Symposium ESWRA - ECSWR 2016: empirical ethics in social work. Objective: ethical aspects of social work (esp. at home) Structure: cooperation of the research group of UAS Utrecht Netherlands with six regional welfare organizations Method: practice based ethics research Focus on professional practice: learning from moral experiences in frontline practice (cf. Van Doorn, 2008) Hybrid approach: combining theoretical resources and professional practice (cf. Banks & Gallagher, 2009) Mixed methods: desk research, interviews, best practice units (BPU), development of ethical tools
Abstract Background: Healthcare professionals encounter ethical dilemmas and concerns in their practice. More research is needed to understand these ethical problems and to know how to educate professionals to respond to them. Research objective: To describe ethical dilemmas and concerns at work from the perspectives of Finnish and Dutch healthcare professionals studying at the master’s level. Research design: Exploratory, qualitative study that used the text of student online discussions of ethical dilemmas at work as data. Method: Participants’ online discussions were analyzed using inductive content analysis. Participants: The sample consisted of 49 students at master’s level enrolled in professional ethics courses at universities in Finland and the Netherlands. Ethical considerations: Permission for conducting the study was granted from both universities of applied sciences. All students provided their informed consent for the use of their assignments as research data. Findings: Participants described 51 problematic work situations. Among these, 16 were found to be ethical dilemmas, and the remaining were work issues with an ethical concern and did not meet criteria of a dilemma. The most common problems resulted from concerns about quality care, safety of healthcare professionals, patients’ rights, and working with too few staff and inadequate resources. Discussion: The results indicated that participants were concerned about providing quality of care and raised numerous questions about how to provide it in challenging situations. The results show that it was difficult for students to differentiate ethical dilemmas from other ethical work concerns. Conclusion: Online discussions among healthcare providers give them an opportunity to relate ethical principles to real ethical dilemmas and problems in their work as well as to critically analyze ethical issues. We found that discussions with descriptions of ethical dilemmas and concerns by health professionals provide important information and recommendations not only for education and practice but also for health policy.
The central focus of this article is on the moral dilemmas that social servants face when applying the law. These moral dilemmas result from the professional’s discretionary space. Exploratory qualitative research shows that, in order to solve these dilemmas, professionals in some public organisations try to find tailormade solutions. However, this sometimes leads to a more or less denying of the discretionary space at hand, or to the creation of more rules in an effort to close the discretionary space. The question is, are these approaches effective? The answer may very well turn out to be negative. This article shows that applying a rule always leaves the professional some discretionary space. It is precisely in this free space that moral issues come up. Social servants will attain a stronger stance regarding moral issues by focussing on the development of their own moral sensitivity, both individually and as an organisation, as well as by their increasing awareness of the moral standards held by themselves, their organisation, and society at large. A social servant’s job is not inserting coins in a jukebox. He must create the music himself by interpreting the rules in a given situation. Just as it takes a person to turn a musical score into music, so it takes a person to interpret the law in order to create justice. De morele dilemma’s van publieke professionals die voortkomen uit het toepassen van de wet, vormen het voornaamste onderwerp van dit artikel. Deze morele dilemma’s ontstaan vanuit de discretionaire ruimte van professionals. Verkennend kwalitatief onderzoek laat zien dat in sommige publieke organisaties professionals deze dilemma’s proberen op te lossen door maatwerk te leveren. In de praktijk leidt dit soms echter tot het min of meer negeren van de discretionaire ruimte, of het dichttimmeren van de discretionaire ruimte door middel van meer regels en richtlijnen. Het is de vraag of een van deze strategieën effectief is. Het antwoord hierop is waarschijnlijk ontkennend. Dit artikel laat zien dat het toepassen van een regel altijd discretionaire ruimte laat voor de professional. Juist in deze vrije ruimte spelen morele kwesties. Publieke professionals kunnen moreel gesterkt worden door de ontwikkeling van morele gevoeligheid, individueel en als organisatie, en door een groeiend bewustzijn van de morele standaarden die de samenleving en zijzelf in hun organisatie handhaven. De publieke professional kan niet als bij een jukebox door een druk op de knop de machine zijn werk laten doen. De regels en de situatie interpreterend zal hij zelf muziek moeten maken. Zoals er mensen nodig zijn om van notenschrift muziek te maken, zo kunnen alleen mensen van wet- en regelgeving in een unieke situatie recht en rechtvaardigheid maken.
