In dit praktijkvoorbeeld staat de ontwikkeling van de identiteit van de lerarenopleider centraal. Het opleiden van leraren vraagt een bepaalde rolinvulling van de opleider, waarvan niet iedere opleider zich bewust is. Hoe kan de groei in de verschillende aspecten van de rol als lerarenopleider bevorderd worden? We geven voorbeelden over identiteitsontwikkeling van lerarenopleiders bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT). In deze voorbeelden is bewustwording van de eigen rol als opleider het startpunt. En een belangrijke vervolgstap is de verankering hiervan in het personeelsbeleid, een doorgaande ontwikkelingslijn van werving&selectie, begeleiding van de inductiefase, contractering&beoordelingsgesprekken, collegiaal leren, certificering en voortgezette professionalisering vanuit de beroepsstandaard voor lerarenopleiders. In dit praktijkvoorbeeld zullen we de ontwikkelingslijn presenteren, de instrumenten die we daarbij inzetten en de opbrengsten uit het parallel lopende onderzoek naar de effecten hiervan op de identiteitsontwikkeling van FLOT-lerarenopleiders. Met deze voorbeelden willen we andere lerarenopleidingen en opleidingsscholen inspireren om ook aan de slag te gaan met het ondersteunen van de identiteitsontwikkeling van lerarenopleiders.
DOCUMENT
Lerarenopleiders begeleiden het leren van (a.s.) leraren. Maar hoe staat het met hun eigen professionele ontwikkeling? Op welke terreinen willen ze zich verder ontwikkelen? Hoe willen ze leren? Wat motiveert lerarenopleiders om professionaliseringsactiviteiten te ondernemen? In welk opzicht hangen voorkeuren samen met de verschillende rollen en ervaring die lerarenopleiders hebben? Welke belemmerende en bevorderende factoren zijn medebepalend? Om hier meer zicht op te krijgen gaat, - in het kader van plannen voor een European Teacher Educator Academy en als vervolg op eerdere studies, oa onder VELON-leden in 2010 - een internationale groep lerarenopleiders-onderzoekers een brede vergelijkende survey-studie uitzetten in diverse landen. Via een pilot wordt de vragenlijst in nationale contexten gevalideerd. In deze sessie gebeurt dat voor de Nederlandse situatie. Zo kan de deelnemer op een interactieve manier meer inzicht krijgen in de eigen professionele ontwikkeling en het werken met vragenlijsten, en bijdragen aan internationaal onderzoek.
DOCUMENT
Voor succesvolle onderwijsverbeteringen is het van belang dat lerarenopleiders zich professioneel ontwikkelen. Lerarenopleiders vervullen een sleutelrol in de kennis en beroepsontwikkeling van onderwijsgevenden, daarom is er groeiende aandacht voor het professionaliseren van lerarenopleiders. Verondersteld wordt dat lerarenopleiders veel leren van de evaluaties van hun eigen studenten, die zitten immers vol feedback over hun opleidingspraktijk. Toch is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar professionalisering door middel van studentevaluaties (zoals blokevaluaties, kwaliteitskringen en individuele gesprekken met studenten) bij lerarenopleidingen. Door middel van een vragenlijst met gesloten en open vragen en een semigestructureerd groepsinterview is onderzocht in welke mate en op welke manier studentevaluaties bijdragen aan de competentieontwikkeling van lerarenopleiders in lerarenopleidingen Primair Onderwijs. Op basis van de onderzoeksresultaten is een belangrijke conclusie dat verschillende soorten studentevaluaties van invloed zijn op de competentieontwikkeling van lerarenopleiders. Hoe directer (just-in-time) en persoonlijker (in face-to-face-gesprekken) de feedback is, hoe meer invloed de feedback volgens lerarenopleiders heeft op de competentieontwikkeling. Het onderzoek leidt tot aanbevelingen die lerarenopleidingen kunnen benutten voor hun professionaliseringsbeleid en kunnen bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van het opleidingsonderwijs.
DOCUMENT
presentatie op het VELOV-congres over het inductietraject voor beginnende lerarenopleiders
DOCUMENT
Recentelijk zijn twee studies uitgevoerd naar het professionaliseren van ervaren lerarenopleiders. De ene is een kwantitatieve survey onder VELON-leden (Dengerink, Lunenberg & Kools, z.j.). De andere is een kwalitatieve studie onder 25 lerarenopleiders uit verschillende landen (Van der Klink, Kools, Avissar, White & Sakata, 2011). In deze bijdrage gaan we in op de uitkomsten van beide studies en kijken we naar de implicaties voor professionaliseringsactiviteiten van lerarenopleiders.
