Verslag van een verkennende studie naar de grenzen van stedelijk burgerschap in de Nederlandse participatiesamenleving
DOCUMENT
Er is een nieuw hoera-begrip in beleidsland, te weten actief burgerschap. Het begrip is bezig een steile klim aan populariteit te maken en duikt na jarenlange afwezigheid terug in steeds meer beleidsstukken, nieuwsmedia en onderzoeksrapporten op. Het is het nieuwste medicijn om maatschappelijke uitdagingen te lijf te gaan. In internationale context gaat het dan om citizenship , in Nederlandstalig gebied om burgerschap, eigen verantwoordelijkheid of normen en waarden. Actief burgerschap is evenwel geen nieuwe uitvinding, maar duikt met enige regelmaat op in het denken over publieke dienstverlening. Bovendien leidt het frequente gebruik van de term niet automatisch tot duidelijkheid over wat er precies mee bedoeld wordt, noch tot een consensus over de wenselijkheid er een aangrijpingspunt voor beleid in te vinden. Er is sprake is sterke taalvervuiling en enige milieuzorg is dringend nodig. Nu de bandbreedte van lokaal beleid sterk toeneemt, is een consensus over inhoud en relevantie van burgerschap wenselijk. Deze publicatie vouwt het begrip actief burgerschap open en belicht de verschillende dimensies en aanknopingspunten voor beleid, met name het grotestedenbeleid in Eindhoven.
DOCUMENT
Over stedelijk burgerschap worden levendige discussies gevoerd. Het gaat daarbij onder meer om succesfactoren van burgerinitiatieven, de relatie tussen burger en overheid, de rol die sociale netwerken spelen bij burgerparticipatie, en om hoe verschillende bevolkingsgroepen vorm geven aan actief burgerschap. Dit boek wil een bijdrage leveren aan de discussies over stedelijk burgerschap, gebaseerd op onderzoeken die zijn uitgevoerd in Rotterdam en Den Haag. Hieraan hebben zowel studenten en docenten van hogeschool Inholland als externe deskundigen meegewerkt. De huidige stand van het onderzoek naar burgerschap wordt weergegeven. Actuele vormen van binding en burgerschap worden in kaart gebracht op Noordereiland in Rotterdam en in het Statenkwartier in Den Haag. Een onderzoek uit 1963 op het Noordereiland werd recent enigszins herhaald, zodat je als lezer twee ‘plaatjes’ van binding en burgerschap met elkaar kunt vergelijken. Op het Noordereiland is ook gekeken naar community art in relatie tot burgerschap. In Den Haag is bovendien gekeken naar de ervaringen met een aantal burgerinitiatieven en hoe de gemeente daarmee is omgegaan. Het boek laat zien hoe in verschillende buurten de inzet voor de publieke zaak uiteenlopende vormen van stedelijk burgerschap oplevert. Niet alle vormen worden door de overheid gezien en op waarde geschat. Een gemiste kans, aangezien die (terugtredende) overheid een actieve en omvangrijke civil society wil.
LINK
Aan hogescholen zijn lectoren concreet en praktijkgericht bezig met het analyseren en helpen oplossen van stedelijke vraagstukken. Dit boek geeft een actueel overzicht van hoe stedelijk onderzoek van zesentwintig lectoraten eruit ziet en tot welke praktisch bruikbare resultaten dit leidt. Uit het boek blijkt duidelijk dat burgers en ondernemers op lokaal niveau in samenwerking met de overheid en andere partners zelf bezig zijn wijken en buurten beter te maken en vooral van elkaar te leren. Leren van elkaar en van praktijkrelevant onderzoek draagt bij aan het vormen van een lerende stad.
