© 2024 SURF
2 PUBLIEKSVRIENDELIJKE SAMENVATTING VAN RESULTATEN PROJECT
De Nederlandse agrosector zoekt voor haar rest/zijstromen naar nieuwe manieren om deze nuttig te
gebruiken om zich als sector duurzaam te ontwikkelen richting een Circulaire Economie. De medische sector
heeft grote behoefte aan nieuwe effectieve therapieën voor behandeling van infectieziekten waarvoor
antibioticaresistentie geldt en voor naar het bot uitgezaaide kanker. Plantenstoffen kunnen vanwege hun
geneeskrachtige werking de oplossing bieden.
In het onderzoeksproject “Verwaarding van agrarische reststromen voor medische toepassing” werkten
Hogeschool Rotterdam, het Erasmus MC, de Ruiter Innovations, InnoGrowers, GOVA, Valorisatielab VARTA,
Dubbel Doel Flora en Greenport West Holland als consortium samen met als gemeenschappelijk doel te
komen tot succesvolle innovatieve oplossingen voor effectieve behandeling van bovengenoemde
ziektebeelden en de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen.
Centraal stond het screenen van de Nederlandse Extractenbibliotheek1
(DEL) bestaande uit 2260
verschillende plantenextracten op plantenstoffen met antimicrobiële– en/of antikankerwerking in
modelsystemen die de genoemde medische aandoeningen nabootsen. De screening heeft voor beide
medische aandoeningen een aantal kandidaat extracten opgeleverd die momenteel opnieuw worden
gescreend op hun werking door het Erasmus MC. Door Applied Science studenten van HR zijn op haar
laboratoria methoden opgezet en geoptimaliseerd om voor een aantal kandidaat plantengewassen verse
extracten te maken en deze te analyseren op stofsamenstelling en antimicrobiële werking. Hiervoor hebben
zij gebruik gemaakt van technieken om plantenstoffen in deze extracten van elkaar te scheiden en de
voorlopige identiteit van de mogelijk werkzame plantenstoffen vast te stellen op basis van hun massa. Deze
studenten hebben het Valorisatielab VARTA geholpen om de uitvoer van antimicrobiële assay’s ook op haar
microbiologisch laboratorium mogelijk te maken.
Met dit project is de kiem gelegd voor een duurzame, meerjarige samenwerking van consortiumpartners in
vervolgonderzoek naar de werkzame plantenextracten met als doel te komen tot een innovatieve medische
toepassing voor beide ziektebeelden, nieuwe en optimale teeltprotocollen voor kandidaat plantengewassen
en nieuwe verdienmodellen.
Jaarlijks genereert de Nederlandse agrosector ongeveer 9,5 Megaton aan rest/zijstromen. Telers zijn daarom hard op zoek naar oplossingen om deze rest/zijstromen op aanwezige plantenstoffen liefst zo hoogwaardig mogelijk te benutten. Om meer kennis van deze plantenstoffen te ontwikkelen, is de Extractenbibliotheek gecreëerd, die ruim 2200 plantenextracten bevat uit de Nederlandse tuinbouw. Van plantenstoffen is o.a. bekend dat zij antimicrobiële- en/of antikankerwerking kunnen vertonen. Hogeschool Rotterdam (HR) wil daarom de medische sector en de agrosector met elkaar verbinden d.m.v. de ontwikkeling en uitvoering van verschillende innovatieve methodes om de extracten uit deze Extractenbibliotheek te onderzoeken op zowel antimicrobiële- als antitumorwerking in respectievelijk bacteriële testsystemen en een in vitro humaan celkweekmodel dat uitzaaiingen (metastase) van kanker in botten nabootst. Antibioticaresistentie is wereldwijd een groot en groeiend probleem, en ook naar het bot gemetastaseerde kanker is een aandoening waarvoor nog geen afdoende effectieve behandeling bestaat. Voor beide is er vanuit de medische sector daarom grote behoefte aan nieuwe therapieën.
In samenwerking met onderzoekers van het ErasmusMC zullen daarvoor op HR en het VARTA Valorisatielab methodes worden opgezet om de extracten te screenen op antimicrobiële werking. Tegelijkertijd wordt het effect van dezelfde extracten op gemetastaseerde prostaatkanker getest door onderzoekers bij het ErasmusMC. Positieve resultaten zullen bij het ErasmusMC diepgaander worden onderzocht. Tegelijkertijd worden deze positieve resultaten gebruikt om bij HR i.s.m. betrokken telers en veredelaars technologie op te zetten ter identificatie van de werkzame stoffen en optimalisatie van deze stoffen in de aanzet tot aangepaste teeltcondities, variëteiten, en extractiemethoden. Door verschillende in dit consortium opgenomen overkoepelende organisaties zoals INNO Growers, Dubbel Doel Flora en Greenport West-Holland, kunnen de onderzoeksresultaten niet alleen met een enorm netwerk aan telers en veredelaars worden gedeeld, maar is tevens veel expertise in huis om vanuit de circulaire doelstellingen uiteindelijk te komen tot Biobased producten en nieuwe verdienmodellen.