Het doel van deze inventarisatie is om te komen tot een nulmeting waar de SW opleidingen momenteel staan. De inventarisatie gaat in op twee thema’s: 1. De wijze waarop studenten tijdens hun SW opleiding ondersteund worden in het benutten van hun eigen (familie) ervaringen in hun (toekomstige) professionele handelen en deze eventueel om te zetten in ervaringskennis. 2. De wijze waarop studenten leren om tijdens hun SW opleiding ervaringskennis als een van drie bronnen van kennis te zien en hoe zij leren samen te werken met ervaringsdeskundigen.
LINK
Mensen met ervaringskennis aan het woord laten in filmpjes of brieven maakt de communicatie persoonlijker en inlevender. Uit interviews bleek dat mensen met een smalle beurs een voorkeur hadden voor een filmpje waarin een voormalige cliënt van schuldhulpverlening vertelde over haar ervaringen. Dat filmpje trok de aandacht door het persoonlijke verhaal wat erin verteld werd. Het filmpje straalde ook meer empathie en een oordeelvrije houding uit en gaf mensen het gevoel niet de enige te zijn die met financiële problemen kampen. Deze verkenning levert eerste aanwijzingen op voor de meerwaarde van ervaringskennis meerwaarde in de communicatie via filmpjes. De werkzame bestanddelen die in directe communicatie naar voren komen, blijken ook via een filmpje te worden behaald. In het rapport zitten naast deze resultaten nog praktische tips voor wie zelf aan de slag wil met ervaringskennis in communicatie. Dit onderzoek is onderdeel van het onderzoek naar vroegsignalering in het kader van het project Eerder uit de schulden. In december 2023 zijn de succesfactoren van de Vroeg Eropaf-aanpak van de gemeente Amsterdam gepubliceerd in het achtergrondrapport ‘Vroeg Eropaf-aanpak binnen de gemeente Amsterdam – wat werkt?’. Ook werden drie verbeterslagen van vroegsignaleringsmethoden onderzocht. Een van die verbeterslagen was dit kwalitatieve onderzoek naar de meerwaarde van ervaringskennis onderzochten Susanne Tonnon en Laura Nuiver de toegevoegde waarde van de inzet van ervaringskennis in de communicatie rondom vroegsignalering.
DOCUMENT
Mensen die last hebben van psychiatrische problematiek en hun naasten hebben ervaringen omtrent deze problematiek, omtrent hulpverlening en onderlinge steun en ook omtrent reacties uit de samenleving. In deze ervaringen ligt kennis opgesloten. Fontys Hogeschool Sociale Studies heeft scholingen ontwikkeld zodat cliënten en hun naasten deze kennis kunnen gebruiken voor andere cliënten, verbetering van de hulpverlening en participatie in de samenleving. Deze scholingen zijn uitgewerkt samen met cliënten- en familieorganisaties en een cliëntgericht onderzoeksinstituut (IGPB). Deze onderwijspraktijk wordt in onderhavige studie geanalyseerd in het licht van het empowermentparadigma, zoals ontwikkeld door prof. dr. Tine Van Regenmortel. Ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid van mensen met ggz-aandoeningen en hun naasten worden gezien als een belangrijke krachtbron van participatie van deze kwetsbare groepen. In de studie wordt helder hoe de groei van ervaring naar ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid via scholing kan worden opgebouwd. Het gaat hierbij om een proces dat zelf bijdraagt aan het empowerment van de betrokkene. Een aantal sleutelelementen van empowerment (en herstel) worden hierbij als kader voor de analyse gehanteerd. Dit zijn o.a. de samenhang tussen het individuele en collectieve niveau (met onder meer aandacht voor maatschappelijke kwetsbaarheid als interactief neerwaarts proces met de omgeving en de nefaste rol van stigma en discriminatie), het controlegevoel over ervaringen en verbinding krijgen met zichzelf en anderen (gefaciliteerd door een veilig groepsklimaat waarin herkenning en erkenning optreden), het krachtgerichte perspectief met de bouwstenen van veerkracht: het vinden van hoop met nieuwe betekenisgevingen, zoeken naar positieve identiteiten en het opnemen van verantwoordelijkheid hiervoor. De rol en verantwoordelijkheid van de omgeving blijft hierbij constant in de kijker: van de onderwijsorganisatie, de docenten, de professionals, de 'gewone' burger. Aan de hand van theoretische intermezzo's worden de concepten van empowerment en herstel bondig geduid en verweven met het behandelde thema.
