© 2024 SURF
Een consortium van de Hanzehogeschool, Groninger Energie Koepel, de werkgroep Duurzaam Veelerveen (praktijkcasus, een landelijk dorp in de provincie Groningen) en Thuysgas (adviseur), Energie vanOns, Enki Energy, New Energy Coalition, heeft een verkennende haalbaarheidsstudie gedaan naar de productie van groen gas met een nieuwe technologie: BioPower-to-Methane (BioP2M).
Uitgangspunt was het nieuwe concept voor de energietransitie en circulaire economie: EnTranCe-for-a-Community. Dit heeft als doel meervoudige waarde te creëren in de vorm van 1) groen gas voor het dorp, 2) verwaarding van lokale organische reststromen, en 3) lokaal draagvlak en enthousiasme.
Veel energiecoöperaties in landelijke gebieden onderzoeken de mogelijkheden voor lokale groengas- produktie. Groen gas is het doorgaans meest kosteneffectieve verduurzamingsalternatief voor oude, lastig te isoleren woningen, die ver uit elkaar liggen. Warmtenetten of elektrificatie zijn qua kosten en mate van comfort dan geen haalbare oplossing. Lokale biomassa kan dienen als biogrondstof. Dit past in landelijke en gemeentelijke doelstellingen van energieneutraliteit en een circulaire economie.
Uit ons onderzoek blijkt onder meer:
Onderzoekslijn 1) De kosten van lokale groen-gasproductie met een bioP2M-vergister zijn zolang de groene waterstof prijs meer is dan € 2,= /kg. We hebben een calculatietool ontwikkeld voor zulke berekeningen.
Onderzoekslijn 2) Voor voldoende agrarische reststromen blijkt dat er circa 100 hectare aanplant van mais per jaar nodig is om in de groengasvraag van de casus Veelerveen (ongeveer 600.000 m3 gas per jaar) te voorzien, blijkt uit het technisch ontwerp, vervaardigd door praktijpartner Enki. Verwaarding van het restproduct van vergisting, digestaat, tot bodemverbeteraar bleek in 2020 niet rendabel. Door de recent sterk gestegen kunstmest en mineralenprijzen kan dit echter nu veranderd zijn.
Onderzoekslijn 3) We hebben een plan voor “creative problem-solving sessies” gemaakt om lokale bewoners te betrekken bij een geschikte ruimtelijke inpassing van een vergistingsinstallatie. Echter, de realisatie van de vergister bleek hiervoor nog te ver in de toekomst.
In dit KIEM-project verkennen we de haalbaarheid van een nieuw concept voor energietransitie en circulaire economie: EnTranCe-for-a-Community. Dit is een generiek concept voor draagvlak voor lokale waarde-creatie en groene energieproductie. Na discussies met ons werkveld implementeren we EnTranCe-for-a-Community hier als een publiekskas met technologie om lokale biomassa om te zetten in groene energie (gas) en biocompost. We onderzoeken of dit concept een aantrekkelijke uitbreiding is voor lokale energie-initiatieven en energiecoöperaties (doorgaans bezig met zon en/of wind) als alternatief voor aardgas of een warmtenet. We willen weten of en hoe het realiseren van een EnTranCe-for-a-Community-project op een concrete locatie kansrijk is. Dat kansrijk zijn wordt op drie niveaus onderzocht: (a) de bijdrage aan de lokale energietransitie (kosten/baten); (b) de bijdrage aan een lokale circulaire economie door verwaarding van lokale biomassa (kosten/baten) en (c) de bijdrage aan draagvlak en enthousiasme (en dus praktische haalbaarheid) voor deze ontwikkelingen, door het nauw betrekken van lokale stakeholders bij de studie en eventuele implementatie. EnTranCe-for-a-Community combineert eerder opgedane kennis en kunde op een innovatieve manier en beoogt lokale energietransitie te verbreden naar lokale biomassa. Deze haalbaarheidsstudie wordt uitgevoerd door een nieuw samenwerkingsverband van partners uit de coöperatieve en lokale energiesector, MKB en het expertisecentrum EnTranCe van de Hanzehogeschool Groningen. Allen dragen bij aan de haalbaarheidsstudie met kennis, kunde en netwerken die nodig zijn voor dit onderzoek en voor realisatie op langere termijn, indien voldoende kansrijk. We gebruiken de beproefde iteratieve Lean Startup-aanpak, die juist is ontwikkeld voor dit type complexe en multidimensionale projecten. We gaan komen tot een business en een mission model voor eventuele toekomstige implementatie ergens in Groningen op basis van de gedocumenteerde kansrijkheid van het concept. Op die manier zal dit KIEM-project de basis leggen voor een veel groter projectvoorstel voor verdere realisatie.