In het vmbo zien we een toenemende interesse voor nieuwe activerende, motiverende en op competentieontwikkeling gerichte werkvormen. Deze ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor de taken, rollen en competenties van docenten. Van hen wordt verwacht dat zij gezamenlijk met hun collega's nieuwe programma's en onderwijsarrangementen ontwerpen. Het is van belang docenten-in-opleiding, lerarenopleiders en onderzoekers bij dit proces te betrekken. Door sterkere relaties tot stand te brengen tussen Schoolontwikkeling, Opleiding van leraren, Onderwijskundig onderzoek en Professionele ontwikkeling van leraren (SOOP) kunnen individuele leerprocessen worden ingebed in en bijdragen aan collectieve leerprocessen. In dit artikel wordt verslag gedaan van een onderzoek dat vanuit een SOOP-perspectief is opgezet bij docenten die betrokken zijn bij het vormgeven van competentiegericht voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs. Het Cognitive Apprenticeship Model (Collins, Brown, & Newman, 1989) lijkt een goed kader te bieden voor het vormgeven van competentiegericht vmbo. We hebben onderzocht in hoeverre de praktijktheorieën van de betrokken docenten kunnen worden getypeerd met behulp van concepten en principes uit dit model. Daarnaast vroegen we ons af in hoeverre en op welke wijze zich daarbij een (eventuele) spanning tussen het door Sfard (1998) onderscheiden acquisitie- en participatieperspectief manifesteert. Uit de met behulp van concept maps, cued en semigestructureerde interviews verzamelde resultaten blijkt dat de vier dimensies van het Cognitive Apprenticeship Model een rol spelen in de praktijktheorieën, hoewel didactische maatregelen en sociologische aspecten van de leeromgeving duidelijk meer naar voren kwamen dan aandacht voor leerinhouden en opbouw van het onderwijsprogramma. Verder waren bij zes docenten passages te identificeren die duiden op een spanning tussen acquisitie en participatie, bij zeven docenten konden geen voorbeelden gevonden worden.
LINK
Paper voor ORD 2014 In deze reviewstudie wordt de positie van het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) geanalyseerd als deel van het onderwijsbestel zowel in relatie tot de eerste fase voortgezet onderwijs als in relatie tot de beroepsonderwijskolom. De dualiteit van het vmbo wordt beschouwd ten aanzien van ontwikkelingen in maatschappelijke doelen, keuze- en selectieprocessen, inrichtingskenmerken en deelnamepatronen. Er wordt een historisch perspectief gehanteerd, niet zozeer voor een descriptief overzicht maar om inzicht te krijgen in de ontwikkelingen. Aanvullend vindt een internationale vergelijking plaats met enkele onderwijsstelsels die dezelfde of juist andere kenmerken hebben. Is de meervoudige positie van het vmbo al dan niet herkenbaar in andere stelsels, welke horizontale en verticale verbindingen zijn elders aanwezig, hoe zijn deelnameontwikkelingen vervolgens te begrijpen?
DOCUMENT
Studenten in het beroepsonderwijs hebben vaak problemen met recontextualiseren. Door recontextualisatie verbinden studenten verschillende type kennis tot beroepskennis. Beroepskennis wordt opgevat als verborgen, situationele, episodische maar ook expliciete en gecodificeerde kennis. Dit artikel gaat in op de vraag hoe recontextualiseren door studenten in het beroepsonderwijs gestimuleerd kan worden. Twee gevalsstudies in het voorbereidend- en het middelbaar beroepsonderwijs zijn uitgevoerd, waar de eerste gevalsstudie ontwerptekeningen en de tweede gevalsstudie beroepsdilemma’s gebruikt om recontextualisatie van studenten te stimuleren. De eerste gevalsstudie laat zien dat ontwerptekeningen het recontextualiseren van studenten in het technische voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs kan ondersteunen. De ontwerptekeningen zetten studenten aan tot het verbinden van verschillende type kennis, waarbij docenten actief hun eigen beroepskennis expliciteerden. De resultaten van de tweede gevalsstudie laten zien dat het bespreken van beroepsdilemma’s studenten in het middelbaar beroepsonderwijs aanzet tot reflectie. Er werden geen verschillen gevonden in interacties tussen studenten en docenten en tussen studenten onderling. Wel werden er verschillen gevonden voor het beroep (ICT en Pedagogisch Werk). De twee gevalsstudies laten zien dat begeleiding van de docent ertoe doet bij het recontextualiseren van beroepskennis
DOCUMENT
Veel scholen in het Nederlandse voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) hebben de laatste jaren initiatieven genomen om vormen van competentiegericht onderwijs in te voeren. Drie aspecten van het leren van leerlingen in competentiegericht onderwijs lijken van bijzonder belang te zijn, namelijk doeloriëntaties, informatieverwerkingsstrategieën en leerresultaten. In dit proefschrift worden de relaties beschreven en verkend tussen de leerprocessen van leerlingen - in termen van doeloriëntaties, informatieverwerkingsstrategieën en kennisontwikkeling - en de mate waarin kenmerken van competentiegericht onderwijs geïmplementeerd zijn op vmbo-scholen. De centrale vraagstelling was: Wat zijn de relaties tussen de doeloriëntaties, informatieverwerkingsstrategieën en kennisontwikkeling van leerlingen in competentiegericht vmbo?
