Deze openbare les is uitgesproken door dr. Ellen Gerrits ter gelegenheid van haar installatie als lector Logopedie aan Hogeschool Utrecht. Dit lectoraat is ontstaan vanuit een samenwerking tussen de Faculteit Gezondheidszorg van Hogeschool Utrecht, de opleiding Logopediewetenschap van de Universiteit Utrecht en de Koninklijke Auris Groep, een instelling voor begeleiding, zorg en onderwijs voor kinderen met een communicatieve en/of auditieve beperking. Het lectoraat Logopedie heeft als missie om de transparantie van de logopedische zorg te vergroten en kennis te ontwikkelen en te verspreiden over de effectiviteit van logopedische interventie. Hierbij ligt de focus op preventie en care bij kindertaalstoornissen. Het lectoraat wil dit bereiken met praktijkgericht, toegepast onderzoek. Het lectoraat is uniek in Nederland omdat het zich specifiek richt op het vakgebied Logopedie. Het heeft daarom ook als missie om in brede zin bij te dragen aan de onderbouwing en profilering van het beroep logopedie, en aan de professionalisering en academisering van de logopedist.
DOCUMENT
In de laatste jaren is er in Nederland toenemende aandacht voor de condities waarin leerlingen les krijgen. Randvoorwaarden zoals temperatuur, akoestiek, luchtkwaliteit, lichtkwaliteit en beschikbare ruimte vormen met elkaar de basisomstandigheden waarin leerlingen en leerkrachten functioneren. Er is betrekkelijk weinig aandacht voor de invloed die akoestiek en luisteromstandigheden hebben op het leerproces van de leerlingen, terwijl het evident is dat deze enkele van de belangrijkste randvoorwaarden vormen voor het kunnen volgen van het onderwijs in de klas. De verwerving van taal èn het leerproces op school vinden immers voor een groot deel plaats via luisteren en talige interactie. Om meer inzicht te krijgen in de invloed die luisteromstandigheden in de klas hebben op leerlingen, is een onderzoek uitgevoerd met klassenversterkingsapparatuur, ook wel Soundfield apparatuur genaamd. Het onderzoek vond plaats op vijf Friese basisscholen in tien verschillende klassen en duurde vier weken. De Soundfield apparatuur bestaat uit een leerkrachtmicrofoon met zender en een luidsprekersysteem met versterker en ontvanger. Met de apparatuur ontstaat er een gelijkmatig „geluidsveld‟ in de klas, waardoor de leerkracht overal even goed hoorbaar is. Er werd gebruik gemaakt van apparatuur met infrarood technologie (Redcat: Infrared Classroom Amplification Technology van Lightspeed Technology).
DOCUMENT
Children with developmental language disorders (DLDs) may experience barriers to communicative participation. Communicative participation is defined as ‘participation in life situations in which knowledge, information, ideas or feelings are exchanged’. Barriers experienced in communicative participation cannot be explained by language competence alone and are thought to be influenced by contextual factors. A better understanding of these factors will contribute to tailored speech and language therapy services for children with DLD. We conducted a focus group study with 13 speech and language therapists’ (SLTs) to explore their perspectives on contextual (environmental and personal) factors in early childhood that are associated with communicative participation in children with DLD. The personal factor of child well-being, and the environmental factors of familial support and SLT service provision were developed through thematic analysis. The potential mediating role of these factors on communicative participation implies that it is important to address contextual barriers and facilitators in speech and language therapy services.
DOCUMENT
Onderzoeksproject ZINnig: Innovatie van taaltherapie voor kinderen met complexe taalproblemen heeft tools voor spontane taalanalyse (STA) ontwikkeld voor logopedisten werkzaam met kinderen met taalontwikkelingsstoornissen (TOS) van 7-10 jaar. Dit deden we in een consortium van HU-lectoraten Logopedie en Betekenisvol Digitaal Innoveren, 11 logopediepraktijken, Universiteit Utrecht, beroepsvereniging logopedie NVLF, Hanzehogeschool Groningen en Koninklijke Auris Groep. Uit de vraagarticulatie bleek dat logopedisten handelingsverlegenheid ervaren in het uitvoeren van STA. Deze handelingsverlegenheid hebben we verder uitgediept in een focusgroep. Logopedisten gaven aan te weinig kennis en vaardigheden te hebben om STA uit te kunnen voeren. STA is ook tijdrovend, en uren worden niet vergoed door de zorgverzekeraar. Logopedisten hebben behoefte aan tools die STA vergemakkelijken en versnellen. Binnen ZINnig is daarom een prototype van een webapplicatie voor STA (SponTaal) en een digitale Handreiking STA ontwikkeld. Deze tools bieden logopedisten meer inzicht in de grammaticale problemen van kinderen met TOS en hulp bij het opstellen van geschikte behandeldoelen. Met de webapplicatie SponTaal is een bruikbaarheidsstudie uitgevoerd onder logopedisten uit ons consortium en een groep logopedisten, onbekend met de webapplicatie. De logopedisten zien veel meerwaarde en potentie in SponTaal. Ze geven ook een aantal concrete verbeterpunten, waarmee de webapplicatie intuïtiever en gebruiksvriendelijker kan worden en hopen dat SponTaal kan worden doorontwikkeld tot een bruikbaarder product. De beroepspraktijk, kennisinstellingen en brancheorganisaties hebben veel belangstelling voor de webapplicatie. Daarnaast zijn er veel (inter)nationale ontwikkelingen op het gebied van STA en automatische spraakherkenning voor verschillende doelgroepen: kinderen met TOS van 4-18 jaar, maar ook volwassenen met taalproblemen, zoals afasie en dementie. Met dit Top-up project willen we SponTaal verder doorontwikkelen, en onderzoeken of SponTaal voor een bredere doelgroep geschikt gemaakt kan worden. Daarnaast willen we d.m.v. het organiseren van een workshop een netwerk oprichten om concrete samenwerking te realiseren in de ontwikkeling van tools voor semi-automatische STA.
