De Belastingdienst heeft het overgrote deel van de 26.000 gedupeerde ouders in de Toeslagenaffaire van 2005 tot 2019 stelselmatig gediscrimineerd op grond van nationaliteit. Bij lotgenotenbijeenkomsten blijkt het merendeel van deze ouders een migratie-achtergrond te hebben. Tot op heden heeft de Belastingdienst de ouders niet gecompenseerd voor deze discriminatie.1 Aleid Wolfsen, voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens, pleit in een blog voor een recht op smartengeld voor de gediscrimineerde ouders.2 Zo’n recht bij discriminatie door de overheid zou mogelijk de afschrikwekkende werking kunnen hebben die nodig is om een overheidsdienst ervan te doordringen dat discriminatie nooit is toegestaan – en ook naar gediscrimineerden toe een belangrijke functie hebben als erkenning en compensatie voor hun smart. Biedt het recht aanknopingspunten voor smartengeld bij discriminatie door de overheid?
LINK
De toeslagenaffaire is nog niet voorbij of de malaise van de WIA buitelt eroverheen. De chaos bij de overheid groeit zo uit tot ongekende proporties waardoor de democratie verder onder druk komt te staan. Niet door het gewoonlijke en bijbehorende politiek gekonkel in de Tweede Kamer, maar omdat het ambtelijk apparaat zich naar binnen heeft gekeerd en het contact met burgers en bedrijven heeft verloren, uitzonderingen daargelaten.Dus worden de oude systemen en bestaande technieken gebruikt om de problemen aan te pakken. In een zoektocht naar oplossingen lijkt geld niet het probleem: er zijn miljarden uitgegeven zonder resultaat. Maar over de echte aanpak van de toeslagenaffaire is nooit goed nagedacht. Welke feiten, middelen of regelingen waren nodig voor effectieve actie? Waarom werden toeslagen eigenlijk stopgezet bij vermeende fraude? Is het probleem überhaupt oplosbaar?Handmatige informatieverzameling zonder bruikbaarheid voor gedupeerden, medewerkers, belangenbehartigers en machines om intelligent over regelingen heen te redeneren, leveren geen resultaten op.
LINK
Wetenschappers en advocaten verwachten dat de Catshuisregeling nog lang kan na-etteren in de rechtszaal. Ze hekelen vooral dat gedupeerden van de toeslagaffaire geen bezwaar kunnen maken als ze (tijdelijk) afgewezen zijn voor de compensatieregeling. Hierdoor grijpt een deel van de gedupeerden mogelijk naast de 30.000 euro die in december werd beloofd om tegemoet te komen aan hun leed.
LINK
Juristen bij overheidsorganisaties moeten kritischer kijken naar de beslissingen die ze nemen. De Toeslagenaffaire laat zien dat zij meer oog kunnen houden op de menselijke maat, betogen Gerdo Kuiper en Arnt Mein.
DOCUMENT
Nav de Toeslagenaffaire in gesprek over hoe mensen die deugen, collectief onbedoeld falende systemen creeeren.
MULTIFILE
Aan het begin van de coronapandemie had bijna 70 procent van de Nederlandse bevolking vertrouwen in de landelijke overheid. Anderhalf jaar later is dat nog maar een krappe 30 procent. Wat is de achtergrond van dit afbrokkelende vertrouwen? In wie hebben mensen nog wel veel vertrouwen? En hoe kan het vertrouwen in de overheid hersteld worden? Het vertrouwen in de Nederlandse overheid staat onder druk. Diverse onderzoeken laten zien dat van de hoge mate van vertrouwen aan het begin van de coronapandemie nu, ruim anderhalf jaar later, nog maar weinig over is. In dit artikel, gebaseerd op het recent verschenen rapport De laag-vertrouwensamenleving, gaan we allereerst in op de cijfers: hoe heeft het vertrouwen in de overheid en andere instanties en personen zich de afgelopen tijd ontwikkeld? We besteden ook aandacht aan de verschillen hierin tussen sociale groepen. Vervolgens gaan we in op de vraag wat er nodig is om vertrouwen in de overheid te herstellen. Op basis van gesprekken met professionals, beleidsmakers en vertegenwoordigers van verschillende doelgroepen bieden we concrete aanbevelingen.
