondernemers terughoudend zijn om kennis of vermoedens met instanties te delen. Wij zien in de PMO’s veel potentie om de beide werelden met elkaar te verbinden. In dit onderzoek gaan we de positie van PMO’s in de aanpak van ondermijning op bedrijventerreinen versterken. Dat doen we door in dit project met samen met de PMO’s en cruciale partners als gemeenten en beveiligingsbedrijven een experimentele zoektocht te starten naar de juiste rolverdeling en taken rondom wat wij ‘criminele inmenging' noemen. We gaan bestaande en nieuwe kennis, tools en repertoire over brengen op, en integreren in de werkpraktijk van PMO’s. Daarmee dragen we niet alleen bij aan de verdere professionalisering van PMO’s, maar op de langere termijn ook aan een gezonder vestigingsklimaat op bedrijventerreinen door het realiseren van effectievere gezamenlijke aanpak. Er is nog een wereld te winnen.

In dit onderzoek stond de vraag centraal hoe de rol van parkmanagementorganisaties (PMO’s) kan worden versterkt bij de aanpak van criminele inmenging op bedrijventerreinen.

Allereerst blijkt de rol van parkmanagers rondom criminele inmenging het beste te begrijpen als vinden van een balans tussen het invullen van verschillende rolopvattingen. We hebben dit samengebracht in een typologie van rollen: conciërge, interne verbinder en externe netwerker. Sommige parkmanagers zagen we een bijna opsporende politierol op zich nemen, maar deze vierde rolopvatting is gegeven de daaraan gekoppelde gevaren en het ontbreken van bevoegdheden geen wenselijke noch adviseerbare rol.

Daarnaast zagen we dat parkmanagers baat hebben bij basiskennis over signalen van criminele inmenging, maar vooral ook bij het “demythologiseren” van de taal en het denken rondom ondermijning. Grote verhalen over drugscriminaliteit zijn weinig herkenbaar. Praktische voorbeelden die aansluiten bij hun dagelijkse praktijk werken veel beter.

Het betrekken van ondernemers bij deze thematiek blijft complex. Vertrouwen speelt hierbij een sleutelrol: ondernemers delen gevoelige signalen alleen met iemand die ze goed kennen. Experimenten met een ‘micro-lokale’ aanpak, waarbij de focus lag op kleine deelgebieden binnen een bedrijventerrein, lieten zien dat dit persoonlijke contact goed kan werken en informatiedeling mogelijk maakt. Belangrijk is bovendien om criminele inmenging altijd te koppelen aan bredere thema’s zoals vitaliteit en duurzaamheid van het terrein.

Tot slot bleek als het gaat om de relatie met publieke veiligheidspartners dat PMO’s wel kunnen verbinden en agenderen, maar in hun handelen sterk afhankelijk zijn van steun vanuit gemeenten om langdurige verbindingen met de publieke veiligheidsketen op te zetten. Zonder een vaste gemeentelijke partner, blijft het lastig om een duurzaam programma op te zetten mey de bredere publieke veiligheidsketen

Parkmanagers kunnen in potentie kortom een cruciale rol kunnen spelen als organisator en verbinder rondom criminele inmenging, maar dat vraagt specifieke kwaliteiten, kennis en institutionele inbedding die enerzijds gelijk oploopt met hun ‘normale’ werk en daarin ingebed moet worden, maar ook verdere training en professionalsering vraagt. Daarin hebben wij met onze partners een belangrijke eerste stap gezet.