LINK
De laatste jaren zien we een hernieuwde aandacht voor de maatschappijkritische rol van het sociaal werk die vanaf halverwege de jaren ’90 nagenoeg van het toneel verdween (Peeters, 2010; Banks, 2014; Scholte, 2018). De participatiesamenleving doet een appel op de zelfredzaamheid, de eigen kracht en het informele netwerk van het individu om problemen aan te pakken, zonder daarbij de structurele oorzaken van sociale problemen te adresseren (Peeters, 2010; Banks, 2014; Nachtergaele e.a., 2017; Hubeau, 2018; Reynaert, Roose & Hermans, 2018; Scholte, 2018; Kampen, z.d.). Steeds meer onderzoek laat echter zien dat een beroep op de zelfredzaamheid en de eigen kracht van het individu juist voor kwetsbare groepen niet realistisch is (WRR, 2017; De Brabander, 2014). Sociaal werk zonder maatschappijkritische visie leidt tot een professioneel en democratisch tekort (Bredewold, e.a., 2018). Empowerment speelt een belangrijke rol in de maatschappijkritische positie van sociaal werk (Peeters, 2010; Banks, 2014). Empowerment richt zich niet alleen op het versterken van het zelfvertrouwen van het individu, het bevorderen van een gedeelde verantwoordelijkheid en inclusie, maar ook op het veranderen van structurele oorzaken die sociaal onrecht, sociale ongelijkheid en ongelijke machtsverhoudingen in stand houden (IFSW, juli 2018; Hubeau, 2018). Hier krijgt empowerment een ethisch-politieke dimensie (Van Regenmortel, 2011; Banks, 2012). Dit onderzoek spitst zich toe op de vraag wat de ethisch-politieke dimensie van empowerment inhoudt en op welke wijze empowerment kan bijdragen aan het ontwikkelen van de maatschappijkritische rol van het sociaal werk. Het uitgangspunt is daarbij dat ethiek ‘situated and politicized’ is (Banks, 2014). Deze invalshoek op ethiek biedt een verbreding van de beroepsethiek, die doorgaans ethische kwesties reduceert tot persoonlijke dilemma’s. Over deze bredere ethisch-politieke invalshoek is in Nederland nog nauwelijks geschreven. Het doel van dit onderzoek is kennis over deze ethisch-politieke invalshoek te ontsluiten voor studenten, docenten en professionals.
De slimme stad van de toekomst is een stad met drones. In toenemende mate onderzoeken aanstormende tech-bedrijven hoe ze businesscases kunnen maken van drone-diensten in uiteenlopende toepassingen. Denk aan bezorgdrones, drones voor landbouwbewerking, drones voor gebouwinspectie, drones om zonnepanelen schoon te maken, of drones die spoedbezorgingen uitvoeren in de medische sector. Er is een enorm technologisch enthousiasme onder ontwerpers van drone-toepassingen om tot waardevolle producten en diensten te komen. Tegelijkertijd staat dat in schril contrast met zorgen en wantrouwen onder burgers rondom belangrijke publieke waarden, zoals privacy, veiligheid, duurzaamheid en leefbaarheid. Voornaamste uitdagingen hierbij zijn dat burgers zich weinig kunnen voorstellen bij drone-toepassingen, ze zich onvoldoende geëquipeerd voelen mee te denken over hoe een slimme stad met drones eruit moet zien, en dat drone-ontwikkelaars onvoldoende zicht hebben op de ethische vraagstukken van de burgers die voortvloeien uit dronetoepassingen. Er wordt veel onderzoek gedaan over burgers, maar niet met burgers. Gezien de snelle technologische ontwikkelingen is het stellen van juridische- of beleidskaders een onvoldoende werkbaar antwoord, en is er vooral behoefte aan ‘moral design’ als belangrijke bouwsteen voor innovatie. Zodoende staat in dit projectvoorstel de volgende onderzoeksvraag centraal: Welke designprincipes voor drone-toepassingen in de openbare ruimte ontstaan wanneer je burgers als co-designer betrekt bij het ontwerp ervan? Hiertoe hebben we een breed consortium opgezet rondom Brainport Eindhoven waarbinnen drone-ontwikkelaars, onderzoekers en burgers samen kunnen ontwerpen, op basis van drie verschillende dronetoepassingen1 om zodoende te komen tot designprincipes voor civiele dronetoepassingen die passen bij een slimme stad van de toekomst. Om het voorstellingsvermogen zo goed mogelijk op te rekken, wordt gebruik gemaakt van VR-technologie in een zogeheten Moral Lab in het Stadslab Eindhoven. Studenten van ROC Tilburg, Fontys Eindhoven en Technische Universiteit Eindhoven staan centraal binnen dit project, en werken onder meer samen in een Innovatiehub Digital Transformation (Fontys Hogescholen).
