Sinds 2010 produceert Nieuwater ultrapuur water uit effluent van de RWZI Emmen. Dit water wordt als proceswater geleverd aan de NAM in Schoonebeek. Op basis van bijna 10 jaar ervaring kan worden geconcludeerd dat RWZI-effluent een prima bron is voor industriewater, zeker wanneer grond- en oppervlaktewater relatief schaars zijn.
MULTIFILE
Dit rapport is geproduceerd door het lectoraat Duurzame Paardenhouderij en Paardensport van Hogeschool Van Hall Larenstein. De inhoud biedt algemene handvatten over het inrichten van biodiverse en paardvriendelijke paardenhouderijen, met aandacht voor landschapskwaliteit en bedrijfsvoering.
MULTIFILE
Stadsontwerpers werken graag met water. Een van de voordelen zou zijn dat waterelementen hitte in de stad verminderen en de gevoelstemperatuur op straat verlagen. Maar hoe verkoelend is stedelijk water nu echt? Volgensverschillende studies is een verkoelend effect van watervormen zoals vijvers, grachten en sloten nauwelijks merkbaar of zelfs afwezig.
MULTIFILE
Voldoende en betrouwbaar water is van levensbelang voor iedereen, en zeker voor militairen tijdens militaire operaties. Het is dan echter niet altijd eenvoudig om voldoende water beschikbaar te hebben, en om een goede drinkwaterkwaliteit te kunnen garanderen. In dit project zal worden onderzocht hoe lokale waterbronnen kunnen worden gebruikt, en hoe hier met een relatief eenvoudige zuivering drinkwater en eventueel een andere kwaliteit water van kan worden gemaakt. Andere kwaliteiten water kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt voor het afspoelen van voertuigen, toiletspoeling en dergelijke, waar geen drinkwaterkwaliteit voor nodig is. Daarnaast zal worden onderzocht hoe het water op locatie zoveel mogelijk kan worden opgevangen en hergebruikt, zodat de locatie voor zijn watervoorziening zo min mogelijk afhankelijk is van de omgeving. Hiertoe wordt in kaart gebracht voor welke toepassingen hoeveel water nodig is, welke waterkwaliteit hiervoor nodig is, welke kwaliteit water beschikbaar is, en hoe hier, met een zo eenvoudig mogelijke zuivering, geschikt (drink)water van gemaakt kan worden. Hierbij zal expliciet aandacht worden gegeven aan mogelijkheden de milieu-impact zoveel mogelijk te verkleinen. Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met Defensie, leveranciers van kleinschalige zuiveringssystemen, en met onderzoekers en studenten van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). De resultaten van dit onderzoek bieden concrete aanbevelingen voor een duurzame, robuuste watervoorziening tijdens militaire operaties, die ook kunnen worden gebruikt voor civiele doeleinden, zoals voor de lokale bevolking in geval van calamiteiten, in vluchtelingenkampen en bij festivals.
In dit traject bundelen NHL Stenden Hogeschool en Wetsus de krachten en gaan een lector Waterslim Waterstof aanstellen, waarmee de realisatie van een grootschalige waterstof-hub in Noord-Nederland, en daarmee de Nederlandse energietransitie, drastisch zal versnellen. Waterslim Waterstof definiëren we als waterstof gemaakt met hernieuwbare energie, uit hernieuwbare watervoorraden. Dus zonder uitputting van schaarse zoetwatervoorraden. De stand der techniek voor groene waterstof is elektrolyse van gedemineraliseerd zoetwater. Per kg waterstof is ten minste 9 kg gedemineraliseerd water nodig. Grootschalige waterstof productie concurreert met drinkwater en andere zoetwaterbronnen en vergroot de problemen rond seizoensgebonden droogte en teruglopende waterkwaliteit. In dit lectoraat worden verschillende routes ontwikkeld om waterstof rechtstreeks uit laagwaardig water te produceren, zoals zee- of brakwater. Dit zal worden bereikt door innovatieve membranen, katalytische materialen en elektrochemische celconfiguraties in te zetten voor een meer efficiënte opslag en productie van waterstof. Met name op het gebied van de productiewijze van het flowfield van de membraan gescheiden electrolyser en de keuze van de katalysatoren voor de splitsing van water in waterstof en zuurstof zijn doorbraken mogelijk. Ook op het gebied van de katalysatorbereiding zijn veel nieuwe ontwikkelingen gaande om te komen tot zeer hoge stroomdichtheden. Integratie van waterontzilting met elektrolyse voor waterstofproductie is een hele andere invalshoek. Het werkplan bestaat primair uit praktijkonderzoek, grotendeels uitgevoerd door studenten, onder begeleiding van de nieuwe lector en betrokken bedrijven. Het toegepast onderzoek bestaat uit het op lab-schaal verder ontwikkelen van veelbelovende elektrochemische systemen, en het opschalen van reeds gevalideerde oplossingen. Dit alles zal plaatsvinden in een bredere context, waar wetenschappelijke vragen worden geadresseerd door Wetsus, en de betrokken bedrijven de technologie met NHL Stenden naar commerciële toepassing brengen. In dit traject worden fundamentele kennis, praktijkonderzoek met nieuwe materialen en systemen, de training van jonge professionals in de water-energie nexus met innovatieve bedrijven bijeengebracht voor maximale impact.
Schoon water is essentieel voor de productie van waterstof (H2) terwijl in deze productie ook veel restwarmte vrijkomt. Hier liggen grote kansen voor circulariteit. Het project 'Membraandestillatie voor en uit H2' onderzoekt de hoeveelheid en kwaliteit van water dat membraandestillatie (MD) kan produceren. Dit gebeurt met restwarmte van elektrolyse voor waterstofproductie en brandstofcellen voor elektriciteitsproductie uit waterstof, met verschillende waterbronnen. Het huidige energetisch conversierendement van elektrolyse en brandstofcellen is ongeveer 70%, terwijl de restenergie als warmte vrijkomt bij 60-70°C. MD kan juist op dit temperatuurniveau efficiënt grote hoeveelheden proceswater produceren, tot tien keer meer dan nodig voor de elektrolyse. Bij de verwachte 10 GW elektrolysecapaciteit die in Nederland nodig zal zijn, kan MD jaarlijks ten minste 100 miljoen m³ proceswater opleveren. Dit vertegenwoordigt meer dan 30% van het huidige industriële drinkwaterverbruik. In dit project wordt met een laboratorium-MD-cel aangetoond dat MD efficiënt proceswater kan produceren uit alternatieve waterbronnen zoals regenwater, secundair effluent van rioolwaterzuiveringsinstallaties en circulair water uit brandstofcellen. Het verwijderingsrendement van MD voor zouten en organische verontreinigingen wordt bepaald via chemische analyses. De kwaliteit van het geproduceerde water wordt vergeleken met de gewenste proceswaterkwaliteit en de vereiste waterkwaliteit voor elektrolyse. Waar nodig wordt verdere opwerking getest om aan deze eisen te voldoen. Vervolgens wordt berekend hoeveel proceswater per waterbron kan worden geproduceerd en met welk energetisch rendement, inclusief een kostenschatting.