DOCUMENT
Ervaringsdeskundigheid in de zorg is sterk in opmars: hulpverleners die hun eigen persoonlijke ervaringen professioneel inzetten bij het herstel van hun cliënten. Onder andere beroeps-en gedragscodes en negatieve beeldvorming staan de optimale inzet hiervan in de weg. Dit promotieonderzoek wil de professionele inzet van ervaringsdeskundigheid in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) onderzoeken en verstevigen.Doel Dit promotieonderzoek heeft als doel om de professionele inzet van ervaringsdeskundigheid in de GGZ te onderzoeken en te verstevigen. Ervaringsdeskundigen hebben vaak creatieve oplossingen, zijn in staat om vanuit hun eigen ervaring aan te moedigen en kunnen helpen het stigma op psychische problemen te verminderen. Dit onderzoek gaat in op relationeel-ethische verschuivingen die plaatsvinden bij de implementatie van ervaringsdeskundigheid en de betekenis van die inkleuring. Het onderzoek wil een bijdrage te leveren aan zowel theorievorming, de waarde van ervaringsdeskundigheid en in het bijzonder een versteviging en verduurzaming daarvan binnen de (ggz) praktijk- en beroepsinnovatie. Een ander doel van het onderzoek is om de opleidingen Social Work te verrijken met nieuwe kennis over ervaringsdeskundigheid. Resultaten Dit onderzoek is een vervolg op eerder onderzoek, waarin we de ervaringsdeskundigheid onder zorgprofessionals onderzochten. Daaruit kwam een aantal interessante inzichten. 45% van de ondervraagde zorgprofessionals bleek zelf ervaring te hebben met de ggz. Zij gaven aan die te willen inzetten in hun werk, maar wisten niet altijd hoe ze hun persoonlijke ervaringen konden combineren met hun professionele rol. Cliënten reageerden over het algemeen goed op hulpverleners die hun eigen ervaring meenamen in de zorg. Maar in de organisaties is nog veel onwetendheid over deze nieuwe rol, met name onder regiebehandelaren (psychiaters en psychologen). In mei '22 vond het jaarlijkse congres plaats van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. De poster over het gebruik van ervaringskennis in de rol van psychiater won een aanmoedigingsprijs. Use of experiential knowledge by mental health professionals and its contribution to recovery: literature review Professionals harnessing experiential knowledge in Dutch mental health settings Lees meer over onze tussentijdse bevindingen in het artikel Ervaringskennis professionals draagt bij aan betere geestelijke gezondheidszorg Posterpresentatie ‘Resultaten voorstudie ervaringskennis onder zorgprofessionals’. Luister onderstaande aflevering uit de podcastserie Lessen uit #HUonderzoek met Simona Karbouniaris (ook te vinden via je favoriete podcastapp). Looptijd 01 maart 2019 - 01 maart 2023 Aanpak Hoewel veel zorgorganisaties moeten wennen aan het idee dat ook reeds werkende zorgprofessionals ervaringsdeskundig kunnen zijn en zich als zodanig profileren, is een groeiend aantal professionals met ervaringsdeskundigheid aan het werk. Deze zorgprofessionals hebben behoefte aan verdere validering van hun nieuwe rol, kennis en praktische handvatten teneinde hun ervaringsdeskundigheid adequaat te kunnen benutten. Dit wetenschappelijk onderzoek bestaat uit een literatuurstudie en een praktijkdeel. Er vindt kwalitatief participatief onderzoek plaats op drie niveaus in de organisatie: onder professionals met ervaringskennis en hun collega's; bij cliënten; bij de 3 participerende organisaties.
Ervaringsdeskundigheid in de zorg is sterk in opmars: hulpverleners die hun eigen persoonlijke ervaringen professioneel inzetten bij het herstel van hun cliënten. Onder andere beroeps-en gedragscodes en negatieve beeldvorming staan de optimale inzet hiervan in de weg. Dit promotieonderzoek wil de professionele inzet van ervaringsdeskundigheid in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) onderzoeken en verstevigen.
Participatie van kwetsbare burgers en de vermaatschappelijking van de zorg vormen belangrijke beleidsthema’s van landelijke en lokale overheden en van organisaties op het gebied van zorg en welzijn. Ervaringsdeskundigheid, die gebaseerd is op persoonlijke ervaringen met ontwrichting en het herstel daarvan, is in dit kader sterk in opmars. Ervaringsdeskundigen hebben vaak creatieve oplossingen, kunnen vanuit eigen ervaring bemoedigen en verminderen het stigma dat participatie kan blokkeren. GGZ Nederland, het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zijn van mening dat ervaringsdeskundigheid het herstel en de participatie van ‘verwarde’ en kwetsbare burgers kan bespoedigen. De behoefte aan ervaringsdeskundigen binnen de zorgverlening is groot. HBO-opgeleide zorgverleners met eigen cliënt- of probleemervaringen op het gebied van verslaving of psychiatrie geven aan het moeilijk te vinden om hun ervaringsdeskundigheid een duidelijke en volwaardige plek te geven in hun werk. Veel zorgorganisaties moeten wennen aan het idee dat ook zorgprofessionals ervaringsdeskundig kunnen zijn. Deze zorgprofessionals hebben behoefte aan kennis en praktische handvatten zodat zij hun ervaringsdeskundigheid goed kunnen benutten. In dit praktijkgerichte onderzoeksproject wordt samengewerkt tussen Windesheim en hogeschool Utrecht en vier grote zorginstellingen (GG-Net, RIBW-GO, MEE-IJsseloevers en Trajectum), met cliëntenpopulaties met complexe problematiek. De centrale onderzoeksvraag luidt: Op welke manier kan de ervaringsdeskundigheid van zorgprofessionals een bijdrage leveren aan het persoonlijk en maatschappelijk herstel van mensen met psychiatrische problemen en verslaving? Doelstelling van dit project is het opdoen van nieuwe kennis waarmee zorgprofessionals hun ervaringsdeskundigheid op een professionele en effectieve manier kunnen inzetten. Het onderzoek beoogt hiermee bij te dragen aan het bestrijden van de participatieachterstand van mensen met verslavings- en psychiatrische problemen. Dit project levert naast praktijkverbetering producten voor zorg en onderwijs: handleidingen voor zorgprofessionals-ervaringsdeskundigen (in opleiding); kennis over duurzame positionering en kwalitatieve borging van ervaringsdeskundigheid en tot slot een verzameling inspirerende, gevalideerde exemplarische voorbeelden van de bijdrage van ervaringsdeskundigheid van zorgprofessionals.