DOCUMENT
Geen samenvatting beschikbaar
DOCUMENT
In dit paper wordt er gekeken naar de methodologische kwaliteit van de vragenlijst 'Krachtige leeromgevingen in het beroepsonderwijs' wanneer deze wordt ingezet in het vmbo en mbo. De vragenlijst werd voorgelegd aan verschillende respondenten, uit wiens antwoorden bleek dat vastgesteld kan worden dat de interne en constructvaliditeit van de vragenlijst in beperkte mate in orde zijn en dat de conclusies die op basis van de vragenlijst getrokken worden overeenkomen met verzamelde kwalitatieve gegevens.
DOCUMENT
Het VMBO is volop in ontwikkeling. De aansluiting met het MBO moet worden verbeterd en het vroegtijdige schoolverlaten moet worden tegengegaan. Er is onder andere sprake van nieuwe leerwegen, nieuwe examenprogramma’s, leerwerktrajecten, werkpleksimulaties, een nieuwe zorgstructuur, didactische vernieuwing en herbezinning op de inrichting van de basisvorming. Het gaat om een omvangrijke en complexe operatie, die een groot beroep doet op het beleidsvoerend vermogen van scholen en die gepaard gaat met veel interessante innovaties die grote gevolgen hebben voor het werk van leraren. Het is opvallend en tegelijkertijd zorgwekkend dat de lerarenopleidingen nauwelijks direct bij deze ontwikkelingen betrokken zijn. Daardoor ontstaat er een steeds groter wordende kloof tussen de lerarenopleiding en het VMBO-veld. In dit artikel geven we eerst een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in het VMBO. Daarna gaan we in op de stappen die binnen de Fontys Hogescholen zijn gezet om de kloof te overbruggen.
DOCUMENT
Hoofdstuk 1 Vakmensen worden docenten in het vmbo. Het pilotproject beoogde de instroom van vakmensen als (parttime) leraar in het vmbo door een leerweg waarin het leren op de werkplek, de vmbo-school dus, centraal stond. Hoofdtuk 2 Anders kijken naar leren. Nieuwe inzichten in leren (m.n. werkplekleren en veranderend leren) en de consequenties voor het opleiden worden besproken. Leren op de werkplek vindt altijd plaats, ook als er geen speciale leerintentie of -begeleiding is. Theoretisch en kritisch-reflectief leren vinden niet vanzelf plaats. Deze leervormen moeten (in de opleiding) worden geleerd en (op de werkplek) worden georganiseerd. Hoofdstuk 3 Leren op de werkplek centraal Maatwerk betekent dat moet worden onderzocht welke startcompetenties de cursisten wel en niet voldoende beheersen (assessment), bij het begin van de opleiding, maar ook meermalen tussentijds. De officikle startbekwaamheden voor de opleiding en de assessment moeten worden toegespitst op het specifieke karakter van het werk als vmbo-docent in de betreffende praktijkvakken. In een overzicht worden de verschuivende rollen van alle betrokkenen samengevat. Hoofdstuk 4 Instrumenten voor het werkplekleren in de opleiding. Hulpmiddelen voor het werkplekleren zoals portfolio, assessment en persoonlijk ontwikkelingsplan en het gebruik ervan (feedback, intevisie, zelfbeoordeling) worden besproken, naast hulpmiddelen voor cursisten ( leermemo , ervaring: wat neem ik ervan mee , heb ik vragen ). Deze instrumenten zijn in bijlagen voor gebruik door betrokkenen opgenomen.
DOCUMENT
-
LINK
