Om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden en ernstige gevolgen van klimaatverandering zoveel mogelijk te voorkomen, moeten we naar nul uitstoot in 2050 (Net Zero). Welvarenden kunnen hierin een sleutelrol vervullen. Mensen met een hoge sociaaleconomische positie (SEP) consumeren namelijk relatief veel en hebben een grote ecologische voetafdruk. Daarnaast heeft de hoge SEP groep grote invloed op de voetafdruk van anderen via hun sociale netwerk en financiële middelen, ook wel de ‘handafdruk’ genoemd. Aansturen op minder consumptie en veranderen van de sociale norm ten aanzien van duurzame keuzes, met name bij én door mensen met een hoge SEP, is tot dusverre nog relatief onderbelicht in onderzoek, beleid en uitvoering. In dit rapport delen we de resultaten van de 55 vragen die we deelnemers hebben gesteld verdeeld over vijf thema's: 1. Zorgen over klimaatverandering; 2. Percepties van rol(len); 3. Huidig gedrag, descriptieve norm, samenlevingsnorm; 4. Veranderbereidheid - vrijwillig en via regulerend beleid; 5. Kennis van klimaatimpact van gedrag.
This report is an introduction in into the topic of sustainability and the world of sports. It contains literature studies and several empirical studies. It provides overviews of current academic and professional sources and suggests further research.
In dit RAAK-mkb project werken penvoerder Hogeschool van Amsterdam, Kennisinstellingen TU Delft en TNO samen met veertien mkb-ondernemers, drie grootbedrijven, drie brancheorganisaties en vier gebouweigenaren aan het onderzoek naar hoogwaardig hergebruik van vlakglas. Het project heeft als doel de vragen te beantwoorden die de mkb-bedrijven op dit gebied hebben en bij te dragen aan de toepassing van circulaire raambeglazing met 100% hergebruikt vlakglas. Jaarlijks komt er meer dan 90.000 ton glas uit bouw- en sloopafval vrij, dat vooral wordt gedowncycled. Gelijktijdig leidt de benodigde nieuwbouw en verduurzamingsopgave tot meer vraag naar bouwmaterialen. Hergebruik van glas uit ramen is een duurzame oplossing hiervoor. Het energieverbruik, de CO2 voetafdruk en het verminderen van gebruik van nieuwe grondstoffen zijn duurzame gevolgen van hoogwaardig hergebruik. De glasverwerkende bedrijfspartners in deze aanvraag zien bedrijfskansen in het selecteren, opwaarderen en verwerken van gebruikt basis vlakglas tot circulair speciaal vlakglas, maar ervaren uitdagingen om dit technisch en financieel voor elkaar te krijgen. De succesvolle marktintroductie van 50% circulair isolatieglas van onderzoekspartner GSF Glasgroep geeft echter vertrouwen in de verdere ontwikkeling van de ontmantelings- en hergebruikstrategie van isolatieglas. De ingenieurs- en architectenbureaus zien bedrijfskansen in het leveren van geveloplossingen met een lage CO2-voetafdruk, maar hebben geen inzicht in welke soorten circulair glas op korte termijn veilig (her)gebruikt kunnen worden. Alle partners zijn het erover eens dat door gezamenlijk onderzoek de waardepropositie wordt versterkt en daarmee maatschappelijke duurzaamheidsambities worden gerealiseerd. Het onderzoek combineert kennis van glaseigenschappen, productiemogelijkheden en ondernemerschap en concentreert zich op de ontwikkeling van 3 soorten circulair speciaal glas: Gehard vlakglas Gelaagd vlakglas Warmte-isolerend gecoat vlakglas Het onderzoek bestaat uit praktijktesten, laboratoriumtesten en veldonderzoek aangevuld met milieu-analyses en marktconsultaties. Samen met glasverwerkende bedrijven (mkb), ingenieurs/adviesbureaus (mkb), geeft het consortium inzicht in de kansen en risico’s van het circulaire speciaal glas waarmee de mkb-ondernemers duurzame waarde kunnen leveren.
