Herstel na knieprotheseplaatsingen bevorderen door snelle voorspelling

Totale knieprothese (TKP)-plaatsingen zijn één van de meest uitgevoerde operaties in Nederland. Vrijwel
alle patiënten doorlopen na operatie een postoperatief fysiotherapietraject in de eerstelijn om het herstel te
bevorderen. Dit herstel verloopt bij een aanzienlijke groep (20-30%) echter niet goed: bij hen vindt terugkeer
naar dagelijks functioneren, werk en sport vertraagd of geheel niet plaats. Fysiotherapeuten en orthopeden
zijn momenteel niet in staat om te voorspellen bij welke patiënt een vertraagd herstel verwacht kan worden.
Indien zij dit herstel in een zo vroeg mogelijk stadium in het revalidatietraject accuraat kunnen voorspellen,
zouden zij op basis hiervan de behandeling tijdig kunnen bijstellen en het (vertraagde) herstel bevorderen.
In dit KIEM-project hebben wij geïnventariseerd met welke patiëntkenmerken mogelijk voorspeld kan worden
bij welke patiënt een vertraagd herstel gedurende het jaar na een TKP-plaatsing verwacht kan worden. Dit
hebben we gedaan door inzichten uit de wetenschap te combineren met praktijkervaringen van patiënten,
fysiotherapeuten en orthopeden. Er was zowel overlap als verschil tussen wetenschap en praktijk en tussen
de drie stakeholdergroepen. Fysiotherapeuten en orthopeden legden meer nadruk op patiëntgerelateerde
factoren, terwijl patiënten externe factoren, zoals thuisomgeving, sociale steun en de rol van de
fysiotherapeut, belangrijk vonden. De praktijk legde daarnaast meer nadruk op de verwachting van de
patiënt over het herstel, terwijl dit (nog) niet door de wetenschap ondersteund wordt.
Vervolgens hebben we een landelijke database voor fysiotherapeuten ingezet om te verkennen of bij
personen die de afgelopen jaren een TKP hebben gekregen, het herstel inderdaad met deze
patiëntkenmerken voorspeld kon worden. Deze voorspelling bleek echter niet mogelijk, met name omdat
type operatie en belangrijk geachte patiëntkenmerken niet geregistreerd worden in deze database. Daarom
zal in een vervolgtraject bekeken worden in hoeverre deze landelijke database aangepast of met andere
databases gecombineerd kan worden, om deze voorspelling wel mogelijk te maken.

Knieprotheseplaatsingen één van de meest uitgevoerde operaties in Nederland, waarna vrijwel alle patiënten een postoperatief fysiotherapietraject in de eerste lijn doorlopen om het herstel te bevorderen. Desondanks verloopt dit herstel bij een aanzienlijke groep (20-30%) niet goed: bij hen vindt terugkeer naar dagelijks functioneren, werk en sport vertraagd of geheel niet meer plaats. Fysiotherapeuten en ook andere professionals zijn momenteel niet goed in staat om te voorspellen hoe het herstel zal verlopen. Indien fysiotherapeuten dit herstel in een zo vroeg mogelijk stadium in het revalidatietraject accuraat kunnen voorspellen, zouden zij op basis hiervan de behandeling tijdig kunnen bijstellen om daarmee het (vertraagde) herstel te bevorderen.

Met dit 1-jarige KIEM-project willen wij een belangrijke stap zetten in het vroegtijdig in het revalidatietraject kunnen voorspellen van het lange termijnherstel na een knieprotheseplaatsing. Binnen een nieuw samenwerkingsverband van kennis- en praktijkpartners op dit terrein, zullen wij eerst de meest kansrijke voorspellende patiëntkenmerken (voorspellers) selecteren op basis van literatuur (werkpakket 1) en op basis van praktijkervaringen van patiënten, fysiotherapeuten en orthopedisch chirurgen (werkpakket 2). Vervolgens zal de Landelijke Database Fysiotherapie gebruikt worden om te verkennen of met deze geïdentificeerde patiëntkenmerken het lange termijnherstel voorspeld kan worden (werkpakket 3). Tenslotte zal, naast oplevering van de eindproducten (artikel, presentatie, ‘short list’ met kansrijke voorspellers), de voorbereiding voor een groot vervolgonderzoek gestart worden (werkpakket 4).

Dit KIEM-project zal niet alleen nieuwe wetenschappelijke inzichten en een nieuw landelijk samenwerkingsverband van kennis- en praktijkpartners opleveren. Ook zal hieruit een groot vervolgonderzoek ‘ontkiemen’. Dit vervolgonderzoek zal als doel hebben om een accuraat voorspelmodel voor het lange termijnherstel na knieprotheseplaatsing met behandelstrategieën te ontwikkelen en in de praktijk op meerwaarde te testen. Daarmee komt vroegtijdige voorspelling en bevordering van het herstel na een knieprotheseplaatsing een stap dichterbij.