Wat verwachten jongeren van ICT in het hoger onderwijs?
DOCUMENT
Er wordt te weinig aan ICT gedaan in het onderwijs, schreef Marcel Creemers in september in Automatisering Gids. Er dreigt een tekort aan mensen die een brug kunnen slaan tussen business en IT. Maar dat wil niet zeggen dat de docenten stilzitten, zegt Piet Alblas. Samen met het bedrijfsleven hebben hogescholen tal van netwerken in het leven geroepen om kennis te delen. Dat is niet voldoende maar wel een belangrijk begin.
DOCUMENT
Duurzaamheid speelt een steeds belangrijkere rol in onze hedendaagse samenleving. De Hogeschool Utrecht wil duurzaamheid dan ook integreren in de curricula van alle opleidingen. Dit artikel beschrijft hoe het Instituut voor ICT van de Hogeschool Utrecht een begin daarmee gemaakt heeft in het opleidingsprofiel Systeembeheer en welke resultaten daarmee bereikt zijn. Vooral de (in positieve zin) veranderde attitude van de bij de pilot betrokken studenten is daarbij opvallend
DOCUMENT
Er wordt heel wat onderzoek gedaan naar jongeren en de manier waarop ze gebruik maken van ICT. Vaak om een algemeen beeld te krijgen van wat voor media ze zo al gebruiken en hoeveel tijd ze ermee bezig zijn. Meestal wordt de kans dan niet benut om aan jongeren zélf te vragen wat hun ervaringen zijn met ICT, met name bij het leren. Hoe ze vanuit die ervaringen aankijken tegen het inzetten van ICT bij het doen van huiswerk en welke verwachtingen ze eigenlijk hebben van het gebruik van ICT op school. Vandaar dat in Australië1 en in Nederland – met steun van Kennisnet - in de afgelopen maanden onderzoek is gedaan naar de verwachtingen en de ervaringen van studenten, leerlingen en jonge, startende leraren met betrekking tot het leren met ICT in het onderwijs. Dit artikel beschrijft de belangrijkste resultaten van dit onderzoek.
DOCUMENT
Stichting SURF, de ict-samenwerkingsorganisatie van het hoger onderwijs en onderzoek, organiseerde in november 2003 de SURF Onderwijsdagen 2003. De SURF Onderwijsdagen zijn bedoeld voor iedereen die betrokken is bij ict in het (hoger) onderwijs. Naast uitgebreide sessies was er een informatiemarkt waarop bedrijven en instellingen voor hoger onderwijs hun producten en diensten presenteerden. Het thema dit jaar was 'Voorbij de vernieuwing'. In zes parallelsessies vonden meer dan vijftig presentaties plaats.
DOCUMENT
Ondanks alle commotie en discussies over het ‘nieuwe leren’ en het ‘rendement van ICT’ binnen het onderwijs, lijkt één ding bijzonder duidelijk: de trein is langzaam maar zeker in beweging: het gebruik van ICT in het onderwijs is de afgelopen jaren aantoonbaar toegenomen. De rollen en taken van docenten zijn duidelijk aan verandering onderhevig door de inzet van ICT op scholen en volgen in meer of mindere mate de ontwikkelingen die door de meeste wetenschappers op dit terrein worden beschreven. Nader onderzoek naar de veranderende rollen, naar wat dat betekent voor de schoolorganisatie en het leerproces zouden ertoe kunnen bijdragen die ontwikkelingen beter in de greep te houden. Binnen de school zou er meer aandacht onder docenten moeten komen voor het gebruik van ICT in hun eigen onderwijssituatie, de mogelijkheden en de moeilijkheden ervan en de manier waarop binnen school in samenwerking met collega’s hiermee wordt of zou moeten worden gewerkt.
DOCUMENT
Het primaire doel van het project ‘het Leren van de toekomst 3’ is de versterking van de innovatiekracht van de lerarenopleidingen voor het basisonderwijs door de inzet van innovatieve ICT-toepassingen en technologie om het onderwijs voor docenten, studenten en leerlingen toekomstgerichter te maken. Het begrip innovatiekracht is ten behoeve van dit onderzoek nader gedefinieerd om de onderzoeksinstrumenten uit te kunnen werken die deze innovatiekracht meetbaar moeten maken. Innovatiekracht heeft primair te maken met het vermogen, van zowel de opleiders als een opleiding als geheel, om het didactisch handelen te transformeren als reactie op een onvrede met de bestaande situatie, waarbij de mogelijkheden van technologie en ICT-toepassingen optimaal worden benut. Het project moet resulteren in overdraagbare kennis voor andere lerarenopleidingen voor het basisonderwijs met betrekking tot het experimenteren met en het onderzoeken en inzetten van innovatieve ICT-toepassingen en technologie, zodat deze opleidingen studenten optimaal kunnen voorbereiden in het zo goed mogelijk gebruik te maken van ICT in hun toekomstige onderwijsloopbaan.
