Flexibele werkinstructies

In vrijwel elk bedrijf waarin assemblage plaatsvindt wordt gebruik gemaakt van instructies in de ondersteuning van assemblageprocessen. Nauwkeurige, actuele, begrijpelijke en effectieve werkinstructies zijn cruciaal voor het efficiënt en foutloos uitvoeren van de assemblageprocessen en zijn daarom essentieel in de maak-industrie.
Assemblagetaken zijn steeds vaker uniek van aard (kleinere oplages, grotere productdiversiteit), waardoor het aantal verschillende, specifieke instructies toeneemt. Tevens zijn de assemblagemedewerkers steeds diverser: sommige van deze werknemers zijn goed geschoold (MBO) en ervaren, maar soms hebben ze weinig opleiding genoten, en ze hebben soms zelfs een arbeidshandicap die vraagt om specifieke ondersteuning voor de reguliere arbeidsmarkt (sociale ondernemingen). Er is een dringende en toenemende vraag naar ‘flexibele werkinstructies’: maatwerk op productgebied, en maatwerk op persoonsgebied.
De assemblage-instructies worden nu vaak eenmalig opgesteld voor een nieuw product (of een variant daarvan), door mensen (werkbegeleider, productontwerper, procesmanager) die niet speciaal expertise hebben op het vlak van instructieve communicatie.
Zij zijn gebaat bij een gebruiksvriendelijk, efficiënt en flexibel systeem voor het opstellen en beheren van heldere werkinstructies. Hiervoor moet een systematische aanpak ontwikkeld worden die bedrijfsspecifiek, context afhankelijk ingevuld kan worden. Dit vereist onderzoek op drie samenhangende aspecten: contexten van werkinstructies, passende werkinstructies, en proces van opstellen van passende werkinstructies.
In dit project onderzoeken we aan de hand van een aantal casussen de bedrijfscontext voor werkinstructies, ontwerpen we een generieke aanpak, toolbox, voor het opstellen (indien mogelijk automatisch generen) en beheren van werkinstructies. Als dat op orde is, kan de vervolgstap gezet worden waarin digitale werkinstructies met moderne technologieën in het werkproces of in de werkplaats geïntegreerd kunnen worden. Mixed reality oplossingen zoals bijvoorbeeld de hololens, bieden hier waardevolle mogelijkheden. Centraal in dit project staat om samen met het mkb een toolbox te maken voor het flexibel genereren van werkinstructies.

Het project Flexibele Werkinstructies richtte zich op het ontwikkelen van effectieve, gepersonaliseerde
werkinstructies voor het mkb in de maakindustrie. Door de toenemende diversiteit in personeelsbestanden,
zoals inclusie van mensen met een neurodivers profiel of beperkte ervaring, neemt de behoefte toe aan
instructies die flexibel inzetbaar zijn en goed aansluiten bij de individuele gebruiker. Ook is flexibiliteit vereist
vanuit steeds nieuwe en wijzigende instructies die nodig zijn in een ‘high mix, low volume’ productieomgeving.
In een consortium van bedrijven, kennisinstellingen en sociale ondernemingen is onderzocht hoe
werkinstructies beter afgestemd kunnen worden op verschillende doelgroepen. Het project werd uitgevoerd
in vier fasen: analyse van bedrijfscontexten, ontwikkeling van een concept, testen van een prototype, en
realisatie van een demonstrator. Hiervoor waren vijf werkpakketten gedefinieerd die ieder vanuit hun eigen
invalshoek bij hebben gedragen aan de resultaten, zoals een toolbox met instrumenten, onder andere getest
in de U-shaped Assembly Cell van de HAN.
Gedurende het project waren er regelmatige bijeenkomsten, bedrijfsbezoeken, en stuurgroepvergaderingen
waarin onderzoekers, studenten en praktijkpartners samenwerkten. De betrokkenheid van studenten was
groot: zij leverden via afstudeeropdrachten, stages en praktijkonderzoek een waardevolle bijdrage. Deze
samenwerking leverde concrete resultaten op, zoals een app en richtlijnen voor het opstellen van
werkinstructies, en wetenschappelijke en praktische publicaties.
De opbrengsten van het project zijn doorvertaald naar het onderwijs, onder andere via vernieuwde minoren
en nieuwe onderwijstrajecten. Ook in de praktijk is de kennis geborgd, met onder andere de opname van
projectresultaten in de Ozone-leeromgeving voor de metaalindustrie.
Het project heeft niet alleen praktische tools opgeleverd, maar ook bijgedragen aan een sterk netwerk van
bedrijven en kennisinstellingen dat klaar is voor vervolgstappen in onderzoek en innovatie op het gebied van
inclusieve werkpraktijken in de maakindustrie.