De globale trend van bevolkingsgroei en verstedelijking leidt onherroepelijk tot meer vraag naar voedsel in de stad. Tegelijkertijd is er een trend in de vraag naar duurzaam en/of lokaal geproduceerd voedsel te herkennen. Het in de stad produceren van voedsel, Urban Farming, kan een antwoord bieden op beide trends. Er zijn verschillende vormen van Urban Farming te benoemen. Eén daarvan is verticale landbouw, waarbij er in hoogbouw in de stad teelt van groente, fruit en wellicht ook vis en vlees plaatsvindt. Hoewel er inmiddels veel kennis over verticale landbouw voorhanden is, zijn er nog altijd geen high-tech verticale boerderijen in Nederland gerealiseerd. De hoge mate van leegstand van kantoorpanden in Amsterdam in combinatie met de aanwezige kennis biedt veel mogelijkheden voor de realisatie van een hoogwaardige ‘Urban Farm’ in deze stadsregio. In dit boekwerk leest u de resultaten van het toegepast onderzoek naar verticale stadslandbouw, ook wel vertical farming genoemd. Dit is één van de twee publicaties van het onderzoeksproject Sustainable Systems for Food. Het project is uitgevoerd door het CleanTech onderzoeksprogramma met behulp van RAAK-mkb subsidie van de Stichting Innovatie Alliantie. Deze publicatie is bedoeld voor professionals geïnteresseerd in de technologische aspecten van verticale stadslandbouw. Het boek geeft inzicht in wat verticale stadslandbouw inhoudt en welke technologieën en innovatieve concepten nu en in de toekomst voorhanden zijn om verticale stadslandbouw te bedrijven. Het boek laat ondernemers en beleidsmakers zien hoe verticale teelt kan bijdragen aan hun doelstellingen en voor welke uitdagingen ze staan. Daarnaast geeft het eigenaren van leegstaande gebouwen inzicht in de mogelijkheden en implicaties van verticale teelt voor hun pand. Voor bedrijven die technologische systemen ontwikkelen en leveren voor gebouwen en (glas)tuinbouw, biedt deze publicatie een blik op de toekomstige technologische mogelijkheden en geeft het een aanzet tot een strategische ontwikkelagenda voor verticale stadslandbouw. Tot besluit toont deze publicatie de onderzoeksactiviteiten die de HvA op dit terrein ontplooit, waaronder de ontwikkeling van vertical farming prototypes en demonstrators, en waar voor eenieder mogelijkheden liggen voor samenwerking.
Rapportage groep studenten van het Smart Solution Semester, in opdracht van onderzoeker R. Nijdam van het lectoraat Regio-ontwikkeling. Het deelproject van deze studenten behelst deel 1 van een onderzoeksproject naar de ontwikkeling van een beslissingsondersteunend systeem voor ondernemers in de verblijfsrecreatieve sector om hun bedrijfsvoering zo duurzaam en circulair mogelijk te organiseren. De rapportage is gepresenteerd aan een representatieve groep vertegenwoordigers uit het werkveld (ondernemers en branchevereniging).
MULTIFILE
DOI:https://doi.org/10.14261/postit/F20ECDBA-3106-4133-9EE0714DBAA65B51In 2015 and 2016, Saxion University of Applied Sciences organized the 2nd and 3rd edition of the Regional Innovation and Entrepreneurship Conference (RIEC). The book that is in front of you now is the result of these two conferences and consists of a number of keynote speeches as well as selected articles that were presented during the different sessions of the conference. The goal of the RIEC is to add some thoughts to the debate about the influence of innovation and entrepreneurship on regional economic development and vice versa.
