Je cliënt heeft gedragsproblemen en moeite met slapen. Ervaringen uit het verleden zijn daarvan misschien de oorzaak. Hoe herken je of er van trauma sprake is? En hoe ga je dieper in op de gevolgen van trauma, zonder de cliënt juist verder te beschadigen? Zorg+Welzijn sprak over het herkennen van trauma met Simona Karbouniaris, onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht. Ze is werkzaam als sociaal wetenschapper bij Kenniscentrum Sociale Innovatie. De afgelopen jaren begeleidde Karbouniaris diverse intervisiegroepen voor ggz professionals bij het inzetten en benutten van persoonlijke traumatische ervaringen. Samen met hoogleraar Jim van Os schreef ze het boek ‘Kopzorgen. Trauma begrijpen in 33 vragen’.
LINK
Forensisch sociale professionals komen regelmatig in aanraking met cliënten bij wie zich een of meerdere ingrijpende ervaringen in hun leven hebben voorgedaan. Het begeleiden van deze cliënten kan uitdagend zijn omdat het verband tussen ingrijpende ervaringen uit het verleden en klachten in het heden regelmatig gemist wordt. Trauma wordt beschreven als een directe risicofactor voor gewelddadig gedrag en indirecte risicofactor door middel van mediërende variabelen zoals impulsiviteit, negatieve emotionaliteit of hypervigilantie en achterdocht. Trauma kan ook gezien worden als responsiviteitsfactor omdat traumagerelateerde symptomen de behandeling en het toezicht bemoeilijken. Deze symptomen kunnen er voor zorgen dat cliënten hun programma niet kunnen volgen, niet op afspraken kunnen verschijnen of niet optimaal kunnen profiteren van de therapie. In dit hoofdstuk wordt het verband tussen ingrijpende ervaringen uit het verleden en klachten in het heden nader beschreven en concrete adviezen geformuleerd hoe hier in de praktijk zo goed mogelijk mee om te gaan.
DOCUMENT
In ons project ‘RAAK! Ervaringsdeskundigheid’ zijn bovenstaande voorbeelden exemplarisch. Deze voorbeelden vormen een reconstructie van rapportages van en interviews met enkele ervaringsdeskundige professionals uit dit project. De namen zijn gefingeerd. Het project ‘RAAK! Ervaringsdeskundigheid’ is een participatief handelingsonderzoek dat reguliere zorgprofessionals (verpleegkundigen, SPH’ers, maatschappelijk werkers, ggz-agogen, psychologen) die ervaringen hebben met ontwrichting en herstel, ruimte biedt om zich te ontwikkelen tot zorgprofessional met ervaringsdeskundigheid. Vijf organisaties doen mee: RIBW-GO, GGNET, Dimence, Trajectum en MEE IJsseloevers-Veluwe. Hogeschool Windesheim, Hogeschool Utrecht en VU-medisch centrum voeren het onderzoek uit. Zorgprofessionals uit de participerende organisaties leren in een traject van ongeveer anderhalf jaar hun eigen ervaringen met psychiatrie, verslaving, trauma en andere vormen van ontwrichting binnen een rol als regulier hulpverlener inzetten als ervaringsdeskundigheid. Zij worden hierin ondersteund door ontwikkelteams in de organisaties. In dit artikel reflecteren we op een aantal zaken die ons opvallen als er sprake is van traumaproblematiek.
DOCUMENT
