''In Nederland zijn ruim 400 bedrijventerreinen met een totaal oppervlak van 112.000 hectaren, ofwel circa 20 procent van het bebouwde gebied. Ze zijn grotendeels verhard, met weinig groen. Daardoor zijn de effecten van klimaatverandering hier vaak groter dan in andere bebouwde gebieden.''
Achtergrond en vraagarticulatieBedrijventerreinen zijn vanwege hun verharde inrichting extra gevoelig voor klimaatverandering: effecten van hitte, droogte en intensieve neerslag hier zijn groter dan elders in de stad. Dit impliceert risico’s voor de aanwezige bedrijven. Bovendien dragen bedrijventerreinen sterk bij aan de klimaatgevoeligheid van andere delen van de stad. Lokale overheden willen graag integrale maatregelen doorvoeren om bedrijventerreinen naast klimaatadaptatief, tevens natuurinclusief, CO2 neutraal en aantrekkelijk te maken. Ondernemers zijn sleutelactoren bij het nemen van maatregelen, maar reguliere adaptatiestrategieën van overheden lijken niet direct aan te sluiten bij hun manier van werken. Om tot een meer duurzame en toekomstbestendige bedrijventerrein-inrichting te komen, hebben gemeenten en waterschappen behoefte aan een nieuwe aanpak waarmee effectieve samenwerking met ondernemers op die terreinen kan worden bereikt.Hoofdvraag en doelstellingWat is een effectieve werkwijze voor overheden om samen met ondernemers bedrijventerreinen klimaatadaptief te maken en waarvan is deze effectiviteit afhankelijk?Het doel is implementatie van integrale maatregelen op bestaande bedrijventerreinen te faciliteren met behulp van een werkwijze die in dit project wordt ontwikkeld.Aanpak en resultaatOp verschillende bedrijventerreinen wordt via participatief onderzoek de situatie in kaart gebracht m.b.t. (ervaren) klimaatrisico’s, biodiversiteit en economische vitaliteit. Op basis daarvan duiden we knelpunten en kansen voor maatregelen en samenwerking. Integrale oplossingen worden uitgewerkt in co-creatie, en via verschillende methoden onderzoeken we de voorwaarden voor effectieve samenwerking tussen overheden en ondernemers. De uitkomsten vormen de basis voor een werkwijze voor kosteneffectieve implementatie van integrale maatregelen. In een praktijkhandboek worden de lessons-learned vastgelegd.ConsortiumHet consortium bestaat uit een unieke samenwerking tussen hogescholen, gemeenten, waterschappen, groenbedrijven en een milieufederatie. Het onderzoek wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met bedrijvenverenigingen en ondernemers. Op specifieke expertise wordt samengewerkt met toonaangevende kennisinstellingen. Het consortium verstevigt de samenwerking tussen de praktijk, onderzoek en onderwijs. Doorwerking wordt o.a. gerealiseerd via een expertgroep met sleutelspelers.
Op Euvelgunne zijn allerhande klimaatadaptieve maatregelen gerealiseerd. Om meer inzicht te krijgen in de werking van deze maatregelen voert de Hanzehogeschool monitoringsactiviteiten uit. Deze activiteiten zijn bedoeld om een beter inzicht te krijgen in het functioneren van de verschillende type maatregelen. Om tot invulling van de monitoring te komen wordt periodiek overleg gepland tussen de Hanze en de projectgroep Euvelgunne. Dit document geeft een overzicht van de werkwijze van de Hanze en een voorstel voor de aankomende monitoringsactiviteiten waar studenten en onderzoekers mee aan de slag gaan.