Dienst van SURF
© 2025 SURF
Voor emissievrije transportsector is het van belang dat bedrijven kunnen beschikken over een goed netwerk om de batterij van hun elektrische vrachtwagen op te laden. In dat kader heeft een consortium van Decisio, EVConsult en Sweco ondersteund door de Hogeschool van Amsterdam een onderzoek uitgevoerd voor het ministerie Infrastructuur en Waterstaat: “Analyse Kosteneffectiviteit Electric Road Systems (ERS) voor Nederland”. Door middel van Electric Road Systems kan de batterij van een elektrische vrachtwagen worden opgeladen tijdens het rijden, bijvoorbeeld via een bovenleiding. Het is dus een vorm van dynamisch laden, wat een alternatief voor, dan wel een aanvulling op, het stationair laden bij een laadpaal is.
Omdat het aanbod van elektrische bestelwagens en vrachtauto’s snel toeneemt ligt voor ondernemers het elektrificeren van het goederenvervoer van en naar de stad voor de hand. Maar die stap roept ook allerlei vragen op: Hoe kunnen transporteurs hun werk doen met elektrische voertuigen die regelmatig opgeladen moeten worden? Welke aanpak geeft de laagste kostprijs? Waar, wanneer en hoe snel gaan bestelwagens en vrachtwagens laden, en wat vraagt dat van het elektriciteitsnet?In opdracht van de Topsector Logistiek hebben Buck Consultants, CE Delft, Districon, de Hogeschool van Amsterdam, Panteia en TNO concreet uitgewerkt hoe elektrische stadslogistiek in de praktijk uitgevoerd zal worden. De regio Groot Amsterdam is als voorbeeld genomen. CE Delft heeft, gebaseerd op maatwerkdata van CBS over bestel- en vrachtwagens die de milieuzone Amsterdam bezoeken, berekend op welke locaties er een laadvraag verwacht kan worden. Hiervoor is de energiebehoefte ruimtelijk toegedeeld op postcode 4-niveau binnen COROP Groot-Amsterdam. Op basis van CBS-data over standplaatsen en herkomst en bestemmingsdata), en op basis van herkomst-bestemmingsdata uit het VENOM-verkeersmodel, wordt de impact op het elektriciteitsnet, het aantal benodigde laadpalen en de impact op de ruimte besproken. De optelling van al die individuele keuzes levert inzicht op waar, wanneer en hoe snel er geladen gaat worden. Daarmee kunnen netbeheerders en gemeenten plannen wat er aan infrastructuur en ruimte nodig is.
Dit projectvoorstel is gericht op het samen met lokale coöperaties ontwikkelen van innovatieve energiediensten, onder meer om problemen als netcongestie het hoofd te bieden. Deze energiediensten bieden lokale coöperaties kansen om economisch renderende taken op te pakken. Bovendien worden de mogelijkheden voor regionale energiediensten onderzocht. Met regionale samenwerking kunnen lokale coöperaties worden ondersteund, kennis van netbeheer verworven worden en gezamenlijk zijn lokale coöperaties een effectieve gesprekspartner voor netbeheerders. Het project kent een vijftal werkpakketten, die ieder een specifiek onderwerp bestrijken. In werkpakket 1 wordt samen met lokale energiecoöperaties gewerkt aan het verkennen van de behoeften aan en mogelijkheden van lokale energiediensten. Hoe kunnen coöperaties zinvol gebruik maken van de (vernieuwde en oude) Experimentenregeling? In werkpakket 2 wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om op regionaal niveau coöperatieve energiediensten te leveren, zoals flexibiliteitsdiensten, energieopslag en vraagzijdesturing. In werkpakket 3 wordt in kaart gebracht welke mogelijkheden blockchain-achtige oplossingen bieden voor onderlinge levering van energie door prosumers en lokale energiecoöperaties. Werkpakket 4 onderzoekt de juridische aspecten van onder meer het EU-Clean Energy Package en de Experimentenregeling in relatie met lokale duurzame energie. Op basis daarvan wordt een ‘juridische routekaart’ ontwikkeld die coöperaties zal helpen om de juridische routes van louter opwek naar een actievere rol in het energiesysteem te verkennen. Werkpakket 5 tenslotte is gericht op coördinatie van het project en verspreiding van de resultaten in de vorm van netwerkbijeenkomsten, een nieuwsbrief en artikelen. Het project sluit nauw aan bij verschillende onderwijsmodules van de Hanzehogeschool, zoals de Innovatiewerkplaats (IWP) Energy Markets van Entrance en de Master Energy For Society.
