De temperatuurmetingen van Meet-je-stad! zijn natuurlijk bij uitstek geschikt om meer inzicht te krijgen in het stedelijk hitte-eiland effect van Amersfoort. Met deze schat aan metingen kunnen veel vragen worden beantwoord, zoals: Hoe groot is het stedelijk hitte-eiland effect van Amersfoort? Is het stedelijk hitte-eiland effect groter in de zomer dan in de winter? Hoe groot is het hitte-eiland effect jaargemiddeld en varieert dit per jaar? Om meer inzicht te krijgen in het fenomeen hitte in de stad en de Gemeente Amersfoort te ondersteunen bij het creëren van een hittebestendige inrichting hebben wij (Luc van Zandbrink en Lisette Klok van de Hogeschool van Amsterdam) afgelopen maanden een aantal analyses uitgevoerd. Doel van het onderzoek was vooral om de grootte, het dagelijks verloop en de ruimtelijke spreiding in het stedelijk hitte-eiland effect in beeld te brengen.
DOCUMENT
Hittemetingen, belevingsonderzoeken en een simulatiestudie geven inzicht in hitte oorzaken en effectieve maatregelen tegen hitte in typisch Nederlandse woonsituaties.
DOCUMENT
Hoe richten we de stad koel en hittebestendig in? Stadsontwerpers proberen daar vaak vanachter hun bureau oplossingen voor te bedenken op basis van kaarten, schetsen en berekeningen. Daar kan nu de 'thermal walk' aan worden toegevoegd: zelf al wandelend hitte meten en ervaren.
MULTIFILE
Het wordt steeds warmer in Nederland en dit heeft verstrekkende gevolgen. Onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) brachten in kaart op welke 5 stedelijke thema’s hitte van invloed is. De inzichten zijn verwerkt in een interactieve mindmap die gemeenten helpt inzicht te krijgen op de problematiek en de zogenoemde hitteopgave waar zij voor staan.
LINK
Door klimaatverandering stijgt de temperatuur, waardoor er meer hittegolven zijn met meer hete dagen en nachten. Alle overheden (gemeenten, provincies en waterschappen) in Nederland moeten daarom vóór 2020 knelpunten van wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen in beeld brengen. Het RIVM doet een voorstel om deze ‘test voor hittestress’ te standaardiseren. Hiertoe is een leidraad opgesteld voor gemeenten waarmee zij 24 mogelijke risico’s in kaart kunnen brengen, verdeeld over vijf thema’s: gezondheid, netwerken, water, leefbaarheid en buitenruimte. Om de hittestress te beoordelen is een nieuwe methode ontwikkeld om hittekaarten te berekenen, met de gevoelstemperatuur alsuitgangspunt. Met deze nieuwe methode kan de standaard hittekaart met gevoelstemperatuur op een hete dag berekend worden.
DOCUMENT
De mindmap ondersteunt gemeenten bij het verkennen van de problemen die door hitte kunnen optreden in bebouwd gebied en bij het voorbereiden van de risicodialoog over hitte. In totaal toont de mindmap 24 gevolgen van extreme hitte, verdeeld over vijf thema’s: gezondheid, netwerken, water, leefbaarheid en buitenruimte. In heldere tekst wordt ieder probleem uitgelegd, is beschreven op welke manier basiskaarten volgens de gestandaardiseerde stresstest het probleem inzichtelijk maken en welke aanvullende informatie gebruikt kan worden. Iedere tekst sluit af met mogelijke maatregelen en acties die het probleem voorkomen of verkleinen. Het kan zijn dat voor sommige situaties de mindmap niet compleet is en dat er nog andere hitteproblemen van belang zijn. Het is goed om hierbij stil te staan als de mindmap gebruikt gaat worden. De getoonde gevolgen zijn bovendien niet allemaal met ruimtelijke adaptatie op te lossen. Zorg voor medemens en aanpassingen aan gebouwen kunnen nodig of effectiever zijn.
LINK
De meeste risicodialogen worden gevoerd met professionals en op basis van kaarten en modellen. Burgers hebben tot nu toe in Nederland nog maar amper een rol in de risicodialogen die gehouden worden binnen het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie . Dat is wonderlijk, want zij ervaren aan den lijve waar het heet is in de stad en wat dat met hen doet. Zij zijn als het ware de ultieme graadmeters en ervaren dus ook welke maatregelen effectief zijn tegen hitte. Door burgers te betrekken bij het thema hitte en ze hun ervaringen en ideeën voor oplossingen te laten delen, kunnen zij een bijdrage leveren aan de risicodialoog en uiteindelijk ook aan de realisatie van een hittebestendige stad. Bovendien, wat het klimaatvraagstuk vraagt, is de EXTRA aandacht voor groepen mensen die je normaal gesproken niet betrekt of bereikt, mensen die je echt moet gaan opzoeken en waarvoor je de tijd moet nemen. Daar zitten ook vaak de meest kwetsbare groepen tussen die hun eigen beleving hebben van de zaken die professionals (wel of niet) bedreigingen noemen. Daarnaast wordt er in een risicodialoog met burgers veel minder binnen de lijntjes gekleurd en binnen hokjes gedacht dan wanneer deze met professionals wordt gehouden. Een dialoog met professionals bestaat veel meer uit antwoorden die in lijn zijn met de mores van het werkveld.
DOCUMENT
Als professionals en burgers gaan samenwerken ontstaan er nieuwe inzichten. In Amersfoort leidde samenwerking tussen burgers en professionals tot een completer beeld van het hitteprobleem in de stad en de aanpassingen die nodig zijn. Informatie uit de haarvaten van de stad wordt hiermee toegevoegd aan bestaande kennis.
MULTIFILE
Waar zijn verkoelende inrichtingsmaatregelen vooral nodig? Met deze vraag worstelen veel professionals bij gemeentes of adviesbureaus als zij de opdracht hebben een straat of wijk hittebestendig in te richten. Hittekaarten, die hitterisico’s en temperatuurverschillen in wijken weergeven, geven deels antwoord op deze vraag. Daarnaast geven veldonderzoek en metingen inzicht. Onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) ontwikkelden een methode, de thermal walk, die betrokkenen laat ervaren waar het heet is, wat de gevoelstemperatuur is en welke inrichtingsmaatregelen kunnen helpen.
LINK
