Kunstmatige intelligentie AI biedt de journalistiek veel mogelijkheden, maar er zijn juist richtlijnen nodig.
LINK
Een gezamenlijke publicatie van het Lectoraat Crossmedia en het Lectoraat Overheidscommunicatie, beiden onderdeel van het Kenniscentrum Communicatie & Journalistiek van de Hogeschool Utrecht.
Data opschonen, ordenen en interpreteren; er was een tijd dat het puur mensenwerk betrof. Maar met de komst van artificiële intelligentie (AI) is dit niet langer het geval. Dat biedt mogelijkheden, onder meer voor de onderzoeksjournalistiek. In het project ‘It’s a match’ gaat een team van ethici, juristen, AI-engineers en journalisten na wat die mogelijkheden en de randvoorwaarden precies zijn. Want er is nog veel onwetendheid over de kansen, beperkingen en verantwoorde inzet van AI in dit specifieke werkveld.
Voor de journalistieke onthullingen rondom de Pandora Papers (oktober 2021), werden bijna 12 miljoen documenten doorzocht op het oprichten van brievenbusfirma’s en offshore-vennootschappen. In het onderzoek werkten 600 journalisten van 150 mediaorganisaties een jaar lang samen aan het uitpluizen van de documenten. Ze werden daarbij ondersteund door Artificiële Intelligentie (AI) waarmee de enorme hoeveelheid data sneller kon worden geanalyseerd. AI werd afgelopen jaar ook succesvol ingezet in het onderzoek door Pointer (KRO-NCRV), NOS en De Groene Amsterdammer naar de invloed van Instagrams algoritme op de posts van politici gedurende campagnetijd. Politici die selfies op Instagram plaatsen, blijken hoog in de tijdlijn van gebruikers te staan. Door het algoritme te leren op welke signalen het moet letten, kon worden aangetoond dat Instagram de voorkeur geeft aan persoonlijk gekleurde campagneberichten. Artificiële Intelligentie (AI) heeft veel potentie voor onderzoeksjournalistiek. Het kan redacties faciliteren bij het opschonen, ordenen en interpreteren van data. Ook kan het bijdragen aan nieuwe invalshoeken voor verhalen. Toch wordt AI vooralsnog spaarzaam ingezet. Dat heeft te maken met uitdagingen van praktische, maatschappelijke en ethische aard. Het trainen van een algoritme is een tijdrovende en precaire aangelegenheid waarbij goede kennis van de werking van AI noodzakelijk is. Vooralsnog ontbreekt het redacties aan deze kennis. Voor mediaredacties is het daarnaast onduidelijk of investeringen in AI de gewenste onderzoeksjournalistieke impact hebben. Tot slot ontbreekt het aan kennis over de manier waarop AI zich verhoudt tot journalistieke waarden en wet- en regelgeving. In het onderzoek It’s a match werken ethici, juristen, data-en artificiële Intelligentie engineers en journalistieke onderzoekers samen om de mogelijkheden en randvoorwaarden voor onderzoeksjournalistieke AI in kaart te brengen.
