Over de effectiviteit van stretching wordt in de praktijk veel gespeculeerd en beweerd. De een gelooft er heilig in, de ander vindt het maar onzin. Tijd om de wetenschappelijke bewijzen eens op een rijtje te zetten. Stretching blijkt soms zinnig, en soms onzinnig.
Fysieke activiteit wordt vaak gezien als een belangrijke manier om overgewicht onder kinderen tegen te gaan. Regelmatig wordt daarbij ook het bewegingsonderwijs een rol toegedicht. Elke dag gylmles zou een van de manieren zijn om overgewicht te verminderen of te voorkomen bij kinderen. Maar heeft fysieke activiteit wel zo veel invloed? En zo ja, biedt de gymles dan de juiste vorm van activiteit? Of is gymles misschien in staat om het bewegingsgedrag buiten de lessen gezonder te maken?
Gezond bewegen is essentieel om de fysieke zelfredzaamheid van ouderen te bevorderen en te herstellen. De coronapandemie heeft de huidige samenleving veranderd, met mogelijke impact op (digitale) beweegbehoeftes en het welzijn van ouderen. Inzicht in de behoeftes van ouderen in deze bijzondere tijd is belangrijk, maar tegelijkertijd door de lock-down lastig te inventariseren. Dit artikel presenteert de ‘One week in the life of...’methode, een fysieke co-creatieve toolkit om op afstand te achterhalen welke voorkeuren ouderen hebben voor (beweeg)activiteiten, om na te gaan welke ondersteunende rol digitale tools hierbij kunnen spelen en ter inspiratie als mogelijke interventie. Deze toolkit is ontwikkeld omdat in een voorafgaande online vragenlijst aangaande behoeftes rondom bewegen en technologie bij ouderen (N=37) bleek dat de participanten zich met deze methode moeilijk een voorstelling konden maken van de mogelijkheden van technologie voor beweegondersteuning.In dit onderzoek hebben vijftien ouderen de opgestuurde toolkit geretourneerd. Deze toolkit bestond uit een speciaal ontworpen activiteitendagboek, activiteiten kaartjes, een folder met tips & tricks en een fitness elastiek. Uit de resultaten blijkt dat ouderen gedurende de coronapandemie voornamelijk buiten actief waren, waarbij wandelen en fietsen veelvuldig werden uitgevoerd. Hoewel technologie geen groot aandeel had in de dagelijkse activiteiten, inclusief het bewegen van ouderen, leek men hier positief tegenover te staan wanneer dit aansluit op de individuele behoeftes en contextuele situatie.De gebruikte toolkit met actieve tips en tricks creëerde meer bewustzijn rondom de digitale mogelijkheden. Over het meegestuurde fitness elastiek waren participanten enthousiast, de meeste willen deze blijvend gaan gebruiken. Verder bleek de fysieke toolkit een waardevolle methode om zowel contextuele dagelijkse inzichten te bieden aan de ouderen als de zorgprofessional. Oefentherapeuten en andere beweegprofessionals kunnen de toolkit gebruiken als instrument om inzicht te krijgen in het huidige beweeggedrag, het welzijn van ouderen en wat hen dagelijks motiveert en plezier geeft in tijden van corona.
LINK
Het oog van de meester refereert aan de perceptuele bekwaamheid of vaardigheid waarover docenten in het bewegingsonderwijs beschikken om nauwkeurig te observeren hoe leerlingen bewegingsactiviteiten uitvoeren. Een nauwkeurige observatie is een cruciale voorwaarde voor het geven van adequate leerhulp en betrouwbare cijfers. Het is een onmisbare schakel in het realiseren van kwalitatief hoogwaardig bewegingsonderwijs. Er zijn echter gerede twijfels over de mate van perceptuele bekwaamheid van docenten in het bewegingsonderwijs. Binnen de opleidingen wordt de vaardigheid niet doelbewust geoefend; de gedachte is veeleer dat naast kennis, ervaring in de beroepspraktijk het oog van de meester zal cultiveren. Het schaarse onderzoek suggereert dat de perceptuele bekwaamheid van docenten niet of nauwelijks verbetert nadat de opleiding is afgerond. De docenten geven dan ook aan behoefte te hebben hun perceptuele bekwaamheid verder te ontwikkelen. In dit project werkt het Windesheimlectoraat Bewegen, School en Sport samen met lectoraten aan de Haagse Hogeschool en de Hogeschool van Amsterdam, met bewegingswetenschappers en onderwijskundigen van de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit en met groepen docenten en opleiders aan de centrale onderzoeksvraag: ‘In welke mate wordt de perceptuele bekwaamheid van docenten in het bewegingsonderwijs bepaald door ervaring, en in hoeverre, en op welke wijze, kan doelbewust oefenen de perceptuele bekwaamheid bevorderen’? Het project beoogt nieuwe inzichten te verwerven over de mate en aard van perceptuele bekwaamheid van docenten in het bewegingsonderwijs en over methoden van doelbewust oefenen die het voor studenten en docenten mogelijk maakt om het gewenste niveau van perceptuele bekwaamheid te bereiken. Deze inzichten worden geïmplementeerd in een nieuw te ontwikkelen digitale leeromgeving voor het oefenen van perceptuele bekwaamheid. De in het consortium vertegenwoordigde opleidingen borgen dat de digitale leeromgeving een plek krijgt in het onderwijs op de hogescholen en tegelijkertijd als nascholingsprogramma toegankelijk is voor docenten bewegingsonderwijs die hun perceptuele bekwaamheid wensen te verbeteren.
Het oog van de meester verwijst naar de perceptuele vaardigheid waarover docenten in het bewegingsonderwijs (moeten) beschikken om nauwkeurig te kunnen observeren hoe leerlingen bewegingsactiviteiten uitvoeren. De vaardigheid is cruciaal voor het geven van adequate leerhulp (en betrouwbare cijfers). In de empirische literatuur zijn er echter gerede twijfels over de mate waarin docenten over deze perceptuele vaardigheid beschikken. Bovendien is er nauwelijks of geen expliciete aandacht binnen de LO-opleidingen voor het doelbewust onderwijzen van deze vaardigheiden. In dit project werken een drietal hogescholen en twee universiteiten samen met opleiders, docenten en studenten aan de centrale onderzoeksvraag: ‘Waardoor laat perceptuele vaardigheid van docenten zich kenmerken, in welke mate wordt deze bepaald door opleiding en ervaring, en in hoeverre, en op welke wijze, kan doelbewust oefenen de perceptuele vaardigheid bevorderen?’ Het project beoogt nieuwe inzichten te verwerven over de mate en aard van perceptuele vaardigheid van docenten in het bewegingsonderwijs en over methoden van doelbewust oefenen die het voor studenten en docenten mogelijk maakt om het gewenste niveau van perceptuele vaardigheid te bereiken. Deze inzichten worden geïmplementeerd in een nieuw te ontwikkelen digitale leeromgeving die ook toegankelijk is voor zowel studenten als docenten bewegingsonderwijs die hun perceptuele vaardigheid (verder) willen verbeteren.
