Deze lectorale rede gaat over een recente ontwikkeling die haar intrede heeft gedaan in het basisonderwijs: het opbrengstgericht werken. In de rede wordt eerst gekeken naar de methodiek van opbrengstgericht werken op schoolniveau en op klassenniveau. Als een school opbrengstgericht gaat werken, heeft dat ook gevolgen voor de leraar en de klas. In het tweede deel van de lectorale rede wordt dan ook ingegaan op de kwaliteit van de leraar die nodig is voor het goed opbrengstgericht kunnen werken en wordt een werkmodel gepresenteerd om de kwaliteit van de leraar te bestuderen. Tot slot wordt aandacht besteed aan de wijze waarop het lectoraat Leren en Innoveren een bijdrage levert aan de kwaliteit van leraren in opleiding en leraren die reeds werkzaam zijn in het basisonderwijs.
Op 21 januari 2019 organiseerden het kennisplatform Utrecht Sociaal en de stichting Presentie een bijeenkomst over de identiteit van de nieuwe sociaal professional. Centraal stond de vraag wat kenmerkend is voor sociaal werkers die leefwereldgericht werken in wijken waar veel mensen in kwetsbare posities wonen en welke vaardigheden professionals daarvoor nodig hebben.
Inclusie is een begrip met een hoog ideëel gehalte, waaraan verschillende interpretaties gegeven worden. Een van de meest concrete omschrijvingen vinden we bij Schuurman en Nass (2015) die onder inclusie verstaan: ‘De situatie waarin iemand geen obstakels ervaart om mee te kunnen doen aan de samenleving en specifieke maatregelen voor mensen met een beperking vrijwel niet nodig zijn. Het betekent dat iedereen ongeacht zijn achtergrond of huidige situatie er als vanzelfsprekend bij hoort, ervaart dat hij welkom is en contact kan maken met zijn omgeving.’ Het onlangs door Nederland geratificeerde VN Verdrag voor Mensen met een Handicap belichaamt het recht van mensen om volwaardig mee te kunnen doen in de samenleving. Maar werken aan meer inclusie van mensen met beperkingen blijkt in de praktijk weerbarstig (zie o.a. Bos, 2016). Maar wat is er dan nodig om aan inclusie te werken? Welke kennis en competenties hebben professionals nodig? Welke werkwijzen en activiteiten dragen bij aan meer inclusie? In de periode 2013 – 2015 werd in een zevental proeftuinen verspreid over het land geëxperimenteerd om antwoorden op deze vragen te vinden. Deze antwoorden kunnen het meedoen en meetellen van mensen met een verstandelijke beperking in de samenleving een stukje dichterbij brengen.
Create health. Samenbrengen van twee sectoren; zorgsector en creatieve industrie om samen te werken aan een duurzame impact: transitie is richting belevingsgericht zorg. De centrale vraag is in dit onderzoek: Op welke manier dragen ontwerptools bij aan de samenwerking tussen intramurale en extramurale zorg om uiteindelijk belevingsgerichte zorg te kunnen leveren vanuit het perspectief van positieve gezondheid? De ontwerptools zijn ontwikkeld en reeds getest door het lectoraat image in context en Waag Society. De ontwerptools worden in dit onderzoek in de vorm van workshops aangeboden aan een geselecteerd team van verpleegtehuis 't Blauwbörgje . Het Blauwbörgje is bezig met een transitie waarin de samenwerking tussen intramurale en extramurale zorg moet worden versterkt en waarin de zorg belevingsgerichter moet worden en richting positieve gezondheid moet gaan. De workshops hebben tot doel de ontwerpende attitude die het team van zorgprofessionals en mantelzorgers heeft naar boven kunnen halen en versterken. In het werken met de zorgprofessionals en de mantelzorgers zoeken de onderzoekers van het Lectoraat en Waag Society vanuit dit herdefiniëren naar de mogelijkheden om in de praktijk ruimte te geven aan een andere attitude, de ontwerpende attitude. Vanuit een ontwerpende attitude voeren zorgprofessionals en mantelzorgers geen zorgprotocollen uit, maar zoeken zij antwoord op de vraag: hoe kan ik de zorg voor deze mevrouw/meneer beter inrichten? In het onderzoek ontwerpen we een lerende omgeving waarin zorgprofessionals en mantelzorgers kunnen gaan oefenen om de zorg ter hand te nemen vanuit deze nieuwe positie. Overigens veronderstellen we niet dat dit nog helemaal niet gebeurt. We zagen in eerdere gezamenlijke projecten juist eerder tekenen dat deze wijze van werken aan het opkomen is. Dit geeft het momentum aan waarin ontwerpers een bijdrage kunnen gaan geven aan het sterker maken van dit andere paradigma.
