RIOBASE - Een raamwerk voor op risico’s en data gebaseerd rioolbeheer voor kleinere gemeenten

In de werkpakketten 1 en 2 (WP1 en WP2) zijn allereerst beschikbare methoden (procedures,
protocollen, frameworks et cetera, inclusief bijbehorende standaarden normen) verzameld, die
ingezet kunnen worden bij het beheer van objecten (zoals rioolsystemen), met de nadruk op risico
analyse. Daarna werden in werksessies de eisen en wensen voor toekomstig rioolbeheer van de
rioolbeheerders van deelnemende gemeenten verzameld. Tenslotte, is een set methoden gekozen
om te komen tot een risicomatrix, die aansloot bij die eisen en wensen. WP3.1 stond in het teken van
een intensieve samenwerking met de gemeenten Veere en Reimerswaal. Daar is gekozen set
methoden in de praktijk getoetst, en aangescherpt. Resultaten zijn in werksessies met alle
deelnemers gedeeld. In WP3.2 is de aangescherpte set methoden bij de gemeenten Vlissingen en
Sluis in de praktijk gebruikt. Dit leverde weer een set verbeteringen op voor de uiteindelijke set
methoden om, op basis van data, te komen tot een risicomatrix. Dit resultaat is in een werksessie
uitvoerig besproken met de overige deelnemers in het project. Daar zijn ook de wensen voor
overdracht in kaart gebracht. Er was een uitdrukkelijke wens om de overdracht in kleinere groepen
(minimaal één van de casusgemeenten uit WP3.1/2, twee of drie andere deelnemende gemeenten,
plus onderzoekers en aanvullende partijen) uit te voeren. Tijdens die overdrachtsmomenten zijn
steeds praktijkscenario’s ingebracht door de gemeenten, enerzijds om op praktische wijze de
methodiek te leren kennen en gebruiken en anderzijds om de grenzen van de Riobase methoden op
te zoeken. Deze momenten maakten deel uit van WP4. Daarin zijn ook individuele bezoeken
afgelegd aan de gemeenten om op hun locatie te toetsen of er nog knelpunten waren (vallend binnen
de huidige Riobase methoden, maar ook al met oog op de toekomst, mogelijk met vervolgonderzoek)

In het RAAK Publiek project RIOBASE - Een raamwerk voor op risico’s en data gebaseerd rioolbeheer voor kleinere gemeenten werkt het consortium (bestaande uit penvoerder HZ University of Applied Sciences (HZ), de Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen en Evides) aan de onderzoeksvraag:
Op welke wijze kunnen rioolbeheerders van relatief kleine gemeenten met inzet van fit for purpose assetmanagement technieken risicogestuurd, onderbouwd met data en in onderlinge samenwerking efficiënt en effectief rioolbeheer in de praktijk brengen?
Niet alleen in de relatief kleine Zeeuwse gemeenten, maar ook buiten Zeeland, vinden de beschikbare instrumenten voor assetmanagement en data science nog weinig toepassing in het beheer van de riolen en gemalen. Dit project combineert assetmanagement en data science en heeft als doel gevalideerde handelingsperspectieven te bieden aan beheerders om het beheer van hun rioolstelsel effectiever en efficiënter te maken. Onderlinge samenwerking voor het ontwikkelen van kennis, het delen van informatie, planning en ervaring staan daarbij centraal.
Vanaf februari 2020 wordt in een periode van twee jaar met de beheerders eerst een concept-raamwerk met passende instrumenten voor assetmanagement ontwikkeld dat wordt getest in twee gemeenten. Na evaluatie en eventuele aanpassingen volgt een tweede ronde in twee andere gemeenten. Het resultaat is een gevalideerd raamwerk met instrumenten dat past in de specifieke omgeving van een kleine gemeente en dat de beheerders in staat stelt risicogestuurd en datagedreven rioolbeheer uit te voeren. Het raamwerk omvat ook een (geo-)visualisatie met statische en dynamische data ter ondersteuning van de onderlinge besluitvorming. De resultaten werken door in het onderwijs (HZ-opleidingen Civiele Techniek en Water Management, Data Science track van HBO-ICT en Technische Bedrijfskunde). Een voorbeeld van de doorwerking naar beroepspraktijk is een praktijkleergang voor beheerders. De resultaten van dit project kunnen ook gebruikt worden door beheerders in andere gemeenten van vergelijkbare schaal.