Risicotaxatie – kortweg: het inschatten van de kans op grensoverschrijdend gedrag, of meer specifiek op delictgedrag, veelal met behulp van risicotaxatie-instrumenten – is een middel dat wijdverbreid wordt ingezet in de forensische keten. In dit artikel gaan wij allereerst in op de doelen van risicotaxatie en vervolgens kort op hoe risicotaxatie wordt uitgevoerd. Daarna bespreken we welke rol risicotaxatie heeft in twee onderscheiden fasen met uiteenlopende actoren in de forensische keten, te beginnen met het moment waarop een verdachte de forensische keten binnentreedt. Hierbij besteden we aandacht aan de huidige stand van zaken en enkele uitdagingen voor de toekomst. We ronden af met enkele overdenkingen over het middel risicotaxatie.
DOCUMENT
Inschatten van het risico van herhaald delictgedrag is steeds belangrijker in het forensisch sociale domein. In dit artikel wordt beschreven hoe de risicotaxatie het best vorm kan krijgen in de praktijk en wat de rol van de verpleegkundig specialist hierin kan zijn. Aan de hand van de casus over Kimberly wordt duidelijk hoe risicotaxatie gebruikt kan worden in de behandeling.
DOCUMENT
Het inschatten van het risico van herhaald gewelddadig gedrag is een belangrijke taak voor deskundigen die werken in de forensische psychiatrie. De kennis van risicofactoren en beschermende factoren voor gewelddadig gedrag is de afgelopen twee decennia sterk toegenomen en er zijn diverse instrumenten ontwikkeld om deze factoren gestructureerd in kaart te berengen. Het belang van risicotaxatie voor de maatschappij is groot; het ultieme doel van risicotaxatie is immers het voorkomen van gewelddadige recidive. De cijfers van ernstige recidive door ex-terbeschikkinggestelden (ex-tbs'ers) vertonen de laatste jaren een dalende lijn (voor recente cijfers, zie www.wodc.nl) Er zijn diverse verklaringen daarvoor. In dit hoofdstuk worden de fundamenten van de risicotaxatie besproken en worden aanbevelingen gedaan voor de praktische uitvoer van gestructureerde risicotaxaties in de forensische psychiatrie
DOCUMENT
Individueel gedrag met zekerheid voorspellen is onmogelijk. Dat geldt dus ook voor het voorspellen van crimineel gedrag en voor het voorspellen van recidive, de term waarmee het opnieuw vertonen van crimineel gedrag wordt aangeduid. Voorspellen kan dus niet, maar het inschatten of taxeren van het recidive-risico kan wel. Dat is zelfs een belangrijk onderdeel van het werk van professionals in de forensisch sociale praktijk omdat het helpt bij de basisvragen waar zij voor staan. In deze bijdrage bespreken we eerst drie belangrijke basisvragen voor de forensisch sociale professional. Vervolgens gaan we in op drie methoden van risicotaxatie en criteria en bespreken de overwegingen om hiertussen een keuze te maken. Daarna gaan we in op wat dit betekent voor de praktijk.
DOCUMENT
Vrouwen vormen een minderheid in justitiële instellingen en de forensische zorg. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de meeste instrumenten om het recidiverisico in te schatten zijn ontwikkeld en onderzocht voor mannen. De afgelopen jaren is er meer aandacht ontstaan voor specifieke kenmerken, risicofactoren en behandelbehoeften van vrouwen die delicten hebben gepleegd. Onderzoek laat zien dat er genderverschillen bestaan en dat de standaard gebruikte risicotaxatie-instrumenten voor geweld voor vrouwen minder sterke voorspellende waarde voor recidive hebben dan voor mannen. Meer kennis over risico- en beschermende factoren bij vrouwen is nodig om de meest adequate interventies voor hen te kunnen bieden en recidive te voorkomen. Dit is van wezenlijk belang, niet alleen voor henzelf en de maatschappij, maar ook voor hun directe omgeving, met name eventuele kinderen.
DOCUMENT
Hoewel er de laatste decennia veel onderzoek is gedaan naar risico- en beschermende factoren en er vele risicotaxatie-instrumenten ontwikkeld zijn, is er duidelijk minder bekend over hoe de communicatie van risico’s naar de rechter of naar andere instellingen verloopt. Een wezenlijke vraag hierbij is hoe de informatie wordt ontvangen en begrepen en of de wijze van communiceren van invloed is op de besluitvorming, bijvoorbeeld het al dan niet opleggen van een (behandel)maatregel. Risicocommunicatie vormt de link tussen risicotaxatie en de besluitvorming en het daaropvolgende risicomanagement, en bepaalt daarmee in feite het nut van de risicotaxatie.
MULTIFILE
Hoofdstuk in 'Gedragskundige rapportage in het strafrecht', derde herziene druk.
DOCUMENT
Risicotaxatie is niet meer weg te denken uit het forensische veld. Het gebruik van wetenschappelijk gefundeerde instrumenten om een gestructureerde inschatting te maken van recidiverisico’s heeft de afgelopen decennia een belangrijke rol gekregen in de besluitvorming inzake de strafoplegging en het resocialisatieproces. In verschillende fasen van een traject is het gebruik van deze instrumenten ingebed in de procedures, bijvoorbeeld bij Pro Justitia onderzoeken, bij advisering en toezicht door de reclassering en binnen de ambulante en klinische forensische zorg. De uitkomsten van een risicotaxatie zijn van invloed op zowel de berechting als op (vervolg)trajecten. Als een risicotaxatie niet correct is uitgevoerd, of als de resultaten niet duidelijk zijn geformuleerd en daardoor niet goed worden begrepen, kan dit nadelige gevolgen hebben. Een relevant thema waar nog relatief weinig aandacht naar uitgaat, is hoe over de resultaten van een risicotaxatie helder wordt gecommuniceerd naar bijvoorbeeld besluitvormers. Risicocommunicatie vormt in feite de link tussen enerzijds de risicotaxatie en anderzijds de besluitvorming en het daaropvolgende risicomanagement. Het is belangrijk dat er helder over de resultaten van een risicotaxatie wordt gecommuniceerd, zodat de besluitvormer de risico’s adequaat kan inschatten en hierop diens beslissingen zo goed mogelijk kan afstemmen. Dit artikel gaat nader in op het communiceren over de risicotaxatie-resultaten naar besluitvormers, zoals rechters, of naar collega’s in de keten.
DOCUMENT
Risicotaxatie gaat over het gestructureerd inschatten van het risico herhaald delictgedrag of ander ongewenst gedrag en is een belangrijke taak voor professionals die werken in het forensische sociale domein. Op verschillende momenten gedurende het forensische traject is een risicotaxatie gewenst of zelfs verplicht uit te voeren. Hierbij kan worden gedacht aan een adviesrapport van de reclassering bij een voorgeleiding aan de rechter, bij de start van een nieuwe forensische behandeling of bij een verlofbeslissing of verlengingsadvies van terbeschikkinggestelden. Ook binnen detentie wordt risicotaxatie steeds vaker ingezet.
DOCUMENT
