Platform Sport en Bewegen

Grootste succes van het platform is het onderling verbinden (elkaar beter leren kennen en meer onderlinge samenwerking) en het verbinden met het WO, de onderzoeksfinanciers en het landelijke sportbeleid. Door de sterke onderlinge verbinding, is het platform ook een stevige gesprekspartner voor het WO, maar ook voor organisaties als ZonMw, Regieorgaan SIA, VWS en NOC*NSF. In de onderzoeksprogrammering (Onderzoeksprogramma Sport en Bewegen 2017 en 2018) is het een vereiste dat HBO en WO samenwerken in onderzoeksprojecten. In de praktijk blijkt over het algemeen dat de samenwerking ook goed verloopt, dat partijen steeds gelijkwaardiger worden en een duidelijke eigenstandige en aanvullende rol hebben. De functie van praktijkgericht onderzoek wordt meer en meer (h)erkend. Het lectorenplatform heeft een afvaardiging in KANS (een groep die over de doorontwikkeling van de Nationale Kennisagenda Sport en Bewegen spreekt en de bijbehorende sportonderzoeksprogrammering) en ook in het Watertorenoverleg (bundeling van hoogleraren op het gebied van sport en bewegen en adviesorgaan voor het Topteam Sport) is het lectorenplatform vertegenwoordigd.

Resultaten op de criteria van het platform
Open netwerk
Vanuit het lectoren netwerk is verbinding gezocht met diverse partijen. Met andere lectoren om gezamenlijk subsidieaanvragen te doen. Voorbeelden van gezamenlijke aanvragen in deels nieuwe samenstellingen zijn gedaan bij het SIA SPRONG programma in maart 2017, het RAAK Publiek programma in juni 2017 en het Raak Pro programma in 2018. Ook wordt steeds vaker de verbinding met universiteiten opgezocht. Gezamenlijk met universiteiten zijn aanvragen ingediend voor het Onderzoeksprogramma Sport en Bewegen in oktober 2017 en december 2018 en de eerste NWA ronde. Het platform heeft diverse activiteiten georganiseerd, waarbij andere lectoren zijn uitgenodigd om deel te nemen (Kracht van sport in de wijk, Dag van het Sportonderzoek, Studiereis). Deze activiteiten worden bij ‘organiserend vermogen’ verder toegelicht. Toch bleek de belangstelling, van lectoren buiten de sector sport en bewegen, beperkt om deel te nemen aan deze activiteiten.

Thematisch programmeren en valideren
In het voorjaar van 2016 is de Nationale Kennisagenda Sport en Bewegen verschenen. Deze kennisagenda is de basis voor de onderzoeksprogrammering op het gebied van sport en bewegen. ZonMw is de trekker van deze programmering, waar ook SIA aan meewerkt. Het lectorenplatform is direct betrokken bij het vormgeven van programmering van sportonderzoek. We denken mee over zowel de inhoud als de randvoorwaarden. Dit heeft er toe geleid dat praktijkgericht onderzoek beter past binnen het Onderzoeksprogramma Sport en Bewegen.
Op landelijk niveau werken 7 kennisinstellingen samen aan een systeem voor het bepalen van de kwaliteit/ effectiviteit van interventies. Doel van dit systeem is om een bijdrage te leveren aan kwaliteitsverbetering in de betreffende sector. Een van de commissies richt zich op sport- en beweeginterventies. In deze commissie hebben 2 leden van het platform zitting genomen.

