© 2024 SURF
Goed leren bewegen is een belangrijke basis om een leven lang met plezier te blijven bewegen. Als kinderen een voldoende en gevarieerd kunnen bewegen, ontwikkelen ze een brede basis aan motorische vaardigheden, waardoor zij ook meer plezier in beweging hebben. Als ze plezier in bewegen hebben, zullen ze vaker bewegen, wat een positief effect heeft op hun gezondheid. Uit onderzoek van het lectoraat Bewegen in en om School (HvA) blijkt echter dat 29,6% (N=15.000) van de kinderen in Amsterdam een matige achterstand (‘oranje’) heeft ten opzichte van de leeftijdsnorm en 15,7% (N=7500) van de kinderen een ernstige achterstand (‘rood’). In het onderzoeksproject Gymmermansoog is een veel gebruikt meetinstrument (de 4-Vaardighedentest) onderzocht op validiteit en betrouwbaarheid. Ook heeft het lectoraat afkapwaarden ontwikkeld conform een stoplichtmodel: ‘groen’ voor een leeftijdsconforme motorische ontwikkeling, ‘oranje’ voor kinderen met een matige achterstand en ‘rood’ voor kinderen met een ernstige achterstand. Voor kinderen met een ernstige achterstand (‘rood’) is door het lectoraat een ondersteuningsroute motoriek ontwikkeld, waarin de vakleerkracht bewegingsonderwijs, intern begeleider, groepsdocent, ouders, jeugdarts en fysiotherapeut ieder hun rol hebben. De ondersteuningsroute motoriek zal vanaf 2020 worden geïmplementeerd in Amsterdam. Daarnaast wordt er onderwijs voor studenten van de opleidingen van de betreffende beroepsprofessionals ontwikkeld en een interdisciplinare nascholing voor het werkveld.
Aanleiding
Kinderen in het basisonderwijs bewegen van huis uit te weinig. Goed bewegingsonderwijs leidt tot verbeterde motoriek, waardoor kinderen meer plezier in bewegen hebben en dus ook meer gaan bewegen. Dat leidt weer tot een kleinere kans op overgewicht en het verbetert de gezondheid.
Scholen hebben de taak vroegtijdig passende zorg te organiseren als de gezonde ontwikkeling stokt. Dit gebeurt nu nog onvoldoende. Gymleraren kunnen een rol spelen bij het signaleren van problemen op het gebied van motorische ontwikkeling en (over)gewicht. Zij hebben dan wel kennis, vaardigheid en de juiste instrumenten nodig.
Doelstelling
De centrale doelstelling van dit project is de huidige en toekomstige gymleraren beter uit te rusten om de motorische ontwikkeling van kinderen te verbeteren en bij achterblijvende motorische ontwikkeling adequaat te kunnen doorverwijzen.
De deelnemers aan het project onderzoeken of de zogenoemde 4Ssen-scan een geschikt instrument zou kunnen zijn om de grove motoriek van kinderen te meten. Daartoe zullen ze de betrouwbaarheid en validiteit van de scan bepalen. Voor de gymleraren stellen ze een meetprotocol op om met een meetinstrument tijdens de gymles een scan te maken.
Daarnaast zullen ze in samenwerking met de jeugdgezondheidszorg (JGZ) een zorgprotocol opstellen, waarin ze de zorgketen en zorgpaden beschrijven.
Dit alles zal leiden tot verdere professionalisering van gymleraren, zodat zij beter in staat zijn kinderen beter te leren bewegen, en samen te werken met de JGZ en andere professionals in de zorgketen.
Beoogde resultaten
De concrete resultaten van het onderzoek zijn een zorgprotocol met een beschrijving van de zorgketen en zorgpaden, en een meetprotocol met meetinstrument dat geschikt is voor een scan tijdens de gymles.
Om de opgedane kennis te verspreiden publiceren de deelnemers aan het project wetenschappelijke artikelen in internationale peer-reviewed tijdschriften. Een Nederlandse vertaling zal worden aangeboden aan de Nederlandse vakbladen voor gymleraren. Verder wordt de kennis verspreid via presentaties op congressen en via de websites van deelnemende organisaties.