Het lijkt of de e(sthe)tisch-politieke dialectiek tussen kunst en wetenschap de laatste jaren sterk aan erosie onderhevig is. De ‘druk van het hedendaagse’ heeft behoorlijke sporen getrokken door dat subtiele landschap en het is essentieel om te onderzoeken wat de consequenties daarvan zijn.
MULTIFILE
Dit proefschrift onderzoekt de manieren waarop affectieve reacties op lichamen met een handicap worden gerepresenteerd en hoe dit ons uitnodigt om deze lichamen esthetisch te lezen. Ik stel dat deze affectieve impact begrepen kan worden als een ‘affordance’, een term die ik gebruik om te beschrijven hoe de verschijning van en interactie met gehandicapte lichamen affectieve reacties teweegbrengt, zoals angst, verwondering of walging. Ik bestudeer de relatie tussen representatie en affectieve reacties via literatuur en andere kunstvormen. Door middel van close readings van literaire teksten en kunstwerken biedt dit proefschrift een alternatief voor het zogenaamde modeldenken - een benadering die categorisering benadrukt. In plaats daarvan stel ik een lezing voor die zich richt op hoe lichamelijke capaciteiten cultureel en sociaal vertaald worden in (on)vermogens. In tegenstelling tot taxonomische benaderingen die categoriseren en generaliseren, maakt deze methode het mogelijk om van het bijzondere naar het private te gaan. Kunstwerken, hoewel vatbaar voor generalisatie, benadrukken hun uniciteit en weerstaan categorisering. Door te analyseren hoe verschillende kunstvormen gehandicapte lichamen representeren, geeft dit proefschrift een nieuwe dimensie aan het begrijpen van onze emotionele reacties en de esthetische waardering van lichamelijke diversiteit.
MULTIFILE
Andries Baart ontwikkelde de presentietheorie vanuit onderzoek naar de werkzaamheid van het oude-wijkenpastoraat. Op zoek naar de essentie van het werk van de pastores ontdekte hij dat hij ‘met verkeerde ogen’ keek; hij zocht naar problemen die door de pastores opgelost werden, hij keek of ze wel volgens een bepaald plan werkten en volgens effectief gebleken methoden. In zijn bijna duizend bladzijden tellende boek toont hij duidelijk aan dat het werk van de pastores, hoe zinvol ook, in geen enkele theorie lijkt te passen. Baart zette zich om die reden aan het ontwerpen van een nieuwe theorie: een theorie van de presentie. Baart heeft een theorie willen ontwerpen die vaststelt wat de betekenis is van ‘er te zijn’ voor iemand (Baart 2001).