Elektrisch rijden heeft zijn definitieve doorbraak gemaakt. Het opladen van deze auto’s zorgt echter voor een verzwaring van de belasting van het lokale elektriciteitsnetwerk. Gemeentes en netbeheerders onderzoeken samen welke slimme laadtechnieken een oplossing kunnen bieden op grote schaal om zo grote investeringen in het elektriciteitsnet te voorkomen. Door de snelheid waarmee het probleem op ons afkomt en de diverse stadia van ontwikkeling van de oplossingen zorgt dat gemeentes geen goed overzicht hebben van welke techniek waar en wanneer het beste kan worden toegepast. De onderzoeksvraag binnen dit project luidt daarom ook: Hoe kunnen gemeentes en netbeheerders kiezen tussen de (combinaties van) verschillende slimme technieken voor het inpassen van laadpalen voor elektrische auto’s in het elektriciteitsnet met een evenwichtige afweging van de belangen van alle ketenpartners? De doelstelling van dit project is bij te dragen aan de evaluatie van verschillende slim laden technieken zodat publieke partijen zoals gemeentes, regionale overheden en netbeheerders rondom keuzes voor slimme inpassingen van laadinfrastructuur voor elektrische auto’s. Omdat verschillende technieken zich in verschillende stadia van ontwikkeling bevinden, maar er een hoge mate van urgentie is voor het verminderen van de druk op het elektriciteitsnet wordt er voor de publieke partijen een analyse gemaakt van het potentieel van de verschillende technieken in de tijd. De analyse bevat kennis over het potentieel, de technische toepassing, de organisatorische randvoorwaarden en een financiële afweging. Deze kennis zal zorgen voor het versnellen van de transitie naar zero-emissie vervoer binnen de gemeentes. De analyse wordt gedaan aan de hand van evaluatie van diverse projecten in de praktijk met een breed scala aan technieken, van de toepassing van (stationaire) batterijen, integratie in lokale energienetten en het grootschalig toepassen van slim laden. Inzichten hieruit worden geëvalueerd om tot een integraal advies voor publieke partijen te komen.
Tal van Nederlandse bedrijven ontwikkelen elektrische bussen en stadsdistributievoertuigen voertuigen, zetten ze in als onderdeel van hun vloot, of leveren diensten om die inzet te verbeteren. Zij worden daarbij geconfronteerd met een rijbereik dat kleiner is dan bij vergelijkbare conventionele voertuigen, en dat bovendien afneemt in de tijd door veroudering van de batterijen. Om dit te bewerkstelligen hebben zij modellen nodig die bij het voorspellen van het energieverbruik rekening houden met geactualiseerde eigenschappen van het voertuig (en zijn batterijpakket) en met actuele gegevens omtrent externe invloedfactoren als weersomstandigheden, traject, wegprofiel, verkeerssituatie, belading (of aantal passagiers) en rijgedrag. De ontwikkeling en het gebruik van dergelijke modellen vergt een voortdurende monitoring van voertuiggegevens en invloedfactoren. In dit project worden een vloot van bussen én stadsdistributievoertuigen gemonitord. Hiertoe wordt bestaande commerciële data-acquisitie hardware uitgebreid met een beperkt aantal (betaalbare) sensoren en met bijhorende oplossingen voor dataverwerking en -communicatie. Om de vele data te verwerken en te analyseren wordt in eerste instantie gebruik gemaakt van vereenvoudigde fysisch voertuigmodellen in combinatie met traditionele statistiek; dit wordt later uitgebreid met nieuwe voorspellende data-analyse technieken uit de Big-Data wereld. Met de resultaten van het onderzoek zal onderzocht worden hoe rijbereik en energieverbruik van beide testvloten kan worden verbeterd