© 2024 SURF
Het lectoraat Art as Critical Tactics (AeCT) van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, heeft in
samenwerking met museum Jan Cunen, Kunstzaken Amsterdam UMC, Medische Oncologie,
Oncologisch verpleegkundigen van Amsterdam UMC, en de afdeling Narratieve Psychologie,
Universiteit Twente, de kunstkijk methode Art-Based Learning (ABL) kunnen aanpassen tot
instrument voor mensen met palliatieve kanker voor zingevingsvragen.
In een iteratief proces is de bestaande kunstkijk methode aangepast tot Art-Based Learning
Palliative Care (ABL-PC), een instrument voor kunstkijken door palliatieve patiënten.
Voor de aanpassingen is de feedback van de deelnemers gebruikt. Naast het ontwikkelen
van dit instrument zit een belangrijke opbrengst van het onderzoek in het multidisciplinaire
samenwerkingsverband dat is gerealiseerd. Vanuit deze samenwerking is een grootschalig
vervolgonderzoek naar de betekenis van kunst in de palliatieve zorg opgezet.
Een breed publiek, zowel zorgprofessionals als patiënten, heeft kunnen kennisnemen van de
aard en het doel van het onderzoek door de publicatie in het populair wetenschappelijke
tijdschrift Janus van het Amsterdam UMC (oplage 20.000), dat 2 pagina’s besteedde aan
ABL-PC. Ook is het onderzoek gepubliceerd op de website van het Amsterdam UMC en op
sociale media. De tentoonstelling, gemaakt voor het onderzoek, is met een toelichting, te
zien geweest in de publieke ruimte van het Amsterdam UMC, de Brummelkamp galerie.
Dit onderzoek richt zich op het verbeteren van kwaliteit van leven in de palliatieve levensfase van mensen met kanker. Het onderzoeksvoorstel ABL-PC heeft als doel een verkenning van een interventie voor deze doelgroep. Uiteindelijk kan de inzet hiervan leiden tot vergroting van kennis van persoonlijke behoeftes en vragen van deze doelgroep en draagt zo bij aan verbetering van kwaliteit van de palliatieve zorg.
MOTIEF: Er komt steeds meer aandacht voor het belang van de rol van zingeving als onderdeel van kwaliteit van de zorg (Huber et al, 2016; ZonMW, 2016), en ook in de zorg in de palliatieve levensfase (Medische Oncologie, nr 1., 2019). Er zijn richtlijnen ter verbetering van de palliatieve zorg (Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland, IKNL/Palliactief, 2017, O2PZ 2019) en er bestaat een overzicht van instrumenten voor zorgverleners (Goede Voorbeelden, Verbeterprogramma ZonMw 2016). Er ontbreken echter interventies rondom zingeving voor zorgvragers die praktisch zijn georiënteerd en theoretisch en empirisch zijn onderbouwd.
RESULTATEN: 1) Een multidisciplinair netwerk vanuit de praktijk, kunsten, de medische en psychologische wetenschap voor het ontwikkelen van een innovatieve interventie, 2) Een opzet voor een praktische interventie voor zingeving vanuit persoonlijke vragen, 3) Een wetenschappelijk artikel over dit onderzoek 4) Inrichting van een grootschalig vervolgonderzoek.
INHOUD: Het onderzoek is opgebouwd als een iteratief proces waarbij onderzoekers samen met de praktijk, een bestaande kunstkijk methode Art-Based Learning (ABL) (Lutters, 2012), door- ontwikkelen tot interventie voor de palliatieve zorg: Art-Based Learning-Palliative Care (ABL-PC). Deze interventie genereert door het aandachtig en op systematische wijze kijken naar kunst, nieuwe mentale ervaringen en bewustzijn, vanuit zingevingsvragen bij de doelgroep.
PARTNERS: In dit ontwerpgericht onderzoek werken samen: Amsterdam UMC (AUMC/VUmc), de Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties (NFK), ArtEZ, Hogeschool voor de Kunsten (Lectoraat Kunst- en Cultuur Educatie), Universiteit Twente (Narratieve Psychologie), Museum Jan Cunen, Amsterdam Museum.