De herbezinning en vernieuwing van de contemporaine erfgoedzorg wordt zichtbaar in de in deze bundel verzamelde essays. Ze laten een zelfbewuste erfgoedzorg zien die zich niet schikt naar of verzet tegen het onvermijdelijke, maar een hoofdrol wil spelen in het hart van de samenleving. Ze wil zorgen voor de articulatie en praktische vormgeving van duurzaamheid in de meest brede betekenis van het woord, zowel economisch als sociaal. Uit de essays blijkt dat het een nog onvoltooide zoektocht betreft, waarin onderzoek, onderwijs en een sterk engagement met de praktijk een hoofdrol spelen. Positie, ervaring en bereik maken dat het hbo hierin het voortouw kan en wil nemen.
Het lectoraat Facility Management van Zuyd Hogeschool (14.000 studenten in Heerlen, Maastricht en Sittard) richt haar pijlen op praktijkonderzoek op 3 thema’s: Leegstand en herbestemming, leefbaarheid en circulaire inkoop. De keuze voor het onderzoeksthema ‘leegstand en herbestemming’ ligt voor de hand in een regio waar sprake is van demografische krimp, ontgroening en vergrijzing en er dus steeds meer publiek vastgoed leeg komt te staan. In dit artikel hanteren we de omschrijving van Marc van Leent (2012) om publiek vastgoed te duiden: Vastgoed dat initieel een publieke functie diende. Scholen, zorg gebouwen, kerken en cultuurhuizen vallen daarmee onder deze categorie. De vraag of het gebouw met privaat of publiek geld is gesticht, is in dezen dus van minder groot belang. Om de koppeling met de praktijk te versterken heeft het lectoraat Facility Management de samenwerking gezocht met Yask Facility Management. Zowel het literatuuronderzoek als het praktijkgedeelte heeft het lectoraat samen met Yask uitgevoerd. Een Master FREM studente uit 2017-2018 heeft de lead genomen bij het praktijkgedeelte en de symbiose tussen theoretische inzichten en praktijkervaringen voor haar rekening genomen, hetgeen uitmondde in haar Master FREM thesis: “Redevelopment approaches for vacant public real estate in the Netherlands”. Dit artikel beschrijft de aanleiding, het proces, de onderzoeksresultaten en de conclusies die daaraan verbonden zijn.
Voor u ligt het onderzoeksrapport welke ingaat op de tevredenheid van gebruikers van vastgoed met culturele doeleinden in Assen.Aanleiding van dit rapport is een eerder uitgevoerd onderzoek welke zich ook richtte op tevredenheid van gebruikers maar dan op het gebied van sportaccommodaties en wijkcentra. Dit rapport moet worden gezien als een verbreding van het vorige rapport.De gemeente Assen heeft opnieuw te kennen gegeven geïnteresseerd te zijn in een tevredenheidonderzoek met betrekking tot beheer, ditmaal gericht op voorzieningen met een culturele bestemming.Cultureel vastgoed valt onder maatschappelijk vastgoed. Dit is een ‘hot issue’ waar enorm veel geld in omgaat. Belangrijk is dan ook hoe het beheer is geregeld en op welke punten dit eventueel verbeterd kan worden.Na oriëntatie en gesprekken met de gemeente opdrachtgever is er voor de volgende doelen probleemstelling gekozen: In welke mate zijn de gebruikers van cultureel vastgoed van de gemeente Assen tevreden over het beheer?Bovenstaande probleemstelling is uitgangspunt geweest voor het onderzoek. De gemeente Assen kan met behulp van dit rapport het beheer op sommige punten optimaliseren. De doelstelling van de gemeente is dan ook iets anders geformuleerd, en wel als volgt:Het vaststellen van de tevredenheid van de gebruikers over het beheer van het cultureel vastgoed in Assen om aan de hand hiervan het beheer te kunnen optimaliseren.
In opdracht van de gemeente Groningen heeft het lectoraat Vastgoed een actueel totaaloverzicht gemaakt van de creatieve en innovatieve werklocaties in de stad: kortweg ‘broedplaatsen’. Deze plekken omvatten het volledige spectrum van ateliergebouwen tot en met startup-incubators: van creatief tot innovatief, en van cultureel tot commercieel. De inventarisatie bestond uit het in kaart brengen van het huidige locatieaanbod en het spiegelen van de toekomstbestendigheid hiervan in het licht van de verwachte ontwikkelingen aan vraag- en aanbodzijde op middellange termijn.
Woningcorporaties (woco’s) trachten een bijdrage te leveren aan een duurzaam gedreven, volledig circulaire economie in 2050. Daartoe voeren zij tools in zoals kennis over circulair bouwen of ketensamenwerking. Die verzameling tools wordt in dit onderzoek levenscyclusdenken genoemd. Het invoeren van levenscyclusdenken vraagt om een systemische verandering die complex is en transdisciplinair en praktische veranderingen op alle hiërarchische lagen binnen de woco. Daartoe is een dialoog nodig tussen die lagen, die momenteel ontbreekt. Dit leidt tot de onderzoeksvraag: Op welke wijze kan binnen de interne keten van woningcorporaties de dialoog worden gefaciliteerd over het structureel invoeren van levenscyclusdenken? Binnen het consortium van woningcorporaties (Wonion, Mitros), partners (HEMUBO, Van Wijk Vastgoedonderhoud) en experts (dr. ir. Ad Straub en Gijs van Mil) ontsluiten we een dialoog tussen projectleider, asset manager, directie en/of beleids- of strategiemedewerker en financiën over de gevolgen van levenscyclusdenken op de interne organisatie van woningcorporaties. Vervolgens wordt onderzocht of SNA als basis kan dienen voor een dialoogtool die in een groter onderzoek kan worden doorontwikkeld. De beoogde resultaten zijn: 1) Een leer- en bewustwordingsproces onder beroepsprofessionals uit verschillende hiërarchische lagen en afdelingen van woco’s door het openen van de dialoog over de betekenis van levenscyclusdenken in hun werkpraktijk; 2) Een visuele omschrijving (SNA) van de complexiteit van levenscyclusdenken bij woco’s; 3) Netwerkvorming en vraagarticulatie voor het opstarten van een groter project (bijv. RAAK-Publiek) waarin de bredere productieketen wordt meegenomen; 4) Een digitaal prototype (app) dat woco’s in staat stelt zelf een SNA te maken om de dialoog op gang te brengen. Naast doorwerking in onderzoek werkt het project direct door in de onderwijspraktijk van de HU-Master of Urban Area Development. De hierboven genoemde woningcorporaties zijn opdrachtgever voor masterstudenten. Het activiteitenplan is gekoppeld aan de looptijd van de cursus “Strategisch beheer”.
