Boekbespreking. Het neoliberalisme houdt de gemoederen al bezig sinds de jaren tachtig, en niet voor niets. Het is een alomtegenwoordig en tegelijkertijd ongrijpbaar verschijnsel. Goed daarom dat de Foundation Critical Ethics of Care het initiatief heeft genomen om een viertal teksten van de Duitse politicoloog Thomas Biebricher te vertalen. Biebricher onderkent de diversiteit van het neoliberalisme maar weet desondanks toch een waardevolle werkdefinitie te formuleren: het ten dele revitaliseren en ten dele reviseren van de klassieke liberale agenda als reactie op een waargenomen crisis. In geval van een crisis onderzoekt het neoliberalisme met andere woorden vanuit de liberale beginselen wat gehandhaafd en wat aangepast kan worden. Soms wordt dan gekozen voor sociale interventies in de economie, en soms omgekeerd voor economische interventies in de samenleving. Professionals hebben vooral last van dat laatste: het invoeren van marktwerking, vaak met het oog op kostenbeheersing, waar een professionele organisatie van de arbeid zinvoller lijkt. Het boekje is een goede ingang voor wie, naast de vele goede literatuur over marktwerking, zich wil verdiepen in de rol van het neoliberalisme hierbij.
Literatuurverkenning in het kader van het project Children's Zone op Zuid
Vier jaar geleden is het IMPACT-lectoratenprogramma goedgekeurd en gesubsidieerd door het ministerie van Economische Zaken (EZ) . Dit gezamenlijke hoger agrarisch onderwijs (HAO)-brede lectoraatsprogramma is ontwikkeld in een samenwerking tussen EZ en de HAO-instellingen: Aeres Hogeschool Wageningen, Dronten, Hogeschool Inholland, HAS Hogeschool en Van Hall Larenstein. Focus: transities in het agro-food domein. In deze uitdagende context stelde IMPACT een aantal cruciale vragen, zoals: hoe werkt transitie in het agro-food domein en wat is er voor nodig in het onderwijs? Hoe stimuleren we fundamentele systeemveranderingen, wat is daarvoor nodig? Wat werkt, wat niet? Bovenstaande vragen zijn leidend geweest in het onderzoek van de afgelopen vier jaar. Deze vraagstukken zijn vanuit vijf verschillende invalshoeken benaderd en bestudeerd: vanuit ondernemerschap met de zoektocht naar betekenisvolle alternatieve (circulaire) bedrijfsmodellen (Aeres Hogeschool Dronten, HAS Hogeschool), vanuit het doorgronden van processen van sociale innovatie als motor voor transitie (Inholland), vanuit de zoektocht naar gezonde en duurzame voeding als preventiemiddel voor welvaartsziekten (Van Hall Larenstein) en vanuit het onderwijs, het zoeken naar hoe we de ontwikkeling van mensen in de dynamieken van duurzaamheidstransitie het beste kunnen ondersteunen, en hoe het leren en het onderwijs er dan uit zou kunnen zien (Aeres Hogeschool Wageningen). Hoewel elk van de lectoraten binnen IMPACT een specifieke focus had zijn er na vier jaar onderzoek naar transitie in het groene domein veel algemene lessen te trekken. Op deze algemene lessen, die gedurende het gehele traject steeds in gezamenlijkheid zijn opgehaald en besproken, is deze post-ambule gebaseerd. We kijken hier terug op vier jaar onderzoek naar transitie in het groene domein in het kader van IMPACT en geven wij een beeld van hoe wij binnen IMPACT als hbo-kennisprogramma het werken aan transitie in het groene domein hebben ervaren. We beginnen ons artikel met de achtergrond van IMPACT; een schets van de problemen in het agro-food domein en transitie in deze context. Daarna volgt vanuit elk van de vijf lectoraten een casus die relevant is in het licht van werken aan transitie in een hbo-kennisprogramma, vanuit deze cases trekken we algemene lessen waarmee we deze post-ambule ook tevens afsluiten.
MULTIFILE
