Er vallen veel beginnende leraren uit in hun eerste beroepsjaren. Dat geeft niet alleen persoonlijk leed, maar op die manier gaat ook veel talent verloren. Er is op dit moment wel aandacht voor de problematiek, maar de bal ligt bij de school zelf. Er zijn manieren om deze sprong in het diepe beter te begeleiden en het beroep van Leraar een lerend beroep te maken. Aan het woord is Marco Snoek, een lerarenopleider.
In de afgelopen maanden interviewde Marco Snoek samen met Hanneke Hallink drie startende leraren over hun ervaringen in hun eerste jaar van lesgeven: Max Hamel (februari), Lesley van Scherpenzeel (maart) en Annabelle Onrust (mei). In dit artikel maken Marco en Hanneke de balans op
Het lerarentekort geeft alle aanleiding om aandacht te besteden aan de begeleiding van startende leraren. We kunnen het ons immers niet veroorloven om jonge starters te verliezen doordat ze in de eerste fase van hun beroep overvraagd worden. Maar bovendien, er is ook het belang van de leerling.
LINK
Er zijn manieren om met behulp van moderne technologie, namelijk chatbots, startende docenten te ondersteunen in de eerste jaren van hun werk. Deze veelbelovende mogelijkheid willen we in de praktijk verkennen en beproeven. Begeleiding van startende docenten op de scholen staat onder druk door het lerarentekort. Startende docenten staan regelmatig voor de uitdaging om zelf te zoeken naar aanvullende kennis over lastige situaties die ze tegenkomen zoals: orde houden in de klas en motiveren van leerlingen. Omdat adequate begeleiding niet altijd voorhanden is willen we onderzoeken of een chatbot voor startende docenten op het gebied van pedagogisch-didactische vaardigheden een bijdrage kan leveren in de begeleiding van startende docenten. Vragen waar we antwoord op willen krijgen zijn: Naar welke kennis zijn startende docenten op zoek en welke formuleringen gebruiken startende docenten om hulp te vragen? Om dit project te kunnen uitvoeren is een consortium van meerdere partijen gecreëerd omdat voor het ontwikkelen van een chatbot kennis en expertise uit verschillende domeinen nodig is zoals onderwijskunde, Conversational Interfaces en ICT. Dit consortium bestaat uit de lerarenopleiding van de Hogeschool Utrecht, twee opleidingsscholen in de regio en Helpr. Dit project levert als eindproduct een werkende versie van een chatbot voor startende docenten in het VO op het gebied van pedagogisch-didactische vragen en een evaluatie onder zowel begeleiders/coaches en startende docenten inzake de ervaring met deze chatbot. Na dit project wordt besloten om wel of niet door te gaan met het doorontwikkelen van deze chatbot en deze breed in de praktijk in te zetten voor ondersteuning van startende docenten in het VO en mogelijk ook in het primair en hoger onderwijs.
In een context van groeiend lerarentekort gecombineerd met vroegtijdige uitval van startende leraren, vormen de praktijkvragen van startende leraren, die als bevoegde beginnende leraren werken of als zij-instromer studeren, aanleiding voor voorgesteld project 'Goed beginnen met gedrag'. Deze vragen richten zich op ondersteuning hoe in de klas om te gaan met gedrag van leerlingen en op het vormgeven van klassenmanagement. Daarnaast heeft deze groep behoefte aan samen leren en aan feedback van experts en collega's. In het voorgestelde project werken het Windesheim-lectoraat ' Betekenisvolle en inclusieve leeromgevingen', het NHL Stenden-lectoraat 'Vitale vakdidactiek' en de pabo van de Windesheim Lerarenopleiding Basisonderwijs via Zij-instroom voor primair onderwijs samen met vijf schoolbesturen in Zwolle, Almere en Assen aan de volgende onderzoeksvraag: 'In hoeverre kan deelname aan Lesson Study (LS) een positieve bijdrage leveren aan het ondersteunen van startende leraren bij klassenmanagement- en gedragsvraagstukken?' LS is een aanpak waarin kleine lerarenteams collaboratief actiiviteiten ontwerpen, deze live uitvoeren, observeren, nabespreken, herontwerpen, waarna de cyclus zich herhaalt. Doelstelling van het project is om via LS gericht op klassenmanagement- en gedragsvraagstukken nieuwe kennis te verwerven over het hierin ondersteunen van startende leraren. Leraren en schoolbesturen kunnen deze kennis inzetten enerzijds in het dagelijks handelen in de klas en anderzijds in de inductie- en begeleidingstrajecten voor startende leraren georganiseerd door de scholen. Via de werkveld- en onderzoekspartners komt de kennis ten goede aan een breder werkveld en aan het onderwijs binnen en buiten de twee betrokken hogescholen. De beoogde resultaten van het project zijn: 1) een LS-aanpak voor startende leraren gericht op klassenmanagement- en gedragsvraagstukken, 2) kennis van successen en problemen bij implementatie van de LS-aanpak, 3) inzicht in de ervaren opbrengsten van de LS-aanpak, en 4) deelnemende starters voelen zich ondersteund en hebben kennisgemaakt met een aanpak die ze in hun verdere loopbaan kunnen blijven toepassen.
Carriére-switchers kiezen steeds vaker voor een baan in het onderwijs. Toch halen veel starters geen onderwijsbevoegdheid en verlaten ze het onderwijs na enige tijd. Opleiders en begeleiders zoeken naar manieren van werven, selecteren, opleiden en begeleiden die goed aansluiten op de individuele behoeftes van zij-instromers, de specifieke onderwijspraktijk van de school en de certificeringseisen vanuit de opleiding.Doel Hoe zien die praktijken van deze startende leraren er eigenlijk uit? Lectoraat Werken in Onderwijs werkt samen met aanbieders van zij-instromers in Rotterdam en omgeving om verschillende opleidingspraktijken van zij-instromers te beschrijven en te vergelijken. We focussen daarbij op werving en selectie en op maatwerk en begeleiding. Resultaten Dit onderzoek draagt bij aan: Inzicht in de sterke kanten en mogelijke verbeterpunten van zij-instroomtrajecten voor onder andere opleiders en begeleiders Het ontwikkelen van een systematische werkwijze om het opleiden het professionaliseren van startende leraren te onderzoeken en evalueren Zo beogen we een bijdrage te leveren aan het beter opleiden en behouden van deze groep startende leraren. Looptijd 01 september 2021 - 01 oktober 2022 Aanpak Er wordt beschrijvend onderzoek gedaan door middel van literatuurstudie, documentanalyses en interviews. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een team van onderzoekers. De Rotterdamse scholen en betrokken lerarenopleiding spelen een rol als 'critical friends'.
