© 2024 SURF
Het onderzoek beoogde betalingsproblemen in het mkb vroegtijdig te herkennen en preventieve interventies te ontwerpen en uit te voeren voor zakelijke en privé betalingsproblemen van ondernemers.
Mogelijke risicofactoren vanuit literatuur zijn tijdens een aantal bijeenkomsten met de consortiumpartners gevalideerd en aangevuld. Deze factoren zijn middels een survey uitgezet bij ondernemers door twee partners. Door de coronatijd hebben deze partners veel extra moeite moeten steken om een voldoende respons te krijgen. De resultaten van de eerste survey zijn geanalyseerd en vervolgens tijdens bijeenkomsten besproken met de consortiumpartners. Er is een interview protocol opgesteld op basis van de analyse van de survey waarna ondernemers zijn geïnterviewd. Hierbij zijn onderzoekers en studenten van Hogeschool Utrecht betrokken geweest. Op basis van deze interne en externe validatie is de survey aangepast en opnieuw uitgezet. Inmiddels waren de coronabeperkingen opgeheven en was de respons hoger. De output van deze survey is wederom geanalyseerd en heeft geresulteerd in een risicomatrix, zowel zakelijk als privé, van indicatoren voor het ontstaan van betalingsproblemen van ondernemers. Mogelijke handelingsmogelijkheden en belemmeringen vanuit literatuur zijn tijdens partnerbijeenkomsten voorgelegd en op basis hiervan zijn twee interventies ontworpen die teruggekoppeld zijn aan de expertgroep. De uitvoering van een van deze interventies is uitbesteed aan een externe partij, met gebruik making van onze partners, waardoor de oorspronkelijke uren die hiervoor gemaakt zouden worden door de consortiumpartners geplaatst zijn bij de materiële kosten. De effectiviteit van de interventie is door onderzoekers van de Hogeschool door interviews getest. De resultaten van de survey en de interventie zijn gepresenteerd op het Early Warning Europe congres.
De coronatijd heeft voor vertraging gezorgd en wat aanpassingen in de uitvoering, met name om de voortgang te bewerkstelligen, waardoor in de financiële rapportage de subsidie verhoudingsgewijs, binnen de marge, naar Hogelschool Utrecht is gegaan en de totale materiële kosten lager zijn uitgevallen.
Het vangnet voor ondernemers in financiële problemen (BBZ) werkt niet optimaal. Bij een belangrijk deel van de gevestigde en oudere ondernemers is het maatschappelijk rendement negatief (Kok, Croon, Scholte en Tempelman, 2018). Ondernemers in de BBZ stoppen eerder met hun bedrijf en/of gaan er in inkomen op achteruit in vergelijking tot eenzelfde controlegroep.
Vroegsignalering kan de instroom in de BBZ reduceren. Daarbij is de rol van financiële adviseurs en/of coaches cruciaal. Zij zijn de meest geraadpleegde partij bij financiële ondersteuning (Van der Veen, Van Teeffelen, Ibrahimovic en Lentz, 2015). Tegelijkertijd geven financieel adviseurs/coaches aan dat zij niet tijdig zien aankomen dat een ondernemer betalingsproblemen heeft of krijgt.
Om betalingsproblemen te voorkomen is beter zicht nodig op de interactie van zakelijke en private risicofactoren. Er zijn geen onderzoekpublicaties bekend die de zakelijke en de privésituatie van de ondernemers in samenhang bespreken. Ook uit de praktijk van onze consortiumleden blijkt dat zij óf de zakelijke óf de privésituatie kunnen overzien. Niet beiden. Er is daarmee een blinde vlek voor financieel adviseurs/coaches in hun signaleringsrol.
Wetenschappelijk onderzoek richt zich vooral op grote bedrijven met beursnoteringen. Wat ontbreekt zijn geteste voorspellers voor het mkb om betalingsproblemen te signaleren. Daarnaast willen financiële adviseurs en coaches weten welke interventies effectief zijn.
Ons project beoogt:
1. De risicofactoren, een risicomatrix - zakelijk en privé - en de handelingsmogelijkheden van ondernemers in kaart te brengen.
2. De risicomatrix en belemmeringen tot handelen intern en extern te valideren.
3. Twee eenvoudige preventieve interventies met ons consortium te ontwerpen.
4. De effectiviteit van deze twee interventies te testen.
Daarmee worden financieel adviseurs, coaches en toekomstige beroepsbeoefenaars - onze studenten - beter toegerust om betalingsproblemen bij ondernemers te voorkomen. De opgedane kennis wordt verspreid bij vier brancheorganisaties, meerdere landelijke platforms en drie hogescholen.