Karakter als Kompas: het paard in sport, training en samenwerking

De Nederlandse paardensector speelt een grote economische en maatschappelijke rol. Van fokkerij en topsport tot breedtesport en recreatie – met zo’n 500.000 paarden en 450.000 ruiters is Nederland een van de meest actieve hippische landen ter wereld. Terwijl stamboeken heldere selectiecriteria hanteren voor fysieke kenmerken, ontbreekt een uniforme, wetenschappelijk onderbouwde methode om het karakter van paarde te beoordelen. Karakterbeoordelingen blijven vaak subjectief, waardoor waardevolle kansen voor betere selectie en training onbenut blijven.
Het karakter van een paard beïnvloedt de samenwerking, prestaties en stressbestendigheid, wat cruciaal is voor zijn welzijn. Toch wordt hier in de praktijk nog weinig mee gedaan. Dit komt deels doordat traditionele methoden voor het beoordelen van het karakter van paarden arbeidsintensief zijn en uitgebreide gedragstesten vereisen. In de afgelopen jaren zijn deze methoden aanzienlijk verbeterd, waardoor karakterbepaling nu ook betrouwbaar kan worden uitgevoerd met vragenlijsten en eenvoudigere gedragstesten.
Dit onderzoeksproject richt zich op het identificeren van de meest geschikte en betrouwbare methode om het karakter van paarden in Nederland te beoordelen, zowel bij sport- als recreatiepaarden. Daarnaast onderzoekt het hoe verschillende karaktereigenschappen verband houden met sportprestaties en op welke manier ze het leerproces van paarden beïnvloeden, wat essentieel is voor training. Verder wordt gekeken welke karaktereigenschappen het beste matchen met de persoonlijkheid van ruiters en menners, om zo een optimale samenwerking te bevorderen. De centrale onderzoeksvraag luidt: Hoe kunnen karaktereigenschappen van paarden nauwkeuriger worden gedefinieerd, betrouwbaar gemeten en effectief afgestemd op de behoeften van ruiters, menners, fokkers, trainers en ondernemers, met als doel een optimale samenwerking en het welzijn van het paard te bevorderen? Dit project stelt professionals in staat om paarden beter te selecteren, training te optimaliseren, de samenwerking tussen mens en paard te verbeteren en het welzijn en de veiligheid binnen de sector te verhogen. Hiermee wordt tevens de maatschappelijke acceptatie van de paardensector versterkt.