Bij de ontwikkeling van kinderen speelt de omgeving waarin zij opgroeien en de wijze waarop zij zich verbonden voelen met hun buurt een belangrijke rol (Owens, 2004; 2016). Om als basisschool goed bij te kunnen dragen aan de ontwikkeling van kinderen is het van belang dat scholen de omgeving en de buurt waarin hun leerlingen opgroeien kennen en kunnen benutten voor hun onderwijs. In het bijzonder gaat het daarbij om de betekenis die deze omgeving voor hun leerlingen heeft. Voor basisscholen in wijken met een grote diversiteit aan inwoners kan de betekenis van eenzelfde omgeving voor verschillende leerlingen ook zeer verschillend zijn. Naar de wijze waarop kinderen zich verbonden voelen met de fysieke en sociale ruimte is nog weinig onderzoek gedaan (Tani, 2016). Naast inzicht in de bestaande verbinding van kinderen met hun omgeving is het voor het onderwijs belangrijk om inzicht te verkrijgen in de wijze waarop kinderen in staat kunnen worden gesteld om zich te binden aan een plek en om deze plek te benutten bij hun ontwikkeling. De capability approach (Nussbaum, 2014) en een perspectief op de veerkracht van kinderen (Enthoven, 2007) bieden een kader om naar dit vraagstuk te kijken. Het onderzoek richt zich op wat het primair onderwijs kan doen om de aan de omgeving gerelateerde vermogens van kinderen te ontwikkelen. Onderwijs waarin de leefomgeving van kinderen wordt betrokken of waarin de leefomgeving op enige wijze een rol speelt kan hiertoe een middel zijn. Dit vanuit de notie dat door het ontwikkelen van een ‘sense of place’ (Dolan, 2016) de kennis, persoonlijke verbondenheid en verantwoordelijkheid voor de lokale omgeving versterkt kunnen worden. Het onderzoek zal na een verkennende fase een ontwerpgericht karakter krijgen, waarbij op onderzoeksmatige wijze materiaal wordt ontwikkeld dat bruikbaar is op basisscholen en lerarenopleidingen basisonderwijs.
Wageningen wordt vanwege haar geschiedenis in de Tweede Wereldoorlog ook wel de ‘Stad van de vrijheid’ genoemd, wat er mogelijk toe bijdraagt dat de gemeente erg ruimhartig is met het opvangen van vluchtelingen. De stad ligt in een typisch Nederlands fiets- en waterlandschap. Vrijwilligers van ‘Welkom in Wageningen’ bieden doorlopend fietslessen aan, zodat gratis actief transport per fiets voor alle vluchtelingen toegankelijk wordt. En in de warme zomers zijn de strandjes aan de Nederrijn een geliefde plek waar veel Wageningers en vluchtelingen naar toe trekken om te zwemmen en te recreëren. Zwemmen wordt gedoogd, maar het is niet zonder gevaar. Veel vluchtelingen kunnen niet/slecht zwemmen en onderschatten het risico van zwemmen in de rivier. Het project WoW! Wageningen richt zich daarom op veilig en inclusief sporten en bewegen in de openbare ruimte en bestaat uit twee projectdelen. Deelproject I ‘Water of Wageningen!’ zal een kennisbundeling opleveren van bestaande materialen en interventies. Het zal voorzien in een advies voor een doeltreffende, duurzame en attractieve werkwijze om voorlichting te geven over zwemmen in natuurwater en te wijzen op de gevaren van het zwemmen in de rivier. Deelproject II ‘W on Wheels!’ zal met een art-based research methode de betekenisverlening van de vluchtelingen die deelnemen aan de fietslessen onderzoeken. Deze creatieve methode zal vluchtelingen in staat stellen om een stem te geven in het beleid en de uitvoering van de inrichting (hard- en software) van de openbare ruimte.
