De coronapandemie heeft opnieuw laten zien dat we in een onderling afhankelijke wereld leven. Wat daar gebeurt, heeft hier ook een weerslag. Er is een groeiend besef dat een kritisch en empathisch bewustzijn cruciaal is voor nationale en internationale samenwerking en vrede en dat dit meer vergt dan het ontwikkelen van culturele sensitiviteit of sociale actieplannen (Lengelle, Jardine, & Bonnar, 2018). Wereldburgerschap wordt gezien als een belangrijk thema in het hoger onderwijs en UNESCO beschouwt de sociaalemotionele ontwikkeling van studenten als fundamenteel onderdeel daarvan. Het probleem is daarbij wel: wat zijn effectieve manieren om dit leerproces op gang te brengen binnen wereldburgerschapsonderwijs?
DOCUMENT
Binnenkort gaat in Nederland een Academie voor Mindfulness in Sport (AMS) van start. Dat is een techniek die ingezet wordt voor bewustwording van eigen gevoelens en gedachten van het moment, zonder daar op te reageren. Een beroemdheid uit de wereld van de sport die zweert bij mindfulness is Phil Jackson. De manier waarop Dafne Schippers omgaat met haar sport wordt soms in verband gebracht met mindfulness. In diverse publicaties wordt een relatie gelegd tussen mindfulness, meditatie en boeddhisme. Mindfulness wordt soms ook achtzaamheid genoemd en gezien als een vorm van meditatie. Dat is een techniek die ingezet wordt voor bewustwording van eigen gevoelens, gedachten en gewaarwordingen van het moment, zonder daar op te reageren. In diverse publicaties wordt een relatie gelegd tussen mindfulness, meditatie en boeddhisme. Soms wordt er een onderscheid gemaakt tussen een seculiere variant van mindfulness en een meer spirituele (lees: boeddhistische) variant. In dit artikel wordt dieper ingaan op de relatie van het begrip ‘mindfulness’ met het boeddhisme. Ook laat het zien wat dat betekent voor het gebruik van mindfulness in de sport. Er is een moeizame relatie tussen sport en boeddhisme. Het gebruik maken van mindfulness in de sport lijkt vooral te werken als het is ‘losgezongen’ van wat van oorsprong haar ideologische basis is: de levensbeschouwing van het boeddhisme. En dat is voor een deel de praktijk in het gebruik van de techniek van mindfulness in de moderne sport. Mindfulness heeft zich daar verzelfstandigd tot een techniek van ontspanning en concentratie die bevordert dat sporters in een flow komen.
LINK
In dit artikel wordt verslag gedaan van een pilot gehouden binnen Fontys Sociale Studies in de periode 2008-2010 rondom de MBSR-aandachttraining bij eindejaars studenten, begeleid door onderzoek vanuit Tilburg University. De pilot is gehouden onder de noemer 'aandachttraining en zelfzorg van de professional. In het eerste deel wordt uitleg geven over de training en wordt een verbinding gemaakt van het begrip Aandacht met 'vraaggestuurd leren', 'Empowerment' en 'Presentie'. In het tweede deel komt de student tot spreken over wat gewaardeerd is, moeilijk gevonden werd, welke veranderingen bij zichzelf waargenomen werden en de visie op de plaats van deze training binnen een opleiding tot professioneel hulpverlener. De belangrijkste conclusie uit deze pilot is dat de aandachttraining door de studenten zeer gewaardeerd is: enerzijds als middel om een groter persoonlijk bewustzijn op te bouwen en daardoor hun welzijn te vergroten en anderzijds als middel om een betere, aandachtige professional te zijn. De aanbeveling is om de vervolgstappen rondom de aandachttraining en het begeleidende onderzoek nadrukkelijk te koppelen aan een Fontysbrede kring (over meerdere instituten heen) die hierin de regie voert, mogelijk in samenwerking met Tilburg University. Opgemerkt wordt dat hier kansen liggen om samen verder kennis te maken met en over Aandacht, mogelijk ook in nieuwe toepassingsgebieden.
DOCUMENT