LINK
In dit artikel wordt de literatuur verkend op het terrein van een meer sociaalparticipatieve benadering van actief burgerschap. In deze literatuur wordt de ontwikkeling van burgerschap verbonden met de noodzaak zicht te ontwikkelen op handelingscontexten die voor zowel burgers als sociale professionals van belang zijn. We verkennen relevante literatuur van onder andere De Tocqueville, Dewey, Putnam, Lichterman en Biesta. Door aandacht te besteden aan burgerschap als praktijk beogen we dichter op de huid van het werk van sociale professionals te kruipen, waardoor de huidige ontwikkelingen rondom de bevordering van actief burgerschap bevraagd kunnen worden. Wat deze literatuurverkenning in beeld brengt is dat actief burgerschap niet tot bloei komt vanuit een opgelegde moraal, maar verbonden dient te worden met het dagelijkse handelen van burgers, waarin het “al doende leren” samen op gaat met de ontwikkeling van betekenisvolle praktijken. Sociale professionals hebben vooral tot taak dit type praktijken te ondersteunen en te faciliteren.
DOCUMENT
Dit artikel beschrijft hoe woonkwaliteit 'gegroeid' is van woonkwaliteit naar woonomgevingskwaliteit naar kwaliteit van relaties met buren. Die laatste dimensie van woonkwaliteit betekent een nieuwe agenda voor opbouwwerk en woningcorporaties, en vraagt om nieuwe instrumenten. Daarvan worden er een aantal beschreven, zoals de woonladder en straatetiquettes.
DOCUMENT
Een rechtvaardige stad is een stad voor iedereen. Een stad waarin iedereen vanuit eigen mogelijkheden mee kan doen en waar je anderen ontmoet. Waar iedereen toegang heeft tot wonen, werken en ontspanning. De toegang tot de stad staat in de praktijk onder druk. Huren en huizenprijzen zijn zo hoog dat steeds minder mensen ze kunnen betalen. De groeiende ongelijkheid op het gebied van wonen hangt samen met ongelijkheden op gebieden als gezondheid, welzijn, opleiding, werk en inkomen. Het maakt nog altijd uit waar je wieg staat. De verschillen tussen wijken in kwaliteit van leven en kansen van bewoners zijn vanuit het perspectief van een rechtvaardige stad niet acceptabel. In een rechtvaardige stad worden ongelijkheden voorkomen en bestreden, zodat de stad van iedereen wordt. Dat vergt de inzet van professionals, bewoners, (sociaal)ondernemers, overheidsmedewerkers en onderzoekers. Kritisch praktijkgericht onderzoek draagt bij aan het werken aan een rechtvaardige stad. Dat onderzoek sluit aan bij de vragen waar bewoners en professionals tegenaan lopen. In dit boek laten we dat zien aan de hand van praktijkgericht onderzoek van het lectoraat Dynamiek van de Stad. De voorbeelden gaan over de komst van rijkere bewoners in een wijk, wat wijkbewoners bindt en solidair maakt, wat de rol is van verbindende professionals, en hoe je praktijkgericht onderzoek met studenten organiseert. Onderwerpen die de discussie over een rechtvaardige stad voeden. Daarnaast wordt het perspectief van een rechtvaardige stad uitgewerkt. Duidelijk wordt dat kritisch praktijkgericht onderzoek oog heeft voor hervormingen in de samenleving die nodig zijn om de ongelijkheden aan te pakken.
DOCUMENT
De bijdragen in deze bundel geven aldus een veelzijdig beeld van hedendaags burgerschap in de grote stad.
DOCUMENT
Om de Haagse Hogeschool/TH Rijswijk en haar lectoren middels een boekje te presenteren, is daarom gekozen voor een typisch 'Haags' thema, namelijk 'burgerschap'; de ontwikkelingen, mogelijkheden, vraagstukken en oplossingen in de relatie tussen mensen en hun omgeving, hun overheid, in een grote stad als Den Haag. Alle lectoren is gevraagd een hoofdstuk te schrijven over dit thema. Het resultaat is bijeengebracht in deze bundel. De bijdragen zijn zeer uiteenlopend van karakter: variërend van columns of essays tot begripsmatige en theoretische beschouwingen of empirisch onderzoek. zij zijn geschreven als illustratie voor een breed publiek van datgene waarmee onze lectoren zich bezighouden: een illustratie, hoe sterk de Haagse Hogeschool/TH Rijswijk in open verbinding staat met de ontwikkelingen in haar omgeving.
DOCUMENT
