Gijsbert Koren en Nina de Korte pleiten in Toekomstbedrijven voor een fundamentele verandering van de eigendomsstructuur van bedrijven. Hun pleidooi is goed onderbouwd en het alternatief steward-ownership wordt helder uitgewerkt. Deze recensie vat hun boek samen, verdiept op enkele punten en maakt enkele kanttekeningen.
DOCUMENT
Hoe bereiden we studenten voor op een economie die niet alleen financiële waarde creëert, maar ook maatschappelijke en ecologische impact heeft? Het Centre for Economic Transformation van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) introduceert steward-ownership - een docentenhandleiding & teaching case.Steward-ownership scheidt economische rechten (winst) van stemrechten (besluitvorming), zodat een onderneming duurzaam kan blijven opereren zonder afhankelijk te zijn van kortetermijnwinsten voor aandeelhouders. Grote bedrijven zoals Patagonia kozen recentelijk voor dit model om hun maatschappelijke missie veilig te stellen. Maar wat betekent dit in de praktijk? En welke alternatieven bestaan er voor traditionele aandeelhouderschapsmodellen?In deze teaching case maken we studenten bewust van de rol die eigenaarschap van ondernemingen speelt in de transitie naar een eerlijke en duurzame economie. We bekijken de traditionele vorm van aandeelhouderschap en ontdekken hoe steward-ownership een alternatief biedt voor winstmaximalisatie voor enkelen ten koste van welzijn en welvaart van velen. Met behoud van ruimte voor ondernemerschap.Deze teaching case biedt een toegankelijke introductie in steward-ownership en is speciaal ontwikkeld voor studenten in het economische en maatschappelijke domein. Docenten kunnen direct aan de slag met:- Een docentenhandleiding met uitleg en lesdoelen.- Een geanimeerde infographic die het concept helder uitlegt.- Zes interactieve werkvormen, waaronder groepsdiscussies, rollenspellen en een pressure cooker.- Een hoofdtekst voor studenten, aangevuld met verdiepende hoofdstukken, afgestemd op hr, sociaal ondernemerschap en juridische vraagstukken.De case past bij uiteenlopende opleidingen in het economisch en maatschappelijk domein van HBO en WO vanaf derde jaar Bachelor t/m Masterniveau. De opgedane kennis is actueel en relevant voor studenten die gaan werken in het bedrijfsleven of zelf gaan ondernemen. Zij herkennen de voor- en nadelen van klassieke vormen van eigenaarschap. Ook zijn ze zich bewust van alternatieve mogelijkheden van eigenaarschap die naadloos aansluiten bij een nieuwe economie.Met deze les bereid je studenten voor op een toekomst in de nieuwe economie, en laat je ze ervaren hoe steward-ownership een deel van de oplossing kan zijn! Je kunt de case kosteloos downloaden en morgen inzetten in je les.
MULTIFILE
Closing the loop of products and materials in Product Service Systems (PSS) can be approached by designers in several ways. One promising strategy is to invoke a greater sense of ownership of the products and materials that are used within a PSS. To develop and evaluate a design tool in the context of PSS, our case study focused on a bicycle sharing service. The central question was whether and how designers can be supported with a design tool, based on psychological ownership, to involve users in closing the loop activities. We developed a PSS design tool based on psychological ownership literature and implemented it in a range of design iterations. This resulted in ten design proposals and two implemented design interventions. To evaluate the design tool, 42 project members were interviewed about their design process. The design interventions were evaluated through site visits, an interview with the bicycle repairer responsible, and nine users of the bicycle service. We conclude that a psychological ownership-based design tool shows potential to contribute to closing the resource loop by allowing end users and service provider of PSS to collaborate on repair and maintenance activities. Our evaluation resulted in suggestions for revising the psychological ownership design tool, including adding ‘Giving Feedback’ to the list of affordances, prioritizing ‘Enabling’ and ‘Simplification’ over others and recognize a reciprocal relationship between service provider and service user when closing the loop activities.
