De module “Diagnostiek van Angst en Gedragsproblemen” bestaat uit 3 onderdelen: 1) Achtergronden, 2) Het werkboek, 3) Invullijsten Ze is bedoeld voor multidisciplinaire teams (begeleiders, teamleiders, gedragswetenschappers, vaktherapeuten, artsen (AVG)). Beleidsmakers en andere geïnteresseerden kunnen eveneens kennis nemen dit document. Tevens is een implementatiehandleiding toegevoegd. De module is ontwikkeld tussen 2005 tot 2008 en getoetst met een wetenschappelijk onderzoek tussen 2009 tot 2014. Tijdens dit onderzoek is de module toegepast en zijn de resultaten verwerkt. Tijdens de ontwikkeling van de module is samengewerkt met organisaties uit de praktijk. Dit achtergronddocument beschrijft de opbouw van de module, de theorie en tot slot de aanbevelingen. De instructies voor dit team zijn opgenomen in het werkboek. Het werkboek bevat daarnaast ook specifieke instructies voor de (persoonlijk) begeleider. Voor de observaties die begeleiders uitvoeren zijn invullijsten beschikbaar.
MULTIFILE
Veel probleemgedrag van leerlingen met ernstige gedragsproblemen (Cluster 4 leerlingen) komt mede voort uit het feit dat de leertaken die aan deze leerlingen aangeboden worden onvoldoende aansluiten bij hun mogelijkheden en beperkingen. Aangezien het merendeel van deze leerlingen ook nog eens een moeizame leerontwikkeling doormaakt, vraagt lesgeven aan deze leerlingen om een gedegen systematische aanpak met een focus op leertaakgerichte instructie. Hoewel deze benadering steeds meer ingang vindt, is er tot nu toe nog weinig onderzoek gedaan naar het effect van systematische leertaakgerichte instructie op het leren en gedrag van deze leerlingen. Met de ontwikkeling van een betrouwbaar en valide instrument om de mate van mate systematische leertaakgerichte instructie te meten, is de eerste stap naar een dergelijk onderzoek gezet.
DOCUMENT
There is a central dilemma embedded in the relationship between teachers and researchers. Teachers know the story of the classroom well, but they are seldom asked to tell their stories, nor do they usually have the opportunity. Researchers, on the other hand, are skilled at telling certain things about classrooms, but they often miss the central stories that are there. This divergence can lead to different opinions on what teaching is about and what is important within it. To bridge this gap, we describe an approach which puts the teacher and the student at the centre. With respect to emotional and behavioural problems of students, we underline the notion of student-teacher compatibility, deriving from theories emphasizing the transactional/reciprocal nature of human behaviour. One of the aims of the Lectorship and Knowledge Network Behavioural Problems in School Practice, is to identify at-risk-teachers (i.e. those most vulnerable to the presence of behaviourally challenging students and parents) so that interventions, both in initial teacher training as well as in inservice training can be applied to help them develop adequate attitudes and coping-skills. In clinical supervision, peer coaching or reflective practice, these teachers can be helped to consider in what way student and parental problem behaviour contribute to their loss of satisfaction, their feelings of self doubt, perceived disruption of the teaching process, and their frustration working with parents.
DOCUMENT
Kunnen basisscholen een bijdrage leveren aan de preventie van gedragsproblemen bij hun leerlingen? Deze vraag vormde de aanleiding tot een pilot waaraan 30 scholen en 650 leerlingen hebben meegedaan. De scholen zijn over drie condities verdeeld: a een conditie waarbij in leerjaar 3 Taakspel werd gebruikt, evenals in leerjaar 4 (de Taakspelconditie); b een conditie waarbij in leerjaar 3 Taakspel werd gebruikt en in leerjaar 4 ook nog PAD werd gebruikt (de Taakspel-plus-PAD conditie); en c een conditie waarin in beide leerjaren géén aandacht aan preventie werd besteed (de controleconditie). Eindmetingen en follow-upmetingen lieten zien dat de twee interventies een gunstig effect hadden op de ernst van de gedragsproblemen en ook op het aantal leerlingen met een geïndiceerd risico op gedragsproblemen. We vonden voor beide interventies daarnaast een gunstig effect op de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen: er was sprake van minder slachtofferschap en de emotionele competentie van de leerlingen was hoger dan in de controleconditie. Leerlingen in de Taakspel-plus-PAD conditie waren ten aanzien van beide laatste punten in het voordeel in vergelijking met leerlingen in de Taakspelconditie
DOCUMENT
Leerlingen die al in de eerste jaren van de basisschool gedragsproblemen laten zien, lopen een risico op latere negatieve gevolgen. Dit gegeven is een belangrijk argument voor preventieve maatregelen vroeg in het basisonderwijs. Twee interventies die in eerder onderzoek effectief zijn gebleken ten aanzien van de preventie van gedragsproblemen, zijn Taakspel en PAD (Programma Alternatieve Denkstrategieën). Taakspel is een programma voor klasmanagement, een middel voor het creëren van een gestructureerd en veilig klasklimaat. Taakspel leert leerlingen evenwel niet rechtstreeks sociale vaardigheden aan. Het programma PAD doet dit wel en lijkt voort te bouwen op Taakspel door het aanbieden van sociaal-emotionele inzichten en vaardigheden. Door hun verschillende aanpak maar dankzij een overlap in uiteindelijke doelen zijn de twee programma’s complementair: Taakspel creëert een context waarin de leerlingen zich veilig voelen, PAD leert kinderen de vaardigheden die nodig zijn om gedragsproblemen te voorkomen.
DOCUMENT
Verslag van een onderzoek naar de omgang van leerkrachten met potentieel problematische kinderen in een multiculturele basisschool, met oog voor het contact tussen kinderen en leerkrachten. Betsy Hijlkema schetst een portret uit het dagelijks leven van twee leerkrachten. Dit onderzoek beoogt een beeld te geven van de competenties die leerkrachten in een etnisch heterogene school nodig hebben om de risicos die kinderen lopen op gedragsproblemen te vermijden. De resultaten zijn bedoeld als input voor opleiders en hun studenten in de lerarenopleiding en professionalisering.
DOCUMENT
Handleiding voor invoering van modulair onderwijs voor leerlingen met leer- en gedragsproblemen
DOCUMENT
Het doel van deze exploratieve studie is om meer zicht te krijgen op het ontstaan van handelingsverlegenheid bij aspirant-leerkrachten in de omgang met leerlingen die werken binnen het reguliere primaire onderwijs. Hiertoe worden de ontstaanstrajecten van handelingsverlegenheid bij vier aspirant-leerkrachten – studenten van de pabo – onderzocht, door deze te relateren aan hun persoonlijkheid en attitude. De vier aspirant-leerkrachten zijn op basis van hun persoonlijkheid en attitude ingedeeld in twee profielen: een excellent profiel en een niet-excellent profiel. Een excellent profiel betekent dat een aspirant leerkracht zowel excellente persoonlijkheidseigenschappen als ook een positieve attitude heeft ten aanzien van leerlingen met gedragsproblemen. Een niet-excellent profiel betekent dat een aspirant leerkracht niet voldoet aan het excellente persoonlijkheidsprofiel en/of dat de aspirant leerkracht geen positieve attitude heeft ten aanzien van leerlingen met gedragsproblemen. Ondanks dat geen van de deelnemers een hoge mate van handelingsverlegenheid heeft ervaren, blijkt uit de resultaten dat de aspirant leerkracht met het excellente profiel over de tijd heen gemiddeld minder handelingsverlegenheid ervaart dan de aspirant leerkrachten met een niet-excellent profiel. De resultaten steunen de gedachte dat gunstige persoonlijkheidseigenschappen en een positieve attitude beschermend kunnen werken tegen het ontstaan van handelingsverlegenheid bij leerkrachten in de omgang met kinderen met gedragsproblemen.
DOCUMENT
Special Heroes is een sportstimuleringsprogramma die zich richt op kinderen in het speciaal onderwijs. Het doel is om deze kinderen te laten ervaren hoe leuk sport kan zijn en daarbij de sportdeelname van deze doelgroep te verhogen. Om dit te bereiken wordt de stap naar de vereniging verkleind door de sportvereniging clinics te laten geven op speciaal onderwijs scholen. De monitor van dit sportstimuleringsproject in het cluster 4 geeft aan dat de kinderen hebben ervaren hoe leuk sport kan zijn en heeft een aantal aspecten in kaart gebracht die sportdeelname bij deze doelgroep kan verhogen. Publicatie In opdracht van de programmaorganisatie Special Heroes (samenwerkingsverband van Stichting Onbeperkt Sportief, NOC*NSF en PO-raad)
DOCUMENT
