Dit document beschrijft de ambities op het gebied van duurzame gebiedsontwikkeling in Opbroek in Rijssen. Duurzame gebiedsontwikkeling wordt omschreven als ‘goed bouwen en prettig wonen’. Uitgangspunt is het creëren van kwaliteit en comfort voor alle betrokkenen, niet alleen hier en nu maar ook daar en straks. Zorg voor de aarde en verantwoordelijkheid voor mensen en gebieden elders zijn belangrijk bij het maken van keuzes omtrent vormgeving en ontwikkeling van de wijk. Verschillende aspecten van kwaliteit kunnen elkaar versterken: milieukwaliteit, sociale kwaliteit, ruimtelijke kwaliteit en economische kwaliteit. Een zorgvuldig besluitvormingsproces is cruciaal voor het goed ontwikkelen en beheren van een wijk volgens deze principes.
MULTIFILE
De gemeente Rijssen–Holten is bezig met de voorbereidingen voor de ontwikkeling vande nieuwbouwwijk Opbroek in Rijssen. De gemeente is op zoek naar inspirerende concepten en projecten die kunnen helpen om een duidelijker beeld te krijgen van het gewenste ambitieniveau in Opbroek op het gebied van duurzaamheid. Daarom heeft de gemeente Rijssen–Holten Saxion gevraagd om een inventarisatie uit te voeren die een beeld geeft van de huidige kennis en ervaringen op dit gebied. Dit inspiratiedocument is gebaseerd op een verkenning van actuele inspirerende voorbeelden. Zowel interviews als schriftelijke en digitale bronnen zijn gebruikt om deze voorbeelden te verzamelen en te verkennen. Tevens zijn gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van enkele bedrijven in Rijssen, die een rol zouden kunnen spelen bij de realisatie van een duurzaam Opbroek. Doel van het project was door het houden van een beknopte inventarisatie inspirerende denkrichtingen te inventariseren. Daarmee levert dit onderzoek nog geen compleet uitgewerkte strategie op, maar bevat het wel bouwstenen daarvoor.
MULTIFILE
INLEIDING: De Hogeschool Utrecht heeft op basis van praktijkgericht onderzoek een innovatief modulair bouwconcept (#SELFIECIENT) ontwikkeld. Met diverse gestandaardiseerde modulaire bouwdelen van #SELFIECIENT kan eenvoudig een bouwgevel worden samengesteld, en daarmee een gehele woning. Met behulp van deze SIA RAAK TAKE OFF subsidie wordt dit concept nu door enkele ondernemende studenten omgezet naar een marktwaardig product. HET PROBLEEM: #SELFIECIENT tackelt drie belangrijke uitdagingen in de huidige bouwsector / gebouwde omgeving op een nieuwe en innovatieve wijze, te weten 1) de ontwikkeling van circulaire en klimaat neutrale woningen, 2) de ontwikkeling van betaalbare woningen en 3) de ontwikkeling van flexibele / adaptieve woningen. DE OPLOSSING: De oplossing voor bovengenoemde uitdagingen ligt in het industrieel vervaardigen van modulaire bouwdelen op basis van circulaire materialen, die de realisatie van een comfortabele, betaalbare, klimaat neutrale en adaptieve woning garanderen = #SELFIECIENT. DE INNOVATIE: De modulaire bouwdelen van #SELFIECIENT hebben de volgende innovatieve eigenschappen. 1) Revolutionair is het ontwikkelen van geïntegreerde multifunctionele bouwdelen die in diverse marktsegmenten toegepast kunnen worden; 2) Schaalbaarheid door middel van (open source) standaardisatie en de mogelijkheid van hergebruik. 3) Industrialisatie van het productieproces van de modulaire bouwgevels waardoor goedkoop en milieuvriendelijke kan worden geproduceerd; 4) Vanuit externe industrieën zoals o.a. de ICT en duurzame energie sector ontstaan nieuwe producten die kunnen worden geïntegreerd in woning en die leiden tot nieuwe businesscases en exploitatie modellen. Voorbeelden zijn gedistribueerde IT-servers en lokale accu opslag systemen. MARKTANALYSE / VERDIENMODEL: De modulaire bouw elementen kennen een brede toepasbaarheid, waardoor er een groot marktpotentieel is. Voorbeelden zijn woningrenovatie, nieuwbouw, de toenemende vraag naar levensloopbestendige woningen, woningen voor vluchtelingen, en renovatie van kantoorpanden. Slechts een miniem marktaandeel in de renovatie of nieuwbouw betekent al een omzet van meer dan miljoenen euro’s. Er zijn zover bekend geen andere aanbieders van gelijksoortige producten op de markt. Het te verwachten verdienmodel is gebaseerd op de verkoop van de modulaire bouwdelen of een leen/lease exploitatie van de modulaire bouwdelen. DOEL VAN HET PROJECT / BUDGET (39900€): Het doel van het project is drieledig: 1) het uitwerken van het ontwerp van de modulaire bouwdelen op basis van eerdere ontwerpen en ideeën uit praktijkgericht onderzoek (14960€); 2) het maken van een proof-of-principle van het modulaire bouwdeel (13320€); 3) het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie (8560€); en 4) het versterken van de entrepreneurial skills (3060€.). PROJECT TEAM: Een sterk team is gevormd om dit modulaire bouwconcept door te zetten naar een bijzonder bedrijf. Het team bestaat uit 3 ondernemende studenten, onderzoekers en lectoren verbonden aan het lectoraat Nieuwe Energie in de Stad, docenten van de opleiding werktuigbouwkunde en bouwkunde, en een ervaren entrepreneur. De studenten zijn al vroeg tijden hun opleiding gespot als bijzonder initiatiefrijk, gedreven en ondernemende studenten. Het studententeam bestaat uit een goede mix van werktuigbouwkunde, bouwkunde en technische bedrijfskunde.