DOCUMENT
In ‘Het Leren van de Toekomst 4’ werd opnieuw geëxperimenteerd met versnelde onderwijsvernieuwing met innovatieve inzet van ict ten behoeve van de versterking van de innovatiekracht van Fontys lerarenopleiding Sittard. Innovatiekracht is de mate waarin onderwijsprofessionals in staat zijn structureel te innoveren met ict om het onderwijs te verbeteren. In het voor dit project ontwikkelde model voor innovatiekracht worden drie fasen onderscheiden: ideegeneratie, ideepromotie en ideerealisatie. Bij ideegeneratie spelen drie factoren in samenhang een rol: ‘willen’ innoveren (motivatie), ‘kunnen’ innoveren (de vakinhoudelijke, didactische en ict-competetie van docenten), en ‘mogen’ innoveren (leiderschap en ondersteuning door de organisatie). De drie factoren zijn belangrijk op zowel het niveau van de individuele docent als het team. Bij ideepromotie worden dezelfde niveaus onderscheiden. Een maat voor de innovatiekracht is het aantal gerealiseerde en duurzaam geïmplementeerde innovatieve ict-toepassingen in een gegeven tijdsperiode.
DOCUMENT
ICT is veel meer dan een hulpmiddel bij onderwijs en opleiding: zij provoceert een voortdurend nieuwe kijk op de essentie van leren en daarmee ook op het leraarschap. Opvallend is dat ICT in onderwijs penetreert nog voordat er enig model of theorievorming over haar bijdrage gevormd is; dat is pragmatisch en opportunistisch. Sterker nog: als we achteraf kijken naar hervormingen van onderwijsopvattingen, dan worden ze vaak aangedreven door technologische innovaties op dat moment: de entree van de boekdruk, telecommunicatie, computersystemen en virtuele realiteit. Binnenkort zullen we ingrijpende invloeden zien vanuit de biotechnologie, genetische modificatie, nanotechnologie etcetera. De huidige stap van laptop naar het veelkunnende mobieltje is er slechts één van de lange rij ICT-hulpmiddelen die er nog aan gaan komen. Als we de trend van ICT in onderwijs doortrekken, dan valt te verwachten dat 'mobiel leren' vooral zal leiden tot 'ubiquitous learning': overal- en voortdurend leren. Het begrip 'learning by heart' krijgt opnieuw betekenis: niet alleen het 'van buiten' leren, maar het opbouwen van een relatie met het onderwerp dat je bestudeert. De persoon van de docent wordt nog belangrijker dan hij nu al is. Mobiele communicatie gaat haar eerste vruchten afwerpen bij het 'voortdurend leren' van de docent. Het mobieltje en de on-line PDA gaan hierin een cruciale rol spelen. De Fontys lerarenopleidingen nemen met enthousiasme deze voortrekkersrol op zich. Het lectoraat Educatieve Functies van ICT begeleidt docenten en promovendi hierbij.
DOCUMENT
Meisjes en vrouwen vormen een onbenut potentieel voor ict-opleidingen en -functies. De instroompercentages van vrouwelijke studenten verschillen per type ict-opleiding, maar is gemiddeld laag. Ook in vergelijking met andere (Europese) landen blijft Nederland achter wat betreft de participatie van vrouwen in ict. De relatieve afwezigheid van meisje en vrouwen in ict in Nederland was altijd al opvallend, maar vormt in deze tijd een steeds urgenter economisch probleem. De prognoses laten zien dat er binnen enkele jaren weer een groot tekort aan ict'ers is. Dat tekort vormt een bedreiging voor de Nederlandse ambitie om een sterke kenniseconomie te worden en om te behoren tot de Europese voorhoede op het terrein van onderwijs, onderzoek en innovatie. Nu de overheid, werkgevers en het onderwijs de handen ineen slaan om wezenlijke veranderingen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt door te voeren om het negatieve imago van ict te doorbreken, is het zaak dat het genderperspectief hierbij vanaf het begin wordt meegenomen. Immers, alleen wanneer de vernieuwingen ook oog hebben voor en rekening houden met relevante verschillen tussen meisjes en jongens, zullen er meer meisjes gaan instromen in ict-opleidingen. Zo niet, dan richt het beleid zich als vanzelf op de grootste gemene deler, en in de ict-opleidingen en -functies zijn dat jongens en mannen. Voor meisjes en vrouwen is dat beleid dan niet of veel minder effectief. In de afgelopen jaren is veel kennis met betrekking tot 'meisjes/vrouwen en ict' ontwikkeld. Er waren pilots en projecten in Nederland, maar ook experimenten in het buitenland. In dit startdocument passeren veel van deze inzichten de revue.
DOCUMENT
