© 2024 SURF
Traditioneel wordt bedrijfsafval door meerdere partijen grootschalig en laagfrequente ingezameld. Dit staat de transitie naar de circulaire economie in de weg staat. Hiertoe realiseerde een consortium bestaande uit een aantal ketenpartijen in bedrijfsafval een pilot in het centrum van Amsterdam: Het afval van een aantal bedrijven dat in zakken wordt aangeboden, wordt door kleine elektrische voertuigen lokaal ingezameld en met een stuwboot naar de verwerker gebracht in plaats van inzameling door de gebruikelijke dieselvuilniswagen. De Hogeschool van Amsterdam deed onderzoek naar de maatschappelijke impact en de gedeelde business case voor iedere consortiumpartner.
Er bleek dat de nieuwe wijze van inzamelen een positief maatschappelijk effect had: er worden substantieel minder broeikasgassen uitgestoten, het aantal opstoppingen neemt af en het leidt tot meer sociale werkgelegenheid. Het aantal voertuigbewegingen neemt wel toe, waarmee ook het ook een licht negatief effect op verkeersveiligheid heeft.
Er is een aantal knelpunten voor opschaling van deze pilot: zo is onder andere de wijze van inzameling een stuk duurder, terwijl de directe meerwaarde voor de klant (in deze pilot) niet groter is vergeleken met reguliere inzameling. Deelname voor traditionele inzamelaars, die uiteindelijk de klanten aandragen, is daarmee niet rendabel. Daarnaast is de organisatiestructuur en governance nog niet uitontwikkeld en belemmeren de huidige marktwerkingsregels vaak samenwerking tussen private en/of publieke partijen.
Bij de mogelijke oplossingen voor deze knelpunten staat het anders evalueren van toegevoegde waarde centraal. Naast de financiële waarde kunnen bijvoorbeeld de toegevoegde (maatschappelijke) waarden, de potentiële bijdrage aan circulaire economie en mogelijke inkomsten voor de verscheidenheid aan stakeholders worden geëvalueerd. De stakeholders wordt aanbevolen manieren te vinden om tegenstrijdige belangen te overbruggen en de lusten en lasten onderling te verdelen. Het betrekken van de klant, buurt en wetgevende partijen wordt hierbij aanbevolen.
Bedrijven en organisaties uit de KWD-sector (Kantoren, Winkels en Dienstverlening) vertegenwoordigen maar liefst 5,3 miljoen ton bedrijfsafval per jaar. De inzameling van bedrijfsafval wordt door verschillende verwerkers grootschalig en laagfrequent uitgevoerd met dieselwagens, waardoor slechts de helft van de KWD-afvalstroom wordt gerecycled. Overheden en inzamelbedrijven zijn daarom op zoek naar nieuwe logistieke concepten die, in lijn met de ambities voor een Circulaire Economie, een lage milieudruk en positieve sociale impact hebben.
Een consortium bestaande uit de gemeente Amsterdam afdeling bedrijfsafval, afvalverwerker Renewi, logistiek bedrijf ZOEV City, sociaal leer- en werkbedrijf Pantar en HvA Centre of Expertise Urban Technology (CoE UT) realiseert een pilot om een nieuw logistiek afvalinzamelingsconcept te testen. Inzameling door verschillende dieselvuilnisauto’s wordt vervangen door collectieve inzameling op aanvraag door kleine elektrische auto’s die het afval naar een nabijgelegen overslagpunt brengen, waarna het afval per schip naar de verwerker gebracht wordt. Het consortium wil onderzoeken hoe en in welke mate het vernieuwende logistieke concept bijdraagt aan een combinatie van logistieke, milieukundige en sociale impact. Naast de voorgenoemde kennisontwikkeling, wil het consortium de kennis ook delen en het netwerk uitbreiden, om de transitie naar een circulaire stad te versnellen.
In overleg met het consortium monitoren de onderzoekers van de HvA, gedurende de implementatie van het nieuwe logistieke concept, de logistieke en milieukundige impact, en de beleving onder deelnemers. Het project levert de volgende deliverables op:
• Datasets van de impact van het oude en het nieuwe logistieke inzamelconcept
• Tussen- en eindrapportage van het monitoringsonderzoek inclusief inzicht in sociaal-technische implicaties die impactresultaten op grotere schaal kunnen beïnvloeden
• Bijdrage aan netwerkvorming, vraagarticulatie en onderzoeksplan ten behoeve van een RAAK-pro onderzoeksvoorstel rondom circulaire afvallogistiek in de stad.
• Bijdrage aan HvA onderwijs en onderzoek (stadslogistiek en circulaire business modellen)