Organiserend vermogen
Het lectorenplatform heeft diverse activiteiten georganiseerd om kennis te bundelen en te delen. In december 2016 is, samen met de High Performance Team (HPT) van NOC*NSF een workshop georganiseerd voor de technisch directeuren van sportbonden. Dit heeft geresulteerd in een specifieke HPT Onderzoeksagenda 2017+ van NOC*NSF. In februari 2017 is deelgenomen aan een vergelijkbare bijeenkomst rondom 7 relevante thema’s uit de breedtesport van de afdeling Breedtesport van NOC*NSF.
De dag van het Sportonderzoek (DSO) is door het lectorenplatform omarmd. Het platform is actief betrokken bij de inhoudelijke programmering van die dag en organiseert meerdere sessies. Het lectorenplatform is naast Kenniscentrum Sport en Mulier Instituut, vaste partner in de organisatie van de DSO.
Er is een kwartiermakergroep onder leiding van Johan Steenbergen met lectoren, professoren en andere professionals rondom het thema ‘Physical Literacy’ gestart. Dit initiatief is los van het lectorenplatform gestart, maar is wel door 3 lectoren en met financiën van het platform ondersteund. Zij hebben een white paper geschreven en de eerste bevindingen gepresenteerd op de Dag van het Sportonderzoek 2017 waar zij een gezamenlijk symposium hadden georganiseerd waar veel animo voor was (> 75 deelnemers). Ook op de Dag van het Sportonderzoek 2018 stond dit thema weer op het programma en is een volgende stap gezet in het ontwikkelen een aanpak voor Physical Literacy. Op DSO 2018 hebben we ook rondom het thema Sport en Technologie een symposium georganiseerd waarbij de zaal volledig vol zat.
In november 2017 is een cross-sectorale kennissessie georganiseerd over Sport in de wijk. De 14 aanwezigen discussieerden over hoe er meer duurzaam en integraal samengewerkt kan worden in de wijk. En wat de positie en rol van sport en bewegen daarbij kan zijn. De aanwezigen waren vooral de usual suspects en het bleek lastig om (lectoren uit) andere sectoren deel te laten nemen.
Tevens hebben 2 internationale activiteiten plaats gevonden. In oktober 2016 is tijdens de handelsmissie naar Tokyo een ronde tafel conferentie georganiseerd. Doel was het delen van kennis met Japanse onderzoekers op de thema’s uit de kennisagenda en het verkennen van samenwerking. Zo zijn studenten van de universiteit van Tsukuba (Japan) bij Fontys geweest voor een uitwisseling.
In het april 2018 is een studiereis naar de Engelse steden Sheffield, Liverpool en Manchester georganiseerd met als thema ‘Active Cities’. Het algemeen doel was inzicht krijgen in hoe Engelse onderzoeksinstituten hun toegepaste onderzoeksprogramma's, met betrekking tot sport, bewegen, bewegingsonderwijs en gezondheid, gezamenlijk en in samenwerking met partners uit praktijk en beleid vormgeven. Dit moest leiden tot inspiratie voor de Nederlandse delegatie en uitwisseling van kennis en ervaring van de Engelse naar de Nederlandse context en vice versa, de versterking van de relatie tussen Engelse en Nederlandse organisaties en hopelijk meer en betere samenwerking over onze grenzen heen. Ontmoeten en begroeten, interactie en kennisuitwisseling waren sleutelbegrippen tijdens de reis. Vooral het informele ontmoeten en gezamenlijk praten over toekomstbeelden op basis van ervaringen tijdens de studiereis heeft geleid tot een versterkt collectief beeld.

Communicatie
Een van de doelen van het lectorenplatform was om het praktijkgericht onderzoek en de lectoren meer zichtbaar te maken. Daarvoor zijn er verschillende activiteiten uitgevoerd.
In maart 2017 is het magazine Praktijkgericht Sportonderzoek Uitgelicht’ uitgekomen. In dit magazine is het lectorenplatform gepresenteerd en worden pareltjes van praktijkgericht sportonderzoek beschreven. Het magazine is een papieren uitgave, maar is ook online te lezen.
Er is een themapagina in ontwikkeling over praktijkgericht sportonderzoek en de actieve lectoren. Deze gaat binnenkort online, in eerste instantie met de lectoren van het platform. Het streven is om deze op korte termijn aan te vullen met de andere lectoren die op het terrein van sport en bewegen actief zijn.
Er zijn diverse artikelen op allesoversport.nl verschenen over de diverse activiteiten van het lectorenplatform sport en bewegen:
 Een algemeen online artikel over het lectorenplatform sport en bewegen
 Een artikel over Physical Literacy in relatie tot het bewegingsonderwijs
 Van de studiereis 'Active Cities' is een artikel op allesoversport.nl verschenen met daarop 3 flimpjes, van iedere dag één. Voor de deelnemers is een reisverslag gemaakt.