DOCUMENT
Vrijwel elk evenement heeft een backstage area waar tijdelijke stroomvoorziening op diesel worden geplaatst. Bij deze test wordt de waterstof Volta op een dergelijke backstage area geplaatst in plaats van of naast een andere tijdelijke stroomvoorziening. Tijdens de test willen de HAN en Volta in aanvulling op het RAAK-mkb project H2-Modus data verzamelen over de werking van het waterstofsysteem en de processen rondom veiligheid en vergunningen. In tegenstelling tot een eenvoudig te plaatsen dieselgenerator dient bij het plaatsen van een waterstof systeem rekening gehouden te worden met een veiligheidszone rondom het systeem. Waterstof is namelijk een zeer licht ontvlambaar en explosief gas. Een van de testdoelen is dan ook bewustwording creëren van deze extra voorzorgmaatregelen. Dit bewustwordingstraject begint al bij de aanvraag van een waterstofsysteem en loopt tot na de afbouw van het evenement. We sluiten hierbij zo veel mogelijk apparaten aan die in andere gevallen door dieselgeneratoren van stroom worden voorzien. Het is een grote uitdaging voor bedrijven om de businesscase van toepassingen op waterstof positief te maken. Het H2-Modus project ontwikkeld daarom modellen en tools die de zogenaamde Total Cost of Ownership minimaliseert en drempels in de ontwikkeling en toepassing in de praktijk minimaliseert en verwerkt dit in een waterstof handbook speciaal voor deze bedrijven. Met de data uit deze test deze modellen en tools extra gevalideerd en verbeterd worden.
Hoe kun je een koper stimuleren om niet perse de -op het eerste gezicht- goedkoopste machine of equipment aan te schaffen, maar ook te kijken naar lange termijn waardebehoud en duurzaamheid? Of andersom, hoe vergelijk je aanbod van leveranciers op een mix van criteria waaronder emissies, maar ook het lange-termijn kostenplaatje? Dit project richt zich op mkb-bedrijven in de metaal- en maakindustrie, waar veel ‘kritieke grondstoffen’ bespaard kunnen worden als er ook naar refurbish, remanufacturing en product-as-a-service gekeken wordt op het moment dat een machine vervangen moet worden. Er zal onderzocht worden in hoeverre goed gepresenteerde en samenhangende informatie over ecologische en economische duurzaamheid kan helpen bij het maken van zulke keuzes. Deze informatie wordt gepresenteerd in een beslissingsondersteunende tool. De tool moet inzicht geven over zg. Total Cost of Ownership (TCO), in plaats van enkel de aanschafprijs, en in de eco-impact van verschillende alternatieven. Eco-impact wordt vaak bepaald d.m.v. een zg. Life Cycle Analysis (LCA), waarin de levenscyclus van een product of dienst bekeken wordt van ‘wieg tot graf’. De TCO brengt juist de financiële aspecten (investering, beheer, onderhoud, ‘end-of-life’) over de levensduur in kaart. Maar het komen tot vergelijkbare LCA/TCO berekeningen vraagt afspraken over uitgangspunten en presentatiemethoden in een keten. In het project worden bestaande (reken)methoden op een vernieuwende wijze gecombineerd worden en in co-creatie geschikt gemaakt worden voor sales engineers en inkopers uit het werkveld. Het ontwerpgerichte onderzoek naar bruikbare presentatiemethoden en het mogelijke effect op aankoopgedrag zal vooral plaatsvinden met behulp van zg. ‘mockups’ waarmee de functionaliteit en interface van de tool iteratief getest wordt. Het eindresultaat is een advies over hoe te komen tot implementatie van de methode door de betrokken partijen. Het project kan zo bijdragen aan het introduceren van nieuwe circulaire business modellen in deze sector.
The HAS professorship Future Food Systems is performing applied research with students and external partners to transform our food system towards a more sustainable state. In this research it is not only a question of what is needed to achieve this, but also how and with whom. The governance of our food system needs rethinking to get the transformative momentum going in a democratic and constructive manner. Building on the professorship’s research agenda and involvement in the transdisciplinary NWA research project, the postdoc will explore collective ownership and inclusive participation as two key governance concepts for food system transformation. This will be done in a participatory manner, by learning from and with innovative bottom-up initiatives and practitioners from the field. By doing so, the postdoc will gain valuable practical insights that can aid to new approaches and (policy) interventions which foster a sustainable and just food system in the Netherlands and beyond. A strong connection between research and education is created via the active research involvement of students from different study programs, supervised by the postdoc (Dr. B. van Helvoirt). The acquired knowledge is embedded in education by the postdoc by incorporating it into HAS study program curricula and courses. In addition, it will contribute to the further professional development of qualitative research skills among HAS students and staff. Through scientific, policy and popular publications, participation in (inter)national conferences and meetings with experts and practitioners, the exposure and network of the postdoc and HAS in the field of food systems and governance will be expanded. This will allow for the setting up of a continuous research effort on this topic within the professorship via follow-up research with knowledge institutes, civic society groups and partners from the professional field.
