In de ideale wereld maakt iedere werknemer gebruik van zijn of haar talenten en werkt in een functie en organisatie waar deze talenten optimaal benut worden. Om dat te bereiken moeten werkenden en werkzoekenden weten wat hun mogelijkheden zijn. HR-managers, loopbaancoaches en andere beslissers hebben voldoende informatie nodig om een passende werkplek te bieden. De vraag is of in de huidige en veranderende werkomgeving aan die voorwaarden wordt voldaan, en wat nodig is om eraan te kunnen voldoen.
In onze diensteneconomie draait het in arbeidsorganisaties steeds meer om het genereren en benutten van kennis. Kennis in de hoofden van mensen, niet te verwarren met informatie die je kunt opslaan in databanken. Kennis is als het ware de uitkomst van een aantal mentale processen, die zich binnen individuen of groepen afspelen. Die mentale processen vormen het denkwerk dat mensen verrichten. Niet handarbeid is cruciaal voor de moderne organisatie, maar denkarbeid. Arbeidsintensieve productie wordt overgeplaatst naar lagelonenlanden, maar ook de productiearbeid die hier over blijft zal in hoge mate kennisintensief zijn. Voor de werker worden daarmee zijn denkvaardigheden zijn belangrijkste competentie. Dit betekent dat banen verdwijnen en functies fluïde worden. het aantal zelfstandigen blijft groeien, en traditionele loopbanen verdwijnen. Loopbanen worden steeds meer toevallig en blijken pas achteraf. En toch is de een succesvoller dan de ander in het creëren van zijn loopbaan. Waar zit hem dat in? Voor de loopbaanprofessional ontstaat hierdoor de noodzaak zich te heroriënteren op zijn werk.
Overgenomen met toestemming uit Loopbaanvisie van oktober 2018 In het debat onder kennisprofessionals van Noloc is een interessante discussie ontstaan over de vraag of zelfregie in werk en loopbaan vrijheid en autonomie biedt, dan wel de sociale verschillen tussen werkenden en werkzoekenden vergroot. Tom Luken heeft in het vorige nummer van LoopbaanVisie het eerste standpunt verdedigd. Ik zal in dit artikel betogen dat zelfregie ogenschijnlijk een aantrekkelijk perspectief vormt, maar dat de vrijheid die ermee gepaard gaat ten eerste paradoxaal is, ten tweede altijd een ideologische lading heeft en tot slot dat niet iedereen even goed is toegerust voor zelfregie.
MULTIFILE