Lessons learned voor platform en voor regeling
 Een duidelijke visie op doel en functie van het platform was noodzakelijk. Daar zijn we in het begin enigszins zoekende in geweest. Toen dat helderder was hebben we een versnelling kunnen doorvoeren.
 Het platform heeft een verbindende rol naar lectoraten, maar lectoraten hebben ook een eigen belang waar oog voor moet zijn. Het is dus deels samenwerken, maar ook deels concurreren. De grootste winst zit op de strategische samenwerking.
 Richt je op waar de energie zit, zowel qua inhoud als deelnemers. Het is belangrijk om breed draagvlak te hebben, maar er mogen verschillende snelheden zijn, waarbij bepaalde lectoren vooroplopen en anderen volgen en/of een afwachtende houding mogen aannemen.
 Het verbinden met lectoren in aanpalende sectoren is lastig (eigen agenda). Om cross-sectorale verbinding te stimuleren liggen er kansen door de diverse platforms van SIA meer te verbinden. Dit kwam ook als aandachtspunt uit beide intervisiesessies, die door SIA voor de gezamenlijke platformen zijn georganiseerd.
 Het platform is een netwerk, waarbij netwerkontwikkeling in een wijzigende context centraal staat. Dat is niet van tevoren volledig te beschrijven in een activiteitenplan. Kansen komen ‘popcorn’ op en er moet ruimte zijn om daar op in te springen. Het is een organisch proces. Het is belangrijk om het proces van het platform financieel te blijven ondersteunen. Dat geeft legitimatie voor lectoren richting eigen organisatie om hier tijd aan te besteden. Het biedt ruimte voor coördinatie en organisatie. De formele erkenning van het platform geeft ook status. Bovendien kan het lectorenplatform dan ook nadrukkelijker benut worden als klankbordgroep voor aankomende calls of voor evaluatie van gesloten calls.
Hoe ziet het platform zijn toekomst en welke ondersteuning kan Regieorgaan SIA daarbij leveren?
Deelnemende lectoren aan het lectorenplatform vinden het zinvol om het platform te continueren. Belangrijke rollen en taken die het platform volgens hen heeft zijn:
 Vertegenwoordiging van het praktijkgerichte sportonderzoek naar diverse stakeholders (VWS, ZonMw, universiteiten en meer);
 Agendasetting vanuit het werkveld (landelijke spreiding) naar financiers, maar ook naar politiek en onderwijs. En een klankbordfunctie voor programmeren van onderzoek en de bijbehorende aanvraagprocedure;
 Visie- en strategieontwikkeling van praktijkgericht sportonderzoek. Met o.a. de rol en functie van praktijkgericht onderzoek voor toekomstige sportprofessionals;
 Communicatie en zichtbaarheid van praktijkgericht onderzoek en de daarbij betrokken lectoren en lectoraten;
 Een plek voor verbinden van lectoren en lectoraten en het realiseren van afstemming met andere platformen (sectoren)
 Een volgende (logische) stap in de platformontwikkeling kan zijn om te verkennen of het zinvol is om ook hoogleraren (universiteiten) te integreren in het platform.

In de afgelopen jaren zijn er verschillende pogingen gedaan om te komen tot een nationale agenda in het sportonderzoek. Er zijn verschillende onderzoeksprogramma’s geschreven, maar deze hebben nog geen nationale inbedding en invulling gekregen. In deze processen zijn hogescholen en het praktijkgericht onderzoek zijdelings en vaak op afstand betrokken. Op het terrein van sport en bewegen zijn veel ontwikkelingen gaande. Het Topteam Sport is opgericht, de Nationale Kennisagenda Sport is opgesteld, er wordt gewerkt aan een Route Sport en Bewegen binnen de NWA, internationaal wordt samengewerkt met Brazilië en mogelijk Japan (afgeleid van de Olympische Spelen). Het oprichten van een platform praktijkgericht sportonderzoek helpt om goed bij bovenstaande ontwikkelingen aan te sluiten.

De meerwaarde van het platform ligt in het verbinden om te programmeren en te valideren. Het platform verbindt lectoren vanuit het domein van sport en bewegen onderling, maar ook worden cross-sectorale verbanden gelegd met lectoren uit andere sectoren.Het bedrijfsleven en werkveld kunnen makkelijker aanhaken en daardoor wordt de vraagsturing efficiënter ingericht. Programmeren is beter mogelijk doordat lectoren, bedrijfsleven en sport en beweegpraktijk verbonden zijn in het platform. Massa, clustervorming en focus zorgen voor een efficiënte en effectieve ontwikkeling en benutting van kennis. Bij valideren gaat het over het verhogen van de kwaliteit en de toepasbaarheid van het sportonderzoek. Het platform streeft er tevens naar om een rol/taak te verkrijgen in landelijke beoordelingssystemen voor de kwaliteit van de sport.

De lectorenkamer van het Hogescholen Sport Overleg (HSO) vormt, met ondersteuning van het Kenniscentrum Sport, de leidende coalitie voor het platform. Het HSO is een overleg van hogescholen met een sportopleiding (8 hogescholen). Kenniscentrum Sport vervult de secretariaatsrol voor het platform en brengt haar netwerk in.