AANLEIDING - Gemeenten en waterschappen hebben de taak om te zorgen voor een klimaatbestendige inrichting van de gebouwde omgeving om schade door hevige neerslag, hitte en droogte zoveel mogelijk te voorkomen. Om die reden zijn en worden zogenaamde groenblauwe oplossingen aangelegd, zoalsinfiltrerende stadsparken, wadi's en raingardens. Er zijn echter veel vragen over het functioneren en de risico’s van deze maatregelen. Inzicht in de kansen en risico’s ontbreekt om het adequaat lange termijn functioneren van groenblauwe oplossingen te garanderen. DOELEN - Professionals van gemeenten en waterschappen hebben behoefte aan meer inzicht in groenblauwe oplossingen, zoals: 1. kansen en risico’s 2. kennis over het lange termijn functioneren; 3. interdisciplinaire samenwerking van organisaties binnen de disciplines water, bodem en groen en 4. actuele richtlijnen voor ontwerp, aanleg en beheer. Op basis hiervan is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd voor dit onderzoek: wat zijn de kansen en risico’s bij het lange termijn functioneren van groenblauwe klimaatadaptieve oplossingen?AANPAK - Om dit te onderzoeken hebben we op meer dan zestig locaties metingen gedaan naar het functioneren van groenblauwe oplossingen. Om te voorkomen dat appels met peren werden vergeleken is daarin de focus aangebracht op de wadi als de meest populaire en langst lopende groenblauwe oplossing in Nederland. Deze werden onderzocht op hydraulisch en milieutechnisch functioneren, maar ook op eigenschappen, beleving door omwonenden en beplanting. In zogenaamde ClimateCafés werden verschillende onderzoekinstrumenten en -methodes samen met studenten, onderzoekers en professionals toegepast. De data die daarin werd opgehaald wordt vertaald naar praktische richtlijnen, gevoed met ervaringen en lessen uit interviews met professionals van publieke en private partijen (met verschillende disciplines als water, bodem, groen en stedenbouw).SAMENWERKING - Het consortium dat aan dit onderzoek werkte bestond uit een multidisciplinaire samenwerking tussen hogescholen, gemeenten, waterschappen en provincies met diverse organisaties en bedrijven vanuit het hele land. Het consortium is ontstaan uit het Lectorenplatform Delta en Water en verstevigt de strategische samenwerking tussen praktijk professionals, onderzoek en onderwijs.UITKOMSTEN - In dit onderzoek is naar een aantal eindproducten toegewerkt. Allereerst een open source database op over groenblauwe oplossingen voor inspiratie en onderzoek: Climatescan. Hierin zijn voor alle groenblauwe oplossingen die onderdeel waren van dit onderzoek de belangrijkste eigenschappen en meetresultaten gedeeld ter terugkoppeling aan de praktijk. Ten tweede een opensource database met alle onderzochte locaties en de belangrijkste analyses. Tot slot is naar een inspiratieboek toegewerkt met illustraties van goede en slechte voorbeelden uit de praktijk.
DOCUMENT
Groenblauwe oplossingen...we zien ze meer en meer verschijnen. Gelukkig maar, want ze zijn hard nodig met het veranderende klimaat in het achterhoofd. Binnen het project "Groenblauwe oplossingen, kansen en risico's" kijken we naar het hydraulisch en milieutechnisch functioneren van deze oplossingen op de lange termijn. Deze nieuwsbrief houdt je op de hoogte van het onderzoek, de ontwikkelingen, events en de voortgang.
DOCUMENT
Groenblauwe oplossingen...we zien ze meer en meer verschijnen. Gelukkig maar, want ze zijn hard nodig met het veranderende klimaat in het achterhoofd. Binnen het project "Groenblauwe oplossingen, kansen en risico's" kijken we naar het hydraulisch en milieutechnisch functioneren van deze oplossingen op de lange termijn. Deze nieuwsbrief houdt je op de hoogte van het onderzoek, de ontwikkelingen, events en de voortgang.
DOCUMENT
Klimaatadaptatie is booming. De transitie naar een klimaatbestendige en waterrobuust Nederland komt daarom in een versnelling. Nagenoeg elke gemeente in Nederland heeft al meerdere voorbeelden van klimaatadaptieve oplossingen gerealiseerd. Die oplossingen betekenen vaak ook een verandering van de openbare ruimte die we kennen. Daarmee nemen we steeds vaker afscheid van beproefde manieren van werken. We kijken 'ineens' anders naar riolering, bomen en wegen bijvoorbeeld. Maar is het een grote stap in het onbekende of is het gaandeweg leren?
DOCUMENT
Veel gemeenten en waterschappen willen weten of hun klimaatadaptieve maatregelen op lange termijn nog voldoende regenwater bergen en infiltreren. Onderzoek in Tilburg leert dat de infiltratiecapaciteiten van groenblauwe maatregelen sterk verschillen in ruimte en tijd, maar voldoende zijn om het water binnen enkele uren te verwerken. Bij goed ontwerp, aanleg en beheer kunnen deze regenwater voorzieningen een kosteneffectieve bijdrage leveren aan het vasthouden, bergen en afvoeren van regenwater in het stedelijke gebied.
