Dit rapport vormt een onderzoek naar de mogelijkheden van voedselbos, natuurontwikkeling en de mogelijke combinatie van beide in het Geleenbeekdal. Het is namelijk niet bekend waar in het Geleenbeekdal natuur kan worden ontwikkeld en welke invloed voedselbossen hebben op de waterhuishouding. Het waterschap Limburg wil graag antwoorden op deze vragen en daarom is de hoofdvraag in dit onderzoek: “Wat is de potentie van een voedselbos in de ontwikkeling van natuur en in de waterhuishouding rond het Geleenbeekdal?”
DOCUMENT
Onderzoek naar de wijze waarop de waterhuishouding in een voedselbos functioneert. Het onderzoeksgebied betreft voedselbos Ketelbroek te Groesbeek en de naastgelegen akker. Uit de analyse van de waterbalans is voortgekomen dat er tussen de waterbalans van de akker en het voedselbos een aantal opmerkelijke verschillen zitten. Hoewel de bodem van de akker het hoogste organische stofgehalte bevat, vindt hier de laagste maximale berging plaats als gevolg van een kleinere worteldiepte. Dit komt door de vele vegetatielagen die in het voedselbos aanwezig zijn. De vele vegetatielagen zorgen namelijk voor een grotere verdamping en een grotere waterberging.
DOCUMENT
Het doel van deze handleiding is om studenten kennis te laten maken met de Waterwijzer Landbouw en de Waterwijzer Natuur. De WWN en WWL zijn ontwikkeld door Wageningen University & Research (WUR) en Onderzoeksinstituut KWR. Met behulp van de WWL en WWN kan worden onderzocht hoe groot het verschil is tussen de optimale grondwaterdynamiek en de actuele grondwaterdynamiek voor landbouw en natuur. (STOWA, 2018). Gebruikers leren in deze handleiding wat het effect is van de waterhuishouding op natuur en gewasopbrengst. Ook kan met behulp van de Water Wijzers de effecten op gewasopbrengst in de landbouw en de doelrealisatie van grondwaterafhankelijke natuur inzichtelijk worden gemaakt. Landbouw en natuur vraagt immers specifieke eisen als het gaat om de waterhuishouding, zoals de grondwaterstand, kwel/infiltratie, bodem en klimatologische omstandigheden. Deze parameters worden voor beide software als input gebruikt. Kwel/infiltratie alleen bij Waterwijzer Natuur. De benodigde input parameters worden in Hoofdstuk 2.2 bij de Waterwijzer Landbouw en Hoofdstuk 3.2 bij de Waterwijzer Natuur toegelicht.
DOCUMENT
Het Gedempte Zuiderdiep in Groningen was voor de demping een cruciale gracht voor watervoorziening, scheepvaart en riolering. Tegenwoordig is de straat juist één van de risicoplekken bij extreem weer en er dreigt dan waterschade bij de omliggende panden. Durft de gemeente het diep ooit weer open te breken om de waterhuishouding van de stad te verbeteren?
LINK
PowerPointpresentatie gebruikt op de 2e Kennisdeeldag ’Voedselbossen Zuidoost-Nederland’ in Maastricht op 11 december 2019.
DOCUMENT
Communities worldwide are critically re-examining their seasonal cultures and calendars. As cultural frameworks, seasons have long patterned community life and provided repertoires for living by annual rhythms. In a chaotic world, the seasons - winter, the monsoon and so on - can feel like stable cultural landmarks for reckoning time and orienting our communities. Seasons are rooted in our pasts and reproduced in our present. They act as schemes for synchronising community activities and professional practices, and as symbol systems for interpreting what happens in the world. But on closer inspection, seasons can be unstable and unreliable. Their meanings can change over time. Seasonal cultures evolve with environments and communities’ worldviews, values, technologies and practices, affecting how people perceive seasonal patterns and behave accordingly. Calendars are contested, especially now. Communities today find themselves in a moment of accelerated and intersecting changes - from climate to social, political, and technological - that are destabilizing seasonal cultures. How they reorient themselves to shifting patterns may affect whether seasonal rhythms serve as resources, or lead people down maladaptive pathways. A focus on seasonal cultures builds on multi-disciplinary work. The social sciences, from anthropology to sociology, have long studied how seasons order people’s sense of time, social life, relationship to the environment, and politics. In the humanities, seasons play an important role in literature, art, archaeology and history. This book advances scholarship in these fields, and enriches it with extrascientific insights from practice, to open up exiting new directions in climate adaptation. Critically questions traditional, often-static notions of seasons; re-interpreting them as more flexible, cultural frameworks adapting to changes to our societies and environments.