Ouderen en andere groepen burgers met (dreigende) gezondheidsproblemen kunnen zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen als er voldoende woningen geschikt zijn of relatief eenvoudig geschikt te maken zijn voor bewoning tot op hoge leeftijd. Het tijdig levensloopbestendig maken van particuliere woningen komt langzaam op gang in Nederland. In Horst aan de Maas, een gemeente waarin 80% van de woningen in particulier bezit is en slechts een fractie levensloopbestendig is, willen lokale MKB ondernemingen een integrale dienst ontwikkelen voor het levensloopbestendig maken van particuliere woningen. Een consortium van twee MKB ondernemingen (ComfortCreators en De Merwijck BouwIQ), de gemeente Horst aan de Maas en Zuyd Hogeschool / EIZT gaat samenwerken met een negental andere lokale MKB ondernemingen, de lokale Rabobank, particuliere woningbezitters, de HAN en diverse relevante (landelijke) organisaties aan de volgende onderzoeksvraag: Hoe ziet een integrale dienst (en tools) voor advisering over en realisatie van aanpassingen aan de woning in het kader van levensloopbestendigheid eruit, en welke strategieën werken om de doelgroep 40 t/m 70 jaar tot gebruik van de dienst en een investeringsbeslissing aan te zetten? Deze vraag wordt in 3 fasen (ontwikkelen/positioneren, testen en implementeren/opschalen) opgepakt met een variatie aan onderzoeksmethoden. Sterk wordt ingezet op het samenbrengen van perspectieven van MKB ondernemingen, particuliere woningbezitters en externe experts tot een integrale dienst van MKB ondernemingen en andere stakeholders (bank, gemeente), waarmee de particuliere woningbezitter zich “ontzorgd” voelt en eerder tot een preventieve woningaanpassing overgaat. Gegeven de vele en gevarieerde partners in dit project hebben wij er vertrouwen in dat we gezamenlijk in staat zijn dit te realiseren, niet alleen voor het gebied waar deze MKB ondernemingen het initiatief genomen hebben, maar zeker ook voor andere gebieden in Nederland. De nieuw ontwikkelde kennis wordt tevens gebruikt in het hoger onderwijs (o.a. Built Environment, Commercieel Management, Engineering, Ergotherapie, Facility Management).
De gemeente Kerkrade wil in de wijk Eygelshoven aan slag met producten van het RAAK-mkb project “Naar levensloopbestendige particuliere woningen: een integrale aanpak door MKB ondernemingen” (RAAK.MKB05.012). Doel is om particuliere woningbezitters tussen 40-70 jaar te stimuleren de woning levensloopbestendig te maken. Dit streven biedt de gelegenheid om de ontwikkelde aanpak, bestaande uit een integrale dienst van ondernemers en marketing-communicatie-strategieën door te ontwikkelen. Nieuwe aspecten in Kerkrade betreffen het van de grond af opstarten van een samenwerking tussen ondernemers en de inzet van onafhankelijk adviseurs van de gemeente. De vraag is; Hoe realiseren we in de gemeente Kerkrade (en specifiek de wijk Eygelshoven) een integrale dienst voor advisering over en realisatie van aanpassingen aan de woning in het kader van levensloopbestendigheid en werken strategieën (in het bijzonder onafhankelijke adviseurs) om de doelgroep 40 t/m 70 jaar tot een investeringsbeslissing aan te zetten? Actie-onderzoek met kennis en producten uit het RAAK-mkb project staan centraal; deze worden aangepast aan de lokale situatie en door te doen leren we of het werkt. Twee onderdelen staan centraal. - Marketingcommunicatie - Integrale dienst Dit project levert de gemeente Kerkrade geïmplementeerde marketingcommunicatie-strategieën, voorlichting en een dienst voor MKB-ondernemingen op. Woningbezitters kunnen zich hiertoe wenden voor ondersteuning bij advies en het daadwerkelijk aanpassen van de woning. Specifiek is nieuwe kennis ontwikkeld over de inzet van onafhankelijk adviseurs en strategieën om een samenwerkingsverband op te starten. Deze kennis wordt tevens in het onderwijs van Ergotherapie en Built Environment verwerkt.