MULTIFILE
full text via link. Deze bundel met topartikelen is al de zevende in de succesvolle reeks met winnende artikelen in de jaarlijkse artikelenwedstrijd van vierdejaars studenten van de sociale opleidingen van de HU. Wearables en hulpverlening Charlotte Lina van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening won met haar artikel over Wearables in het gezondheids- en welzijnsdomein de eerste prijs van haar opleiding. Charlotte stelt dat wearables, apparaten die je op je lichaam kunt dragen om je gezondheid in de gaten te houden, het hulpverleningsproces doelmatiger kunnen maken. Data van de wearable kunnen in een hulpverleningsgesprek gebruikt worden om te vergelijken met persoonlijke ervaringen van de cliënt. Het is, zoals Charlotte zegt, “een aanvullende informatiebron naast zelfrapportage en contextuele informatie”. Door metingen met de wearable wordt het voor de cliënt makkelijker oorzaak en gevolg te achterhalen en patronen te ontdekken. De cliënt participeert actief en reflecteert op de eigen resultaten. Zo wordt de eigen regie vergroot. Chantal van Schalm Stemrecht verstandelijk gehandicapten Chantal van Schalm won de eerste prijs van haar opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening met een mooi artikel over de vergeten groep van mensen met een verstandelijke beperking die geen gebruik maakt van hun stemrecht. Chantal meent, vanuit het idee van een inclusieve samenleving, dat er gezocht moet worden naar manieren om deze mensen te steunen om hun stem uit te brengen, zodat zij op een gelijkwaardige manier maatschappelijk participeren. In haar artikel gaat ze in op de rol die sociaal werkers kunnen hebben in het uitoefenen van stemrecht van mensen met een verstandelijke beperking. Evi den Uijl Ervaringsdeskundigen voor vechtscheidingen Evi den Uijl won de tweede prijs van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening met haar vernieuwende artikel ´Ervaring is de beste leermeester´ over de omvang van vechtscheidingen en de gevolgen ervan. Evi stelt dat ervaringsdeskundigheid nog onvoldoende wordt ingezet op het gebied van vechtscheidingen, terwijl deze deskundigheid zich al bewezen heeft in de verslavingszorg en de geestelijke gezondheidszorg. Zij ziet mogelijkheden door preventieve inzet van ervaringsdeskundige ouders die zelf een complexe scheiding hebben meegemaakt. Daarnaast schrijft zij over het koppelen van ervaringsdeskundige jongvolwassenen aan kinderen die met een scheiding te maken krijgen.
MULTIFILE
In de kinderopvangtoeslagaffaire is tienduizenden ouders ongekend onrecht aangedaan door de Rijksoverheid. Dit is aanleiding geweest voor dit onderzoek. Om inwoners goed te kunnen ondersteunen is het belangrijk dat knellende mechanismen in (de uitvoering van) wet- en regelgeving en beleid tijdig worden gesignaleerd en dat uitvoerders deze agenderen in het vertrouwen dat de signalen worden opgevolgd. Met dit onderzoek willen de gemeenten leren hoe signalering en agendering van knellende mechanismen kan verbeteren.Uit het onderzoek komen acht overkoepelende constateringen naar voren die inzicht geven in hoe uitvoerders omgaan met knellende mechanismen en wat de rol van de cultuur van de gemeente binnen de gemeente daarin is. Uit deze constateringen zijn acht lessen te trekken die betrekking hebben op wat binnen de uitvoering, en de (management)lagen daarboven, verbeterd kan worden aan de signalering, agendering en opvolging van knellende mechanismen.
MULTIFILE
De veronderstelling is dat jeugdhulpprofessionals de context en situatie van burgers meenemen en, indien nodig, maatwerk leveren. Dit onderzoek identificeert vijf maatschappelijke verwachtingen die jeugdhulpprofessionals ervaren rond maatwerk: (1) jeugdhulpverleners kunnen alle problemen oplossen, (2) jeugdhulpverleners plaatsen jongeren onterecht uit huis, (3) het probleem ligt bij de jongere, (4) jeugdhulp is niet beschikbaar als het nodig is, en (5) jeugdhulp kan efficiënter. Deze maatschappelijke verwachtingen verschillen van de verwachtingen vanuit de overheid, de beroepsgroep en de markt doordat ze moeilijker grijpbaar zijn. Tegelijkertijd spelen ze een wezenlijke rol in het dagelijks werk van jeugdhulpprofesssionals. Vanwege de complexe problemen van jongeren is het belangrijk dat in de jeugdhulp zowel een resultaatgerichte als procesmatige invulling aan maatwerk wordt gegeven.
DOCUMENT
In opdracht van de VNG is onderzoek verricht naar de invloed van digitalisering en technologische ontwikkelingen op de juridische functie van gemeenten en de vraag op welke wijze hierop adequaat kan worden ingespeeld. Dit thema is zeer actueel. Technologische ontwikkelingen in de maatschappij stellen gemeenten voor (beleidsmatige) uitdagingen. Digitalisering biedt veel kansen om gemeentelijke dienstverlening en besluitvorming te verbeteren, maar kent tegelijkertijd risico’s. Door de recente toeslagenaffaire staan kwaliteit, rechtvaardigheid en transparantie van overheidsbesluitvorming terecht in het middelpunt van de belangstelling. De inzet van technologie en algoritmes speelt bij dienstverlening en besluitvorming een steeds belangrijkere rol. Dit geldt ook bij gemeentelijke besluitvorming. De uitdaging is om de kansen die technologie biedt te benutten, maar tegelijkertijd juridische kwaliteit te borgen en de menselijke maat te behouden.
DOCUMENT
