Tot 1960 was de lokale journalistiek het belangrijkste venster op het regionale én wereldnieuws. Dat vertellen onderzoeker Chris van der Heijden, onderzoeker bij Journalismlab en Jan Maarten Pekelharing, journalist en auteur van een boek over lokale journalistiek in de podcast van Journalism Lab. Dat is het onderzoeksinstituut van de opleiding journalistiek van de Hogeschool Utrecht.
LINK
In het boek is een overzicht te vinden van de verschillende kenniscentra en lectoren van de HU. Per kenniscentrum worden de verschillende onderzoeksterreinen beschreven en de lectoren voorgesteld.
Worden ‘echte’ journalisten overbodig? Kunnen hun taken niet net zo goed vervuld worden door bloggers of lezers die usergenerated content aanleveren: tekst, filmpjes, foto’s – iedereen loopt immers met een volledig uitgeruste smartphone rond? We hebben toch “16 miljoen reporters” volgens Skoeps (2008) en iedereen is toch journalist (Deuze, 2006)? Daarnaast maken media gebruik van wat onnozele gebruikers achterlaten op Facebook, Hyves of MySpace. Er is zoveel nieuws dat je alleen maar iemand nodig hebt om te knippen en te plakken: cut ’n’ paste journalism. Dat nieuws duikt overal op, Britney Spears en Paris Hilton vinden we net zo makkelijk bij nrc.nl als bij nu.nl, een website waar de journalisten – alle vier – zich uitsluitend bezighouden met het online zetten van nieuws van anderen: shovelware. De traditionele journalistieke poortwachter die op basis van strenge criteria selecteert, kan vervangen worden door de administratieve gatewatcher
Voor de journalistieke onthullingen rondom de Pandora Papers (oktober 2021), werden bijna 12 miljoen documenten doorzocht op het oprichten van brievenbusfirma’s en offshore-vennootschappen. In het onderzoek werkten 600 journalisten van 150 mediaorganisaties een jaar lang samen aan het uitpluizen van de documenten. Ze werden daarbij ondersteund door Artificiële Intelligentie (AI) waarmee de enorme hoeveelheid data sneller kon worden geanalyseerd. AI werd afgelopen jaar ook succesvol ingezet in het onderzoek door Pointer (KRO-NCRV), NOS en De Groene Amsterdammer naar de invloed van Instagrams algoritme op de posts van politici gedurende campagnetijd. Politici die selfies op Instagram plaatsen, blijken hoog in de tijdlijn van gebruikers te staan. Door het algoritme te leren op welke signalen het moet letten, kon worden aangetoond dat Instagram de voorkeur geeft aan persoonlijk gekleurde campagneberichten. Artificiële Intelligentie (AI) heeft veel potentie voor onderzoeksjournalistiek. Het kan redacties faciliteren bij het opschonen, ordenen en interpreteren van data. Ook kan het bijdragen aan nieuwe invalshoeken voor verhalen. Toch wordt AI vooralsnog spaarzaam ingezet. Dat heeft te maken met uitdagingen van praktische, maatschappelijke en ethische aard. Het trainen van een algoritme is een tijdrovende en precaire aangelegenheid waarbij goede kennis van de werking van AI noodzakelijk is. Vooralsnog ontbreekt het redacties aan deze kennis. Voor mediaredacties is het daarnaast onduidelijk of investeringen in AI de gewenste onderzoeksjournalistieke impact hebben. Tot slot ontbreekt het aan kennis over de manier waarop AI zich verhoudt tot journalistieke waarden en wet- en regelgeving. In het onderzoek It’s a match werken ethici, juristen, data-en artificiële Intelligentie engineers en journalistieke onderzoekers samen om de mogelijkheden en randvoorwaarden voor onderzoeksjournalistieke AI in kaart te brengen.