DOCUMENT
presentatie over professionaliseringsbehoeften van lerarenopleiders
DOCUMENT
Onderzoek neemt een steeds belangrijker plaats in bij het opleiden van leraren. In het verlengde daarvan worden lerarenopleiders geacht competenties te ontwikkelen zowel ten aanzien van het kunnen begeleiden van onderzoek als het zelf uit kunnen voeren van onderzoek (Cochran-Smith, 2003; Swennen, Jones & Volman, 2010; Willemse & Boei, 2013). Lerarenopleiders hebben verschillende mogelijkheden om deze onderzoekscompetenties te ontwikkelen. Eén van die manieren is deelname aan een kenniskring van een lectoraat (SKO, 2008), waarin zij zelf –al dan niet samen met anderen- onderzoek leren doen naar hun eigen praktijk.
DOCUMENT
Rapportage over de evaluatie van een inductietraject voor beginnende lerarenopleiders bij FLOT.
DOCUMENT
Beginnende lerarenopleiders verdienen speciale aandacht. Uit literatuur blijkt dat zij in hun inductieperiode te maken hebben met een aantal spanningsvelden, zoals onzekerheid over de eigen vakbekwaamheid, onzekerheid over de rol als opleider en het ingroeien in de organisatie. Binnen de Fontys lerarenopleiding Tilburg is op basis van aanbevelingen uit de literatuur een inductietraject opgezet voor nieuwe collega-opleiders. In dit artikel beschrijven we hoe het traject eruitziet, wat het heeft opgeleverd voor de deelnemers en welke aanbevelingen we kunnen doen aan andere lerarenopleidingen.
DOCUMENT
Wat doen ervaren lerarenopleiders om zichzelf te professionaliseren? Deze vraag stond centraal bij het Research and Development Centre (RDC) Professional Development of Teacher Educators van de Association for Teacher Education in Europe (ATEE). Leden van deze RDC hebben een interviewleidraad ontwikkeld voor een verkennende studie. De leidraad bevatte onder andere vragen naar: - belangrijkste zorg/aandachtspunt bij de start als lerarenopleider en op dit moment in de loopbaan; - formele professionaliseringsactiviteiten - informele professionaliseringsactiviteiten - betrokkenheid bij onderzoek - bevorderende en belemmerende factoren voor professionalisering De lijst is afgenomen bij elf lerarenopleiders met tenminste acht en hoogstens twintig jaar ervaring. De interviews zijn gehouden door RDC-leden uit zes verschillende landen. Op deze elf interviews is een eerste kwalitatieve analyse uitgevoerd. De ervaren lerarenopleiders bleken bij hun start als lerarenopleider vooral aandacht te hebben voor de speciale vaardigheden (verantwoordelijkheid) als lerarenopleider, de leeftijd van de studenten, het ontwerpen van lesmateriaal en het managen van het lesgeven. In hun huidige situatie zijn ze meer bezig met de ontwikkeling van de studenten en met hun eigen ontwikkeling; hun aandacht is verschoven van 'doen' naar 'reflectie'. Als formele professionaliseringsactiviteiten worden het doen van een promotietraject, bijwonen van (onderzoeks)conferenties en lezen van (vak)literatuur genoemd. Als informele activiteiten worden overleg met team, team-teaching, begeleiding van studenten en schoolbezoek genoemd. Belemmeringen voor professionele ontwikkeling zijn gebrek aan tijd, hoge belasting door administratieve klussen, balans tussen werk en privé, gebrek aan ondersteuning vanuit het instituut. De studie als geheel is nog niet afgelopen: er zijn intussen nog meer interviews uitgevoerd. Alle verzamelde interviews zullen in de loop van 2011 hernieuwd en diepgaander worden geanalyseerd. Zo wordt de nu nog redelijk grove tweedeling in formele en informele activiteiten nader verfijnd door van de activiteiten aan te geven of ze indiviudeel of samen met anderen zijn ondernomen en worden de activiteiten verder geclassificeerd (zie bv Bakkenes et al, 2010).
DOCUMENT
