Deze rapportage bevat de resultaten van het onderzoek ‘5 jaar Bedrijveninvesteringszone in Nederland’,uitgevoerd door de Hogeschool van Amsterdam en Hogeschool Rotterdam in opdracht van Platform De Nieuwe Winkelstraat en Stad & Co in samenwerking met Provincie Noord-Holland. De opdracht is uitgevoerd door het Retail Innovation Platform, een samenwerkingsverband tussen 14 Hogescholen die praktijkonderzoek doen naar toekomstbestendige retail. De resultaten van het onderzoek zijn gepresenteerd op het seminar 5 jaar BIZ in Nederland in de Lichtfabriek in Haarlem op 4 november 2019.
MULTIFILE
Een bedrijveninvesteringszone, kortweg BIZ, is een afgebakend gebied waar ondernemers en/of vastgoedeigenaren samen investeren in hun omgeving. Ze maken het gebied aantrekkelijker, schoner, veiliger en/of duurzamer. Na vijf jaar experimenteren is de BIZ-wet in 2015 officieel in werking getreden en de afgelopen vijf jaar is het aantal flink gegroeid. In opdracht van Platform De Nieuwe Winkelstraat, Stad & Co en Provincie Noord-Holland deden de Hogeschool van Amsterdam en de Hogeschool Rotterdam een evaluatieonderzoek naar de BIZ. Het onderzoek bestaat uit een inventarisatie van alle BIZ’en in Nederland, een enquête onder actieve BIZ’en (door 117 BIZ-vertegenwoordigers ingevuld) en zeven case studies. In dit artikel ligt de focus op hoe de BIZ de samenwerking tussen vastgoedeigenaren kan versterken.
MULTIFILE
Relevantie Nederlandse binnensteden zijn goed voor acht procent van alle banen. Naast economische motor zijn zij het hart van de stad en een belangrijke ontmoetingsplek voor mensen. Binnensteden staan voor ingrijpende transformaties om toekomstbestendig te blijven. De winkelfunctie neemt snel af. Als vrijkomende (winkel)panden geen nuttige bestemming krijgen, ontstaat leegstand en verloedering. Gemeenten werken hard aan compactere en diverse binnensteden, aan afbouw van de winkelfunctie en toevoeging van functies als wonen, ontspanning, cultuur, vergroening en duurzame mobiliteit. Speelveld, spelers & spel Vastgoed is hierbij “sleutel en slot” volgens kennisplatform Kern. Voor de transformatie van de openbare ruimte zijn allerlei instrumenten beschikbaar, zoals de BedrijvenInvesteringsZone (BIZ). Voor transformatie op pandniveau is noodzakelijk dat eigenaren meedenken en -werken: investeren, kwaliteitsverbeteringen en functiewijzigingen doorvoeren, of soms panden verkopen. Het is daarom essentieel dat de publieke binnenstadsprofessional op het speelveld van binnenstadstransformaties vastgoedeigenaren als cruciale spelers weet te vinden en het spel zo speelt dat zij hun rol bij de transformatie pakken. Actorgericht onderzoek Dit onderzoek richt zich op gemeentelijke handelingsstrategieën om vastgoedeigenaren actief bij binnenstadstransformaties te betrekken en op handvatten voor publieke professionals om deze strategieën in te praktijk te brengen. Het onderzoek is niet instrumentgericht, omdat naar instrumenten al veel onderzoek is gedaan, maar actorgericht. Het helpt binnenstadsprofessionals om in te spelen op de situationele context (speelveld) en de daarin aanwezige diversiteit aan vastgoedeigenaren (spelers) en zodoende effectief het transformatieproces van gebieden aan te jagen. Onderzoeksplan Het project wordt uitgevoerd in transformatiegebieden in zeven binnensteden. De bevindingen uit deze gemeenten worden geaggregeerd tot lessen die breder inzetbaar zijn om ook transformaties elders te versnellen. Hiervoor worden in de casusgebieden speelveld en spelers op uniforme wijze geanalyseerd, waarna bijpassende handelingsstrategieën (rol, instrumentenmix, randvoorwaarden, competenties) worden verkend, mede door professionals vanuit verschillende steden op elkaars specifieke situatie te laten reflecteren.