LINK
Deze handreiking bestaat uit zes praatplaten (drie wijktypes met een onderscheid voor hoog en laag Nederland) die dienen als toekomstschetsen om visueel inzichtelijk te maken hoe groen in de wijk droogtebestendiger gemaakt kan worden. Iedere praatplaat omvat een visualisering van mogelijke maatregelen per wijktype in hoog of laag Nederland. Dit om een breder perspectief weer te geven van wijktypes met verschillende (technische) haalbaarheidseigenschappen. ‘Oudere woonwijken’ zijn een samenvoeging van de karakteristieken van verschillende wijktypes: tuindorp, volkswijk, naoorlogse tuinstad, laagbouw en naoorlogse woonwijk, allen gebouwd in de eerste helft van de 20e eeuw. Bloemkoolwijken en Vinexwijken zijn later ontwikkeld en hebben een andere ruimtelijke indeling, groeiplaatsomstandigheden, waterhuishouding en andere technische eigenschappen.Voor de uiteenzetting van de maatregelen is per wijktype gekeken naar zowel de technische haalbaarheid van implementatie van maatregelen in de straat als naar planning van inpassing van maatregelen in lijn met de reguliere beheer-, vervangings- en/of herinrichtingsopgave.Dit betekent dat de praatplaten een algemeen toekomstbeeld schetsen van maatregelen die toepasbaar zijn per wijk- en bodemtype. Het is goed mogelijk dat voor specifieke situaties weggelaten maatregelen wel implementeerbaar zijn, zowel vanuit een technisch oogpunt als vanuit het implementatie-vlak. Deze praatplaten fungeren dan ook als eerste inventarisatie van mogelijke kansen en 'bottlenecks’ en vormen daarbij het startpunt voor gesprekken met andere afdelingen.Elke praatplaat geeft inzicht in drie verschillende doelen: Wat betekent een set aan maatregelen voor de ruimtelijk indeling van een wijk, zowel boven- als ondergronds (indeling straatprofiel, kabels & leidingen, riolering etc.)? Wanneer implementeer je een maatregel en hoe zit het met koppelkansen? Zonder mee te koppelen, tijdens een vervangingsopgave (vervangen straat, riolering en groen), of tijdens een herinrichtingsopgave (herinrichting openbare ruimte). Welke combinaties van maatregelen zijn noodzakelijk, vullen elkaar aan of zijn conflicterend?
DOCUMENT
In het kader van natuurontwikkeling van het Geleenbeekdal in Zuid-Limburg wordt de Geleenbeek geanalyseerd en worden maatregelen aangedragen. Watersystemen worden teruggebracht in de natuurlijke staat. De Geleenbeek is vroeger voor de mijnbouw gekanaliseerd. Sinds 1990 ondervindt langs de beek herstelmaatregelen plaats. Het beekherstelproject van de Geleenbeek valt onder de doelstellingen van het Waterschap Limburg. Door de beek te herstellen en natuurontwikkeling binnen het gebied te bevorderen worden nieuwe kansen gecreëerd voor flora en fauna. Dit onderzoek dient als advies voor het Waterschap Limburg voor mogelijke natuurontwikkeling in en rondom de Geleenbeek. Door natuur te ontwikkelen kunnen problemen zoals zuurstofstress worden aangepakt.
DOCUMENT
Het boek Bodemraad is ontstaan vanuit een vraagstuk uit het agrarische werkveld. Er is een bedrijfsbezoek geweest bij de Gouden Boaiem te Smallebrugge. Het vraagstuk waarvoor een oplossing gezocht moet worden is als volgt: ‘Hoe kan biodiversiteit ingezet worden voor de gezondheid van het vee?’ De bodemraad is een boekje om inspiratie op te doen. Het geeft geen kant en klare oplossingen, maar geeft inspiratie voor veehouders om een nieuwe denkrichting in te slaan. Er worden verschillende problemen besproken, er wordt een samenhang tussen problemen besproken en daarnaast worden bekende en minder bekende oplossingen gegeven. Deze oplossingen kan de veehouder zelf verder uitwerken en toepassen waar nodig.
DOCUMENT
De huidige landschapsinrichting komt steeds verder onder druk te staan. Klimaatverandering, weersextremen en langere periodes van nat en droog zorgen voor steeds meer problemen in het landschap en ook een afname in biodiversiteit en de stikstofcrisis eisen hun tol. Zo worden de hogere zandgronden steeds droger en neemt het risico op overstromingen door hevige buien toe. Het huidige landschap lijdt hieronder en vraagt om verandering. Een herinrichting van het landschap op basis van water- en bodemeigenschappen, biedt de oplossing. De casus is uitgevoerd in het Groene Woud, gelegen in de provincie Noord-Brabant. Het Groene Woud is 35.000 hectare groot en bevindt zich tussen ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Tilburg. Het wordt gekenmerkt door een typisch beekdallandschap met tal van beken en natuur, vaak sterkverweven met agrarische activiteiten. Het doel van de casus Klimaatveerkrachtig landschap – het Groene Woud, is het ontwerpen van een herinrichting van het Groene Woud, waarbij al deze problemen mee worden genomen. De herinrichting is gedaan aan de hand van water- en bodemeigenschappen en biedt zowel landbouw als natuur de kans om zich optimaal te ontwikkelen binnen de grenzen van het Groene Woud.
DOCUMENT