DOCUMENT
Wat begon als een wekelijks vragenuurtje voor studenten in de corona periode is na bijna 5 jaar uitgegroeid tot een groenblauwe community die elke week van gedachte wisselt met experts over klimaatadaptatie. Uiteenlopende onderwerpen kwamen voorbij als ‘welke vegetatie hoort in een wadi?’, of ‘wat is de ecologie onder drijvende zonnepanelen’, Regenwaterbenutting: diverse technieken en praktijk voorbeelden en ook een paar afleveringen over (regen) waterkwaliteit: welke stoffen moeten we ons (geen) zorgen over maken? In de eerste jaren kwamen deze onderwerpen voorbij omdat studenten erom vroegen of ze presenteerden zelf de resultaten van hun afstudeerdonderzoek. Na 5 jaar is de focus meer op actualiteit in klimaatadaptatie met een doelgroep breder dan alleen studenten. Er staan er ca 250 videos online en worden gemiddeld 50 keer teruggekeken met hoogste aantal kijkers ca 500 keer. Gemiddelde aanwezigheid is ca 10 personen met een maximum van ca 75, deze grote aantallen worden zijn niet wenselijk om het informele karakter te behouden.
IMAGE
De volksgezondheid is het belangrijkste doel van de riolering. Door de afvoer en zuivering van ons afvalwater is de sterfte aan infectieziektes en epidemieën, zoals cholera, dysenterie en andere dodelijke infectieziekten, verleden tijd geworden. Om dat zo te houden dienen we de mogelijke risico's te kennen, nieuwe (inter)nationale ontwikkelingen als 'van groen naar grijs' kritisch te bekijken en indien nodig ons waterbeheer en ons gedrag aan te passen.
IMAGE
Achtergrond: Gemeenten en waterschappen hebben de taak om te zorgen voor een klimaatbestendige inrichting om schade door hevige neerslag, hitte en droogte zoveel mogelijk te voorkomen. Om die reden zijn en worden zogenaamde groenblauwe oplossingen aangelegd, zoals infiltrerende stadsparken, wadi's en raingardens. Er zijn echter veel vragen over het functioneren en de risico’s van deze maatregelen. Inzicht in de kansen en risico’s ontbreekt om het adequaat lange termijn functioneren van groenblauwe oplossingen te garanderen.Vraagarticulatie: Professionals van gemeenten en waterschappen hebben behoefte aan meer inzicht in groenblauwe oplossingen, zoals:1. kansen en risico’s2. kennis over het lange termijn functioneren;3. interdisciplinaire samenwerking van organisaties binnen de disciplines water, bodem en groen4. actuele richtlijnen voor ontwerp, aanleg en beheer.Hoofdvraag en doelstelling: Wat zijn de kansen en risico’s bij het lange termijn functioneren van groenblauwe klimaatadaptieve oplossingen?Aanpak: Professionals van publieke en private partijen (met verschillende disciplines als Water, Bodem en Groen) brengen hun ervaringen met groenblauwe oplossingen in kaart. Op meer dan vijftig locaties en in twee proeftuinen onderzoeken we het hydraulisch en milieutechnisch (lange termijn) functioneren. In ClimateCafés worden bestaande praktische tools voor kennisontwikkeling en -uitwisseling doorontwikkeld en ingezet. De nationale data omtrent het fysieke functioneren van groenblauwe maatregelen wordt met het werkveld vertaald naar praktische richtlijnen.Resultaat: Het resultaat is een update van de landelijke open source database over groenblauwe oplossingen voor inspiratie en onderzoek waarvan op vijftig locaties participatief onderzoek wordt gedaan. De kennis omtrent kansen en risico's wordt met participatief onderzoek, (bestaande) tools, richtlijnen in vijf interdisciplinaire ClimateCafés landelijk uitgewisseld.Consortium: Het consortium betreft een unieke multidisciplinaire samenwerking tussen hogescholen, gemeenten, waterschappen en provincies met diverse organisaties en bedrijven. Het consortium is mede ontstaan uit het Lectorenplatform Delta en Water en verstevigt de strategische samenwerking tussen praktijk professionals, onderzoek en onderwijs.
Eerder gepubliceerd in Land & Water, nr. 12, 2017 Verstedelijking is een wereldwijde trend. De VN voorspellen dat in 2050 bijna tweederde van de wereldbevolking in steden woont. Ook in Nederland neemt de verstedelijking toe, met onder meer een toenemende druk op de Randstad. Ondergrondse oplossingen voor bovengrondse problemen zijn noodzakelijk. Om bevolkingsgroei in steden te faciliteren, zijn ondergrondse oplossingen nodig Naar verwachting leeft in 2050 twee derde van de wereldbevoling in steden Gedacht kan worden aan ondergrondse tramtunnels en parkeerplaatsen. Ondergronds moet worden ingebed in stedelijke gebiedsontwikkelingsprocessen.
MULTIFILE
Klimaatverandering brengt risico's voor de stedelijke omgeving met zich mee zoals hittestress, wateroverlast, overstromingen en droogte. Voorkomen van wateroverlast wegens de toename van langdurige en hevige stortbuien was een belangrijk thema op het jaarlijks TVVL Nationaal Congres Sanitaire Technieken (5 juni 2023). Reinier van den berg (meteoroloog) liet zien hoe het weer verandert en Floris Boogaard (lector/onderzoeker) liet zien hoe Nederland zich met duizenden oplossingen aanpast aan wateroverlast, droogte en hitte, waar uitdagingen als verhoging van biodiversiteit en circulaire economie ook een grote rol innemen.
DOCUMENT
