Aanleiding: MKB-bedrijven hebben behoefte aan een werkwijze met gereedschappen die hen in staat stelt lean procesverbeteringsprojecten te integreren met duurzaamheidsaspecten. Op deze wijze kunnen zowel de duurzaamheidswinsten als de duurzaamheidskosten van procesverbeteringsmaatregelen zichtbaar gemaakt en onderwerp van bedrijfsbeleid worden.
Activiteiten: Studenten hebben in de praktijkstroom geïntegreerde procesverbeteringsprojecten bij 15 bedrijven uitgevoerd. Docentonderzoekers hebben, in de kennisstroom en ondersteund door de wetenschappelijke literatuur, een case vergelijkend onderzoek op de projecten uitgevoerd.
Resultaten. Het onderzoek heeft een web-based handboek ‘Lean en Duurzaam Produceren’
(http://leanenduurzaamproduceren.nl/) opgeleverd.
Deze bestaat uit vier hoofdonderdelen:
* Waarom verduurzamen?
* Waarom integreren?
* Integreren op strategisch niveau.
* Integreren op projectniveau.
Kennisproducten
Mkb-bedrijven in de maakindustrie staan, net als andere sectoren van de Nederlandse economie, voor de opgave bij te dragen aan het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen. Tegelijkertijd staan deze bedrijven onder grote economische druk: van hen wordt verwacht dat ze elk jaar goedkoper, beter en sneller leveren aan hun klanten. Alleen op deze wijze kunnen ze concurreren met de lagelonenlanden. Om aan deze eisen te voldoen besteden ze veel aandacht aan (lean) procesverbetering, gericht op het reduceren van verspillingen in hun processen.
De mkb-bedrijven geven aan dat ze daarnaast ook willen voldoen aan de gestelde maatschappelijke opgave. Daarvoor is niet alleen productinnovatie, maar ook procesinnovatie
vereist. Mogelijkheden voor op duurzaamheid gerichte procesinnovatie zien ze in het integreren van duurzaamheidsgezichtspunten in de tools, technieken en proces- en outputcriteria(metrics)die al gebruikt worden in lean procesverbeteringsprojecten. Door het reduceren van
groene verspillingen te integreren in bestaande methodieken voor het reduceren van lean verspillingen kan lean procesverbetering gebruikt worden als hefboom voor het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen. Mkb-bedrijven hebben daarom behoefte aan een systematische methodiek die hen helpt duurzaamheid op een structurele manier in hun processen te verankeren.
Dat leidt bij hen tot de volgende praktijkvraagstelling: op welke wijze kan het lean verbeteringsproces en de daarin gehanteerde tools, technieken en metrics gebruikt worden:
* Om duurzaamheidsdoelstellingen te integreren met procesverbetering?
* Op een manier die zowel kosteneffectief als duurzaam is?
* Met directe betrokkenheid van de werkvloer bij het continu analyseren en verbeteren van proces- en duurzaamheidsprestaties?
Het consortium dat bestaat uit kennisinstellingen (Hanzehogeschool Groningen en Hogeschool van Arnhem en Nijmegen), netwerkpartijen (MKB-Nederland Noord,
Koninklijke Metaalunie, Lean Innovation Network en TechnologieCentrum Noord-Nederland) en de deelnemende mkb-bedrijven, heeft met dit project de ambitie mkb-bedrijven in de maakindustrie te ondersteunen bij het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen door lean procesverbetering te integreren met het reduceren van groene verspillingen.
Doelstellingen:
* Het verwerven van kennis en inzicht in lean en clean tools en de voorwaarden voor het succesvol gebruik ervan (startcondities en randvoorwaarden).
* Het vertalen van deze kennis en inzichten in voor het mkb bruikbare producten(zoals een ?Handboek Duurzaam Duurzamer Produceren?).
* Het verrijken van de opleidingen van de Hanzehogeschool Groningen en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen met modules en minoren waarin de verworven kennis en producten zijn geïntegreerd.