MULTIFILE
Nederland streeft naar een verduurzaming van het energiesysteem. In 2020 moet 14% van onze energie duurzaam opgewekt zijn, waarbij de zon, naast wind, als belangrijkste duurzame energiebron gezien wordt. Systemen voor geconcentreerde zonne-energie kunnen worden ingezet voor het opwekken van elektrische en/of thermische energie. Grootschalige systemen (multi-MW) met spiegels worden reeds toegepast in zonnevelden. Het HAN Lectoraat Duurzame Energie werkt al enige jaren aan innovatieve systemen met lenzen waarbij naast het concentreren van direct licht het overblijvende diffuse licht beschikbaar is voor verlichting van de onderliggende ruimte. We willen de in eerdere projecten opgedane kennis en ervaring nu inzetten in een nieuw project, waarin we streven van prototype naar toepassing te komen. De bedrijven zijn benaderd over de nog openstaande vragen. Hieruit is een nieuwe onderzoeksvraag gevormd: Hoe kan voor systemen van geconcentreerde zonne-energie voor toepassingen in glastuinbouw en gebouwde omgevingen voor de productie van zowel elektriciteit als warmte, de energie-opbrengst verhoogd worden door een optimaler gebruik van de lichtinval en met een compacter en duurzamer systeem? In dit project, CONSOLE (acroniem voor CONcentrated SOLar Energy), gaan we werken aan het optimaliseren van de bestaande systemen en het ontwerpen van verbeterde (hybride) systemen voor het opwekken van warmte en elektriciteit in kassen en gebouwde omgeving. We gebruiken hiervoor zowel modellering als meten en testen en komen vanuit een inventarisatie tot een pakket van eisen wat uiteindelijk tot verbeterde prototypes leidt die geschikt zijn voor commerciële toepassing. We doen dit vanuit een nauwe samenwerking met 12 MKB’s, een branche-organisatie en een Centre of Expertise. Daarnaast is er een directe koppeling met het onderwijs, door de betrokkenheid van docent-onderzoekers en studenten in semesterprojecten, stages en afstudeerprojecten.
Industrie Park Kleefse Waard (IPKW) is een bedrijventerrein met één eigenaar en heeft de ambitie het duurzaamste bedrijventerrein van Nederland te zijn. Daarvoor werft en faciliteert IPKW - als cleantech campus - bedrijven met dezelfde ambities, die in samenhang een cleantech community kunnen vormen. En werken IPKW en de daar gevestigde ondernemers binnen de Triple Helix intensief samen met de Gemeente Arnhem en de HAN. In dat kader zijn ook reeds concrete living lab situaties op IPKW gerealiseerd. Een belangrijk verduurzamingsthema, ook voor IPKW, betreft het management van reststromen, gericht op het reduceren en uiteindelijk voorkomen van afval. Nadat de eerste helft van 2018 binnen IPKW een vooronderzoek is uitgevoerd naar soorten en hoeveelheden afval- en reststromen, zal in het kader van onderhavige aanvraag vervolgens een geselecteerde afval-/reststroom worden onderzocht op de mogelijkheden hiervoor een herbestemming te vinden op basis van een gezonde businesscase. De resultaten van het pilotproject kunnen als volgt worden samengevat: - directe reductie van afval-/reststroom: door het bevorderen van deze stroom tot nieuwe grondstoffen voor afnemers op of buiten IPKW; - een roadmap gericht op reductie van afval-/reststromen: door proefondervindelijke uitvoering en vastlegging van de uitvoeringstappen het ontwikkelen van een prototype roadmap met een beschrijving van de te nemen stappen, verantwoordelijke partijen, benodigde instrumenten en opzet voor het verdienmodel; - bijdrage aan Nederland Circulair in provincie Gelderland en voor geïnteresseerde partijen: naast de roadmap zullen ook de ervaringen, omstandigheden en voorwaarden om tot de gewenste resultaten te komen worden beschreven, zodanig, dat de roadmap overdraagbaar is en ingezet kan worden op andere bedrijventerreinen die gekenmerkt worden door omvangrijke afval- en reststromen. - de resultaten zullen presentabel en beschikbaar zijn voor geïnteresseerde partijen.
