Balanceren van het laagspanningsnet op bedrijventerreinen om congestie te verminderen

De energietransitie van fossiele naar duurzame energie krijgt brede maatschappelijk aandacht. Er zijn projecten voor het plaatsen van zonnepanelen en windturbines. Dit betreft zowel nationale projecten (zoals windparken op de Noordzee en de discussies over waterstof) als kleinere lokale projecten in huizen in woonwijken en bedrijfsgebouwen op bedrijventerreinen. Netcongestie is een recente ontwikkeling, wat betekent dat het elektriciteitsnet niet meer genoeg transportcapaciteit heeft om afspraken te kunnen maken voor nieuwe aansluitingen.
Netcongestie beperkt de uitbreiding en vestiging van nieuwe bedrijven in sterke mate. De opschaling van de installatie van duurzame bronnen zoals zon- en windenergie wordt er door onmogelijk. Dit leidt tot een sterke vermindering van de toekomstige economische activiteiten en brengt het halen van duurzame-energiedoelstellingen in gevaar.
Op korte termijn is volledig fysieke versterking van het net onmogelijk door gebrek aan mankracht en trage vergunningsprocedures. Een tussentijdse oplossing is het optimaal benutten van de netcapaciteit door de werkelijke vraag en aanbod te meten en beter op elkaar af te stemmen. In deze aanvraag stellen wij een onderzoeksaanpak voor om op lokaal bedrijventerreinenniveau deze sturing, vanuit een nauwe samenwerking tussen de netbeheerder, de parkorganisatie en de lokale (MKB) bedrijven op een bedrijvenpark, vorm te geven. Dit verkennend onderzoek begint met het in kaart te brengen van lokale (energie-)behoeftes en oplossingsmogelijkheden op laagspanningsniveau. Dit gebeurt door de informatie van slimme meters en de laagspanningstrafo’s momentaan uit te lezen en met AI de te verwachtte belasting te bepalen.
Als bekend is wat de lokale regelmogelijkheden zijn, kan er met de bedrijven worden nagegaan hoe het huidige laagspanningsnet beter kan worden benut voorafgaand aan grote netverzwaring. Wij inventariseren hoe de opties en de voordelen voor de ondernemers op een begrijpelijke manier kunnen worden gepresenteerd, bijvoorbeeld met behulp van een dashboard.

Op bedrijventerrein de Waterlaat bevinden zich veel staal-productiebedrijven. Veelal zijn zij
toeleverancier van ASML. De bedrijven zijn succesvol en willen graag hun productiecapaciteit
uitbreiden. Vanwege de netcongestie (overbelasting elektriciteitsnet) krijgen de bedrijven geen extra
aansluitcapaciteit.
Een energienet wordt niet continue volledig belast en het is mogelijk dat de bedrijven Peakshaving en
Loadshifting gaan toepassen. Dit houdt in dat zij de elektriciteits-consumptie op elkaar gaan
aanpassen om zodoende belastingspieken te voorkomen.
Op dit moment wordt er bij veel bedrijven op de Waterlaat individueel gemeten, maar via dit project
hebben we ook data verkregen voor de gezamenlijke belasting per net-trafostation. Een trafostation
transformeert middenspanning naar laagspanning. De laagspanning wordt na het trafostation naar
verschillende bedrijven getransporteerd. Op de Waterlaat zijn er bedrijven die een eigen trafostation
hebben (klantstations, deze worden in dit project buiten beschouwing gelaten).
Ieder trafostation heeft een maximale belasting. Op de Waterlaat staan 16 Trafostations, waarvan er
10 uitgerust zijn met een smart meter.
Uit dat gemeten data blijkt dat de trafo’s 5% van de tijd voor meer dan 50% belast zijn en voor 0,1%
van de tijd voor 100% of meer. Dit betekent dat er door slim gebruik te maken van deze data veel te
winnen is. Wel moet opgemerkt worden dat de verkregen data de uurgemiddelden zijn, het kan dus
zijn dat er binnen dat uur wel extremen opgetreden zijn, maar dat deze uitgemiddeld worden.
Uit het onderzoek zijn een aantal nader te onderzoeken vraagstukken naar voren gekomen. Een van
de bedrijven die onder een nauwelijks belast trafostation hangt heeft een dieselgenerator aangeschaft
om toch voldoende energie te krijgen. We vragen ons af waarom deze onderneming geen extra
aansluitcapaciteit kan krijgen. De Dalidata van het trafostation geven aan dat dit mogelijk is, maar het
kan zijn dat de bekabeling van en naar het station overbelast is of er verdere consequenties zijn in
het hoogspanningsnet.
Bij een vervolgtraject zou ook zeker de netbeheerder aangesloten moeten zijn, in dat geval kunnen
bovenstaande zaken ook onderzocht worden. Ook is aan te raden data te verzamelen met een veel
kortere tijdsspanne en niet te werken met gemiddelden