Het BiCoNet project heeft als doel om MKB’s te ondersteunen bij het gebruik van AI om hun bestaande bedrijven te moderniseren om ze duurzamer te maken en hun CO2-voetafdruk te verbeteren.BiCoNet loopt in 2 fasen: De eerste fase duurt 1 jaar en loopt tot mijlpaal 1. Deze fase is een proof of concept. Het doel van de eerste fase is om aan te tonen hoe BiCoNet werkt en wat de kwaliteit van de resultaten is. Daartoe zal een AI- ondersteund duurzame businessmodellen worden ontwikkeld voor elk van de 3 sectoren van de maakindustrie tegen de tijd dat mijlpaal 1 is bereikt. Het gebruik van AI in de productie zal voor drie bedrijven worden geïmplementeerd in de vorm van testbare prototypes. Daarnaast zal intensief overleg over het gebruik van AI in de productie worden gevoerd met 10 MKB's in de proof-of-conceptfase om de overdrachtprestaties van BiCoNet te illustreren. Als BiCoNet op 31.12.2024 zijn doelen niet heeft bereikt, kan het project na een jaar worden beëindigd - go/no-go beslissing.Als het project doorgaat, zal BiCoNet nog eens 9 duurzame bedrijfsgebieden voor het MKB ontwikkelen en intensief overleg voeren met nog eens 40 bedrijven. BiCoNet vormt een netwerk met alle lopende programma's en projecten op het gebied van duurzaamheid en AI, bijv. Oost-NL en CESI-ON. Om de kosten-batenverhouding van BiCoNet te verbeteren, is het projectbedrag teruggebracht tot 6,905 miljoen euro.BiCoNet bestaat uit vier onderwijsinstellingen en vijf andere ondernemende projectpartners. Elke partner heeft specifieke competenties die nodig zijn voor de ontwikkeling van op AI gebaseerde duurzame businessmodellen. De negen projectpartners werken grensoverschrijdend samen. Daarnaast zullen nog eens 9 MKB-bedrijven in BiCoNet worden geïntegreerd door middel van proefprojecten. Er zullen overdrachtsevenementen over het gebruik van AI om de duurzaamheid van bestaande businessmodellen te verbeteren worden gehouden voor meer dan 1.000 bedrijven.
De bouwsector heeft een flinke opgave vanuit zowel het Grondstoffenakkoord als het Klimaatakkoord, vanwege het grote aandeel minerale stromen dat in de sector wordt gebruikt met bijbehorende CO2-emissie. Vanuit een circulaire economie neemt de vraag naar hernieuwbare materialen toe, waarbij eigenschappen van de producten dienen te voldoen aan normen en eisen vanuit de markt. Dit betreffen bijvoorbeeld eisen ten aanzien van sterkte, afwerking, brandveiligheid en samenstelling. Maar ook steeds vaker worden eisen gesteld ten aanzien van een duurzame productieketen en mogelijkheden voor hergebruik. De ontwikkeling van materialen en producten waarbij mineraal gewonnen grondstoffen en/of grondstoffen met een hoge CO2-emissie (zoals cement) worden vervangen door duurzaam herwonnen grondstoffen heeft sterk de aandacht. Vanuit de watersector kunnen aanzienlijke volumes grondstoffen worden herwonnen. Echter, voor veel grondstoffen geldt dat de kennis en ervaring daarvan met de toepassing in de bouwsector nog gering is. Saxion heeft vanuit de markt de vraag ontvangen nader onderzoek te doen naar de ontwikkeling van een duurzaam en biobased bouwmateriaal op basis van biomassa (m.n. hennepvezel en/of herwonnen kurk), herwonnen kalk (grondstof vanuit de drinkwaterwereld) en de nieuwe grondstof Kaumera (grondstof vanuit de afvalwaterzuivering). Dit materiaal kan in potentie worden toegepast als pleisterwerk, vloerafwerking en als basis voor bouwblokken. Dit als vervanger van stucwerk, nieuwe afwerking vloeren en mogelijk vervanger van beton, kalkzandsteen of als alternatief op kalkhennep, waarin tot op heden mineraal gewonnen (hydraulische - NHL) kalk wordt gebruikt.
