Leidinggeven in de welzijnssector is geen sinecure. Het volstaat allang niet meer baas te spelen en te volgen of de boekhouding klopt. Verandermanagement, coachend leidinggeven, PR, waarderen en belonen: het zijn maar enkele onderdelen van de opleidingen die de Leuvense en Antwerpse universiteiten, en de Maastrichtse Hogeschool Zuyd aanbieden. In een interview met o.a. Chrit Leenders en Nol Reverda zocht “Weliswaar” de verschillen en overeenkomsten tussen de drie opleidingscentra.
DOCUMENT
‘De mens centraal’, wat betekent dat daadwerkelijk voor studeren en voor werken in de zorg-, sport- en welzijnssector? Je kunt er immers niet op tegen zijn. Is het vooral een nieuwe beleidskreet? Betekent het ‘ieder voor zich’? De opleidingen en onderzoekslijnen van Inholland werken vanuit een holistische mensvisie. Dat biedt een kader, maar blijkt ook behoorlijk veel interpretaties te hebben. De bundel ‘De mens centraal, geen probleem?’ gaat daarover.
DOCUMENT
Burgers moeten van de overheid meer zelf doen en elkaar helpen. Dat vraagt een andere werkwijze van beroepskrachten in welzijn en maatschappelijke dienstverlening. Het gaat bijvoorbeeld om coachen naar werk van mensen die dat op eigen kracht niet kunnen. Ook moeten de betrokken beroepskrachten - in het kader van de transitie in de jeugdzorg - meer gaan samenwerken met de Centra voor Jeugd en Gezin, huisartsen, GGD en scholen. Het Actieprogramma gaat acties voor beroepskrachten organiseren zoals scholing, bijscholing en het versterken van de beroepsidentiteit.
DOCUMENT
Maatschappelijke ontwikkelingen zoals de vergrijzing en de verschuiving richting participatiemaatschappij, gaan gepaard met complexere, domeinoverstijgende ondersteuningsbehoeften in de zorg- en welzijnssector. In toenemende mate wordt de oplossing voor deze problematieken ook in de technische hoek gezocht. Zelfstandig wonende, kwetsbare ouderen zijn bij uitstek een groep met meerdere problematieken die in elkaar grijpen. De inzet van technologie en daarmee interprofessionele samenwerking (IPS) tussen zorg-, welzijns- en technische professionals is daarbij, zeker als het gaat om de implementatie van technologie, steeds belangrijker. Om aankomende professionals hierop voor te bereiden is Interprofessionele Educatie (IPE) cruciaal. Er is echter nog onvoldoende bekend over hoe (aankomende) zorg-, welzijns- en technische professionals interprofessioneel samenwerken in de praktijk (IPS) en het onderwijs (IPE) en de mate waarin dit op elkaar aansluit. In dit onderzoek wordt de vraag beantwoord hoe IPS en IPE vorm krijgen bij de implementatie van technologie in de ondersteuning van zelfstandig wonende, kwetsbare ouderen. Daartoe wordt ingezoomd op de concrete samenwerkingsprocessen, de benodigde, ingezette en ontwikkelde competenties en de wijze waarop betrokkenen IPS en IPE ervaren. De dataverzameling richt zich op vier tot zes cases in de praktijk en het onderwijs. Door middel van observaties, vragenlijsten en groeps- of individuele interviews met betrokkenen worden inzichten verkregen in deze vernieuwende vormen van samenwerking. Voor de dataverzameling zullen afstudeerders en waar mogelijk docenten van verschillende opleidingen in zorg, welzijn en techniek worden ingezet. Het onderzoek mondt uit in drie typen producten, te weten (inter-)nationale publicaties, een toolbox voor IPS en IPE en een workshop IPE voor onderwijsontwikkelaars. Daarnaast is de onderzoeker betrokken bij verschillende bestaande IPE-programma’s binnen Avans, zodat de opgedane expertise snel zijn weg naar het onderwijs kan vinden. Ten slotte worden via participatie in de projecten IPS en Sociale Technologie de resultaten van het onderzoek verder benut voor de onderwijspraktijk.
De maatschappelijke opgaven op het gebied van zorg vragen om ingrijpende transities. Dat geldt ook voor de revalidatiezorg voor de groeiende groep mensen met verworven neurologisch letsel, waar in lijn met het Integraal Zorgakkoord de klinische opnameduur na bijvoorbeeld een beroerte, hersentrauma of dwarslaesie verder verkort wordt. De impact daarvan op revalidanten, mantelzorgers en zorgprofessionals is aanzienlijk. Doordat ontslag in een eerder stadium van het revalidatietraject plaatsvindt, is de zorgzwaarte en de complexiteit van revalidatie thuis hoog. Tegelijkertijd is er door afname van zorgprofessionals een groeiend tekort aan thuiszorg en eerstelijns therapiecapaciteit. Passende zorg is dan niet (tijdig) beschikbaar, waardoor revalidanten zich aan hun lot overgelaten voelen en mantelzorgers onzekerheid ervaren over de zorg en ondersteuning thuis. De urgentie van verbetering van transmurale revalidatiezorg wordt daarom door betrokkenen sterk gevoeld. Zorgprofessionals zien de noodzaak om mantelzorgers tijdens de klinische fase beter te betrekken bij de voorbereiding op ontslag. Zo kunnen zij zinvolle input leveren omdat zij ‘hun’ revalidant en de thuissituatie goed kennen en worden zij beter toegerust voor coördinatie en ondersteuning van intensieve thuisrevalidatie. Ze zijn daardoor na ontslag beter in staat om de regie te nemen over het revalidatieproces, autonomie in hun dagelijkse leven met de revalidant te herwinnen en minder afhankelijk van zorg te zijn. Het betrekken van mantelzorgers is echter niet vanzelfsprekend omdat deze onder druk staan en niet allemaal belastbaar zijn. In dit project identificeren we met relevante stakeholders hun behoeften, wensen en knelpunten betreffende het betrekken van de mantelzorgers in de klinische fase. Middels ontwerpgericht onderzoek zullen we samen met de doelgroepen een eerste conceptueel ontwerp opstellen voor producten en -processen die vroegtijdige en betere betrokkenheid van mantelzorgers bij voorbereiding op ontslag bevorderen. Verkenning van onbenutte innovatieruimte en de potentie van cross-sectorale samenwerking met bijvoorbeeld de creatieve, technologische en/of welzijnssector behoren tot de projectactiviteiten.
De zorg- en welzijnssector in Vlaanderen en Nederland kampt met grote personeelstekorten, terwijl veel hoogopgeleide nieuwkomers moeite hebben om een baan te vinden op hun niveau. Next Steps voor nieuwkomers wil deze mismatch aanpakken met gerichte opleidingstrajecten en ondersteuning voor zowel werknemers als werkgevers in de zorgsector en sociaal werk.
Centre of Expertise, onderdeel van Hogeschool